Gezonder aanbod bij kassa werkt maar is nog nauwelijks te vinden

'Laat ons jullie goede voorbeelden van gezonde kassakoopjes en gezond beleid zien.' Met dat verzoek benaderde het Voedingscentrum onlangs diverse winkelketens, waaronder tankstations en supermarkten. Enkele supermarktketens experimenteren met gezondere koopjes bij de kassa. De rest gaf geen reactie. Het Voedingscentrum concludeert daaruit dat, op enkele voorlopers na, veel winkels nog geen prioriteit geven aan het stimuleren van gezond gedrag onder hun klanten.

Klanten waarderen gezonde stimulans
Terwijl recent onderzoek laat zien dat consumenten gezonde kassakoopjes waarderen. Universiteit Utrecht (UU) deed eind vorig jaar onderzoek naar gezondere kassakoopjes in enkele Kiosk-winkels op NS-stations. De onderzoekers stimuleerden consumenten met zichtbare en ‘onzichtbare’ prikkels oftewel nudges om een gezondere snack te kopen. Hieruit bleek dat er meer gezondere snacks worden verkocht als deze goed zichtbaar bij de kassa liggen; en dat consumenten dat ook doen als ze weten dat ze daartoe gestimuleerd worden.

Onderzoekleider prof. dr. Denise de Ridder van UU vindt het verplaatsen van gezonde koopjes naar een beter zichtbare plek een prima plan: 'het op een andere plek aanbieden van gezonde producten is een simpele en effectieve manier om de aankoop van gezonde producten te bevorderen en wordt bovendien geaccepteerd door klanten.' Het Voedingscentrum verwacht dat de Kiosk-winkels, en ook andere retailers, de succesvolle onderzoeksresultaten spoedig zullen doorvoeren en standaard meer gezondere snacks bij de kassa zullen aanbieden.

Eerste gezondere kassa’s in de maak
Enkele voorlopers zijn al druk in de weer met een gezonder kassabeleid. Supermarktketen Lidl laat weten dat ze in ieder filiaal 2 snoepvrije kassa’s hebben. Manager Corporate Social Responsibility Marlijn Somhorst van Lidl Nederland: 'de gezonde kassa’s van Lidl zijn sinds 2012 een groeiend succes. Het is een stimulans voor onze klanten om tijdens het laatste moment in onze winkels toch te kiezen voor een gezondere keuze.' Supermarktketen Plus experimenteert met kassa’s met daarbij onder andere kleine zakjes onbewerkte noten, een bakje rozijnen en suikervrije drop. Begin 2016 wil Plus het aanbod bij alle kassa’s voor 50% uit gezondere snacks laten bestaan. Albert Heijn heeft onlangs in Amsterdam een pilot afgerond waarbij alle kassa's waren voorzien van speciale meubels met bewuste tussendoortjes. De supermarktketen bereidt zich nu voor op een landelijke uitrol.

Consumenten sterken in hun voornemens
'Dit zijn mooie ontwikkelingen', vindt Voedingscentrumdirecteur Gerda Feunekes, maar ze realiseert zich ook dat er nog veel werk te doen is. 'Wie zich in de publieke omgeving bevindt, wordt gebombardeerd door prikkels om te eten en bovendien meer, vaker en ongezonder te eten. Nee blijven zeggen vergt veel zelfcontrole en dat kan een mens maar beperkt opbrengen. Als we bijvoorbeeld moe zijn of haast hebben, kiezen we impulsiever en zijn we extra gevoelig voor prikkels van buitenaf. In een obesogene omgeving waarin de ongezonde keuze overheerst, kiezen we daardoor eerder onbewust voor ongezond eten. Wat dat betreft ben ik blij dat deze voorlopers zich inzetten om meer gezonde keuzes voor het voetlicht te brengen. 75% van de Nederlanders probeert gezond te eten; deze winkelketens maken het klanten makkelijker om gezonde voornemens in de praktijk te brengen.' (bron: Voedingscentrum)