Zwarte Cross en Rijksmuseum vinden elkaar in vooroordelen

De Zwarte Cross in de Achterhoek, opgericht in 1997 en van origine een motorcrosswedstrijd, is de afgelopen jaren uitgegroeid tot een mega-muziekfestival waar dit weekend 220.000 betalende bezoekers op afkomen. Het festival werkt anno 2019 samen met partners als Grolsch en Red Bull, maar schuwt ook de kleinere en minder voor de hand liggende merken niet. Door de toenemende populariteit heeft de Zwarte Cross een professionaliseringsslag moeten maken, maar het festival ademt nog altijd creativiteit en eigenzinnigheid. Een goed georganiseerde chaos, is wellicht de beste omschrijving. Opvallend aan de ZC is dat er geen reclamebureau aan te pas komt. Alle uitingen worden bedacht en gecreëerd door een klein team van het interne bureau Feestfabriek Alles Komt Goed BV. Pieter Holkenborg (38) is verantwoordelijk voor de marketing en communicatie van het festival. 'We doen alles zelf: social media, de magazines en dus ook de partners. Ik zie de Zwarte Cross als één grote creatieve klus.'

Aggregaten

De Zwarte Cross gaat met zijn tijd mee. Zo wordt de bezoeker tegenwoordig geacht zijn verschillende soorten afval zelf te scheiden en in de daarvoor bestemde afvalbakken te gooien. Dat gaat overigens wel gepaard de bekende ZC-humor, getuige bordjes boven de bakken met de tekst: 'Echt scheiden was nog nooit zo makkelijk!' Ook levert het festival geen kartonnen bierdraagtrays die iedereen vervolgens op de grond gooit meer, maar zijn deze vervangen door plastic trays gerecycled van oude bierkratten. De bezoeker betaalt daar wel voor, maar krijgt die kosten ook weer terug bij inlevering. 'Bespaart tonnen papier.' Een stap naar duurzaamheid is zonder meer sympathiek te noemen, maar hoe zit het dan met al die crossende motors plus uitlaatgassen op hetzelfde festivalterrein? Bijt dat elkaar niet? Holkenborg: 'Wij zijn daar gewoon eerlijk en transparant over. Er staan hier op het festivalterrein ook talloze aggregaten op diesel te loeien, zijn die wel goed voor het milieu dan? Iedere organisator die pretendeert een 100% duurzaam festival naar te zetten, liegt. Wij proberen wel de grootste mogelijke stappen te maken en daar is afvalscheiding een mooi voorbeeld van. Maar nee, wij noemen onszelf zeker geen duurzaam festival.'

Noemenswaardig daarnaast is de speciaal opgezette Miva Las Vegas-tent, waar twintig gehandicapten kunnen overnachten en zodoende net als ieder ander van alle mogelijkheden van het festival kunnen genieten. Wat moeten dergelijke initiatieven het festival opleveren? 'ROI of iets in die trant is niet de aanleiding. Wij willen gewoon voor iedereen toegankelijk zijn. Je ziet ook dat steeds meer overheden dergelijke stappen van festivalorganisatoren verwachten. In de Achterhoek zijn we overigens nog niet zo ver, maar kijk maar eens in Amsterdam, daar zie je niet anders. Maar goed, het genereert inderdaad veel publiciteit in de media. Dus zowel wij als onze partners worden er beter van. Maar dat is bijvangst, niet het doel.'

Geen duffe braderie

Gevraagd naar de partners, noemt Holkenborg biermerk Grolsch, sinds jaar en dag sponsor van het festival. Een merk dat diep geworteld in de regio zit, zegt hij. 'Het is dus vanzelfsprekend dat we daar al zo lang mee samenwerken.' Minder voor de hand liggend is de samenwerking met het Rijksmuseum. Festivalbezoekers worden uitgedaagd zelf te schilderen en uit het beste werk stelt het museum een tentoonstelling samen. Wat de twee partijen bindt, zijn de vooroordelen. 'Bij de Zwarte Cross denkt men aan bierzuipende boeren die in de modder liggen, terwijl we al jaren een breed programma voor een diverse doelgroep te bieden hebben. Met ook fijnbesnaarde programmering, zoals poëzie en wetenschap. Het Rijksmuseum op zijn beurt heeft te kampen met het imago van hoogdrempelig en highbrow. Wij hebben elkaar gevonden in die vooroordelen. We willen allebei mensen enthousiasmeren om creatief bezig te zijn: door bijvoorbeeld een bandje te beginnen of te gaan schilderen.' Op de vraag of de Zwarte Cross ooit nog van eerder genoemd imago afkomt, vraagt Holkenborg zich hardop af of het daar wel van af wíl komen. 'Laten we eerlijk zijn: het is hier geen EO-jongerendag of een duffe braderie. Nee, het is één groot uitbundig feest met veel bier en springende mensen. En we zijn best een beetje dwars en stout. Maar we zijn méér dan dat. Ik vind het jammer dat de media nooit eens schrijft over bijvoorbeeld ons theaterprogramma, waar ook gewoon hele goeie artiesten staan.'

Provocerende humor

Holkenborg: ‘Een motorcross an sich is niet heel bijzonder, een podium met een band erop ook niet. Maar de combinatie van die twee wel.’ Hetzelfde geldt voor de partnerships. Zo werkt Zwarte Cross ook samen met Amnesty International, Vice, Leger des Heils en GeenStijl. ‘Die diversiteit aan partners, of het nu media- of horecapartijen zijn, dat is wat Zwarte Cross maakt.' Over het wellicht gewaagde mediapartnership met GeenStijl: ‘Dat kan prima, wij zijn zelf ook niet het braafste jongetje van de klas. Die provocerende humor past bij ons. GeenStijl schopt graag, en dat doen ze heel bewust. Uiteindelijk willen zij ook zowel bezoekers en adverteerders aan zich binden.’

Tot slot noemt Holkenborg het nieuwe partnership met Red Bull, die zich dit jaar nog beperkt tot de verkoop van blikjes. 'De deal kwam vrij laat tot stand. De samenwerking is nu nog vrij sober, maar we willen volgend jaar echt uitpakken op het gebied van extreme sports. Samen stunts uitdokteren, speciaal voor de Zwarte Cross. Wij hebben hier zelf ook goeie stuntmannen staan en zij hebben ook een mooi netwerk in die wereld.'

Zwarte Cross vindt dit weekend (18-21 juli) plaats in Lichtenvoorde. Ga hier naartoe voor meer informatie.