[column] Verhuizing Brand: meer efficiëntie en meer winst is niet altijd beter

Pilsbrouwerij Brand in Wijlre gaat dicht.

Na de verbazing volgde een gevoel van 'Hé, dat is interessant, dat kan voor ons wel eens een kans zijn'. In de loop van de dag heeft dit gevoel plaats gemaakt voor boosheid, en die is alleen nog maar aan het toegenomen.

De Brand Bierbrouwerij wordt gesloten en afgebroken. Ze zullen er waarschijnlijk iets prachtigs voor in de plaats maken. Maar de brouwerij is weg, en daarmee 48 (acht en veertig!) arbeidsplaatsen. Waarom dan?

Verduurzaming is wellicht een moeilijke uitdaging voor de brouwerij gezien haar formaat en de locatie midden in het dorp Wijlre. Maar onmogelijk is het zeker niet. Het goede voorbeeld kunnen ze komen afkijken in Gulpen, waar wij midden in het dorp het meest duurzame brouwhuis van Europa hebben gerealiseerd en uiterlijk in 2030 ons bier fossielvrij zullen produceren.

De toenemende vraag naar het bier wordt als argument genoemd. Het klinkt mij zeer vreemd in de oren als dit een reden zou zijn om de brouwerij te ontmantelen. Ik zou eerder denken aan een uitbreiding, of indien dat niet mogelijk is het uitbesteden van een deel van de productie naar één van de andere Heineken brouwerijen in de Euregio.

De ware reden is helaas niet genoemd in de berichtgeving, maar die is wel duidelijk. We hebben namelijk te maken met een multinational en die een duidelijk doel heeft: het verbeteren van de efficiëntie en vergroten van de winst. Dit alles in het belang van de aandeelhouder. Het bier dat nu nog in Wijlre gebrouwen wordt kan in ’s-Hertogenbosch of Zoeterwoude efficiënter gebrouwen worden. En er kan dus meer winst gerealiseerd worden voor de aandeelhouder. 

Bijna alle bedrijven hebben er tegenwoordig de mond vol van; duurzaamheid en maatschappelijk verantwoord ondernemen. En juist hier zit bij mij de pijn. Want als je (maatschappelijk) verantwoordelijk onderneemt, dan neem je dus verantwoordelijkheid voor je mensen en voor de omgeving waarin je als bedrijf acteert. Waarom moeten er dan, omwille van de efficiëntie en het aandeelhoudersbelang, 48 arbeidsplaatsen verdwijnen uit een van de mooiste gebieden van Nederland? Uit Zuid-Limburg, waar het zo prachtig wandelen, fietsen, wonen én werken is?

Met pijn in mijn hart moet ik constateren dat hiermee een van de laatste productie bedrijven van formaat uit het heuvelland gaat verdwijnen. En dat maakt me boos. Want ons soort bedrijven zijn van essentieel belang voor de leefbaarheid en de veerkracht van de regio. Juist een brouwerij is zeer geschikt om in of nabij de woonomgeving actief te zijn, daar waar we 200 jaar, of misschien nog wel langer geleden, ooit ontstaan zijn.

Ons geluk vinden wij in onze directe omgeving. Daar waar we wonen, werken, wandelen, genieten, spelen met onze kinderen en in de avond op een terrasje een goed glas bier drinken. Die omgeving is het meest waardevolle dat we hebben en die moeten we koesteren. En die is gebaat bij overheden en bedrijven die bereid zijn te investeren in het kleinschalige van die omgeving.

We moeten als mensen, maar zeker ook als bedrijven, ophouden te denken dat we gelukkiger worden van meer efficiëntie en groter groeien. Want meer efficiëntie en meer winst is niet altijd beter en maakt zeker niet gelukkiger.

Laat ik eindigen met een kleine geruststelling voor degene die, net als wij, ook het geluk vinden in kleinschaligheid: ons krijgen ze niet weg uit Zuid-Limburg, nog voor geen goud!

Jan-Paul Rutten
De Vrije Brouwer
directeur Gulpener Bierbrouwerij, 'van het bier dat WEL nog trots op Limburg is!'