Monitor consumentengedrag: #Nederlanddoetlieverwelmee

Verder is er slecht nieuws voor de evenementenbranche. De branche wil wel, maar Nederlanders zien evenementen voorlopig nog niet zitten. Ook neemt het draagvlak af om de maatregelen bij grote evenementen te versoepelen. Verder lijkt de economische teruggang langzaam in te dalen: consumenten sparen minder en zorgen over een recessie nemen toe. Vooral bij stadsbewoners. Monitor Consumentengedrag is een initiatief van Validators en VU Amsterdam.

Nu de tweede coronagolf er echt aan lijkt te komen, ziet de Monitor Consumentengedrag de zorgen van Nederlanders ook meteen toenemen

Nederlanders: coronamaatregelen gaan niet ver genoeg

Nu de tweede coronagolf er echt aan lijkt te komen, zien we in de Monitor Consumentengedrag de zorgen van Nederlanders ook meteen toenemen. Vooral in de grote steden en de Randstad. Daardoor neemt ook het aantal Nederlanders toe dat vindt dat de coronamaatregelen (veel) te beperkt zijn. Vooral ouderen hebben deze mening. Maar liefst 45% van de Nederlanders van 55 jaar en ouder vindt de maatregelen te beperkt, terwijl dit gemiddeld 37% is. Ook is er veel steun om de maatregelen verder aan te scherpen als dat nodig is: gemiddeld steunt 66% van de bevolking dit. Onder ouderen is deze steun zelfs 80%. Het percentage Nederlanders dat de overheidsmaatregelen (sterk) overdreven vindt ligt opvallend lager: maar 15% vindt de maatregelen te ver gaan en dit percentage is al wekenlang vrij stabiel. De BN-ers en influencers achter de social media actie #ikdoenietmeermee, die deze week veel media-aandacht kreeg, lijken dan ook een minderheid van de bevolking te vertegenwoordigen.

Rob Revet, merkstrateeg bij FNDMNTL en lid expertpanel (rechtsboven op foto): 'Voor merken roept #ikdoenietmeermee vragen op over de geloofwaardigheid van influencers. Hoe betrouwbaar ben je als je je eerst laat inhuren voor een voorlichtingscampagne tegen corona, daarna roept dat de overheid de boom in kan met zijn coronamaatregelen en je dan weer terugtrekt uit de actie? Terwijl geloofwaardigheid juist de kracht van influencers is. En de achilleshiel, blijkt nu. Als merk kun je tegen influencers overigens ook altijd #ikdoenietmeermee zeggen.'

De grote en toenemende steun voor extra maatregelen tegen corona, betekent niet dat er altijd vertrouwen is in de aanpak van de overheid.

Dat vertrouwen neemt al sinds eind april langzaam af. Op dit moment heeft ongeveer de helft van de Nederlanders nog vertrouwen in de aanpak van de overheid. 19% heeft er zelfs geen vertrouwen meer in, waar dat begin juni nog 9% was.

Slecht nieuws voor evenementenbranche

De evenementenbranche wordt hard geraakt door de coronacrisis en snakt naar versoepeling van de coronaregels. Hoewel de NIMA Marketingweek liet zien dat er wel weer mogelijkheden zijn om een event te organiseren, lopen de meeste Nederlanders hier nog niet echt warm voor. Slechts één op de vijf staat positief tegenover het bezoeken van een festival of beurs zolang COVID-19 rondzwerft. Veel consumenten zeggen de ellende niet te willen opzoeken of vinden het door de maatregelen minder leuk om een evenement te bezoeken. De aanschaf van tickets voor evenementen en andere recreatieve activiteiten wordt dan ook nog steeds uitgesteld. Ook door jongeren (18-34 jaar) die weliswaar positiever tegenover eventbezoek staan, maar ook liever plekken met veel mensen mijden om de kans op besmetting te beperken. De risico’s van een eventbezoek zijn dus een belangrijke barrière voor ouderen én jongeren en nog maar twee op de tien Nederlanders zien de beperkingen op evenementen dan ook het liefst zo snel mogelijk versoepeld worden. 

Nederlanders houden minder geld over

Hoewel het inkomen van Nederlandse huishoudens in het tweede kwartaal volgens het CBS nog steeg, nemen de financiële zorgen in het land toe. Vooral in de grote steden is dit merkbaar, waar bijna twee derde van de inwoners zich zorgen maakt over een recessie. Ook neemt het aandeel Nederlanders dat aangeeft minder geld over te houden dan voor de coronacrisis toe. Dit is nu ongeveer 31% (was 20% eind juli). Verder zijn er minder mensen die geld overhouden en sparen (45% tegen 56% eind juli) en meer mensen die meer (moeten) besteden aan primaire levensbehoeften. Dit doet vermoeden dat consumenten gemiddeld minder geld overhouden.

Mandy Merks, Insights Consultant bij Validators en lid expertpanel (linksboven op de foto): 'Gemiddelden zeggen natuurlijk niet alles. Sommige groepen in de bevolking merken de coronacrisis al flink in hun portemonnee. Anderen merken nog niet zo veel. Van alle mensen met een vaste arbeidsovereenkomst, bijvoorbeeld, maakt ongeveer de helft zich druk over een mogelijke recessie. Terwijl van de mensen in een onzekere werksituatie (=ZZP/freelance/contract voor bepaalde tijd, flex) al 69% zich zorgen maakt over een recessie/naderende economische crisis. Die verschillen tussen groepen mensen, maar ook tussen sectoren en branches, is kenmerkend voor de coronacrisis tot nu toe.'

Tegenstrijdigheden in consumentenattitudes en -gedrag

Nu we enkele maanden het consumentengedrag in Nederland peilen begint dit wisselvallige beeld steeds meer op te vallen. We maken ons zorgen over het aanhouden van de crisis en de economische impact, maar zien tegelijkertijd de noodzaak van meer maatregelen. In een aantal sectoren, zoals vakanties en reizen, transport, en de cultuursector en evenementen, is het consumentengedrag enorm veranderd. Terwijl in andere sectoren ons koopgedrag weer een patroon aanneemt zoals dat voor de coronacrisis. Mensen geven weer geld uit aan een auto, duurzame woningoplossingen, het kopen en inrichten van een huis, en on- en offline hobby’s. En ondanks dat de zorgen weer toenemen zien we dat het gedrag van consumenten weer relatief normaal is geworden. We gaan weer sporten, het terras op, naar de bioscoop en uit eten.

De uitdaging voor marketeers is om de verschillende soorten spanningen te onderkennen die mensen nu ervaren.

Gijs de Beus, strateeg bij Friends & Foes en lid expertpanel (midden onder op foto): 'De uitdaging voor marketeers is om de verschillende soorten spanningen te onderkennen die mensen nu ervaren. Die spanningen zitten op een aantal niveaus, zoals Edward Lee van OMD laat zien: economisch, sociaal, gedragsmatig en in attitudes. Sommige mensen hebben minder te besteden, maar willen toch ook geld uitgeven om te ontspannen. Mensen willen bij elkaar zijn, maar zijn wel degelijk beducht voor de risico’s. Ook jongeren. Bestaande routines geven zekerheid, maar tegelijkertijd zijn we gedwongen in de huidige situatie nieuw gedrag aan te leren. Mensen willen ook best wat nieuws uitproberen, maar tegelijkertijd ook het gevoel van een comfortzone behouden. Als je als merk die spanningen benoemt of er zelfs een oplossing voor hebt, dan ben je niet met hoogdravende purpose marketing bezig, dan ben je gewoon met goede marketing bezig.'