Waarom het Mediapact hypocriet is

Het klonk zo mooi. Op het Mediapark Jaarcongres in Hilversum zetten tientallen mediabedrijven hun handtekening onder het Mediapact, van NOS en RTL tot diverse kleinere mediaspelers en onderwijsinstellingen. Sympathiek gebaar toch? Totdat je de drie doelen leest die de branche zich hiermee stelt.

Ik citeer het persbericht: ‘In de eerste plaats is het de bedoeling dat meer jongeren kiezen voor opleidingen waar de mediabedrijven behoefte aan hebben: creatieve opleidingen met veel aandacht voor techniek. Daarnaast is het van belang dat technisch opgeleide jongeren na hun opleiding behouden blijven voor de sector. Ten slotte willen de ondertekenaars dat mediaprofessionals tijdens hun loopbaan voortdurend blijven werken aan hun ontwikkeling.’

Op de website van het mediacongres lees ik dat de initiatoren eigenlijk een Hilversum Media Campus uit de grond willen stampen. Er ligt dus een eigen belang. Ook hier citeer ik even:

‘De partners in de Hilversum Media Campus werken in vijf concrete actielijnen aan een betere afstemming tussen onderwijs en arbeidsmarkt. Het gaat onder andere om masterclasses, student challenges en toptalent trajecten. Het doel is dat meer jongeren gaan werken in de mediasector en dat werkenden en docenten zich tijdens hun loopbaan blijven ontwikkelen.’

Natuurlijk, het belang om jezelf als professional te blijven ontwikkelen is evident. Toch vraag je je bij het lezen van deze doelstellingen af onder welke steen de ondertekenaars in de afgelopen jaren hebben geleefd. De mediabranche verkeert in zwaar weer: oplagen dalen, adverteerders worden zuiniger, digitalisering gaat moeizaam, de Publieke Omroep moet inkrimpen en met name print-uitgevers snijden in hun organisatie – met duizenden ontslagen tot gevolg.

Kijk alleen al naar het medianieuws van de afgelopen week. De HOI-cijfers tonen een voortdurende krimp van printoplages (met name de te koop staande mannenbladen van Sanoma doen het slecht), terwijl de groei van de digitale abonnementen nog vooral een kwestie is van ondoorzichtig gegoochel met sterk wisselende oplagecijfers. Ondertussen ruziet NRC’s investeringsmaatschappij Egeria met de (inmiddels gewipte) mede-aandeelhouder Derk Sauer over rendement ten koste van journalistieke kwaliteit, is Sanoma al zijn IT aan het outsourcen naar India en springt een slimme partij als MediaBookers in het gat van geautomatiseerde advertentieverkoop. Al die ontwikkelingen gaan hun effect niet missen op verdere reorganisaties en ontslagrondes.

En wat zeggen de ondertekenaars van het Mediapact gisteren op het Mediapark Jaarcongres: dat ze ‘meer vakmensen nodig hebben binnen de zich snel ontwikkelende mediasector’. Tegelijk pleit de Hilversumse burgemeester Pieter Broertjes meteen even voor extra geld om ‘zijn’ Mediapark te ontdoen van dat welbekende Oostblok-imago. Alsof je met dat laatste de crisis bezweert. Sowieso kun je je afvragen waarom Hilversum niet al decennia eerder aan de slag is gegaan met het pimpen van dat Mediapark.

Jullie zijn hypocriet, ondertekenaars van het Mediapact. Die vakmensen zijn er volop, maar ze zitten massaal thuis – omdat jullie ze in grote getalen hebben ontslagen. Leuk dat jullie nu pleiten om jongeren goed technisch op te leiden, maar er komen momenteel al veel te veel studenten van media-opleidingen zonder dat er banen voor ze zijn. Waar het Mediapact nu feitelijk voor lijkt te pleiten is de vervanging van de huidige generaties journalisten. Al die ervaren vakmensen zijn voor uitgevers en productiebedrijven blijkbaar te duur, dus wil men liever jong grut dat net uit de schoolbanken komt. Goedkope krachten, die de overhead-kosten drukken.

Laat de huidige generatie mediaprofessionals niet aan zijn lot over. Daarmee vernietig je pas echt de kennis die in de markt zit. De digitalisering van media vindt in de praktijk plaats. De huidige generatie maakt die switch, veelal tegengewerkt door Raden van Bestuur die hun traditionele melkkoeien nog even leegknijpen om aandeelhouders te pleasen.

Laat die ervaren generatie journalisten de nieuwe garde bij de hand nemen en klaarstomen voor het echte werk. Goed onderwijs is prima, maar onderschat niet de waarde die er al lang in de markt aanwezig is. Kijk eens wat langer naar de menselijke maat, in plaats van louter naar rendementen onder de streep. Daar plukken we op termijn allemáál de vruchten van, niet alleen de ondertekenaars van het Mediapact.