Disruptie in de filmbranche, innoveer of het doek valt!

Langzamerhand komen steeds meer markten aan de beurt. Het bioscoopbezoek floreert in Nederland als nooit tevoren en lijkt geen last te hebben van disruptors als Netflix en Videoland, maar ook in de filmindustrie verandert er wel degelijk iets en distributeurs en producenten moeten zich serieus afvragen wat hun rol en verdienmodel in de komende jaren gaat zijn! En het medium bioscoop zelf moet zichzelf ook blijven uitvinden om relevant te blijven.

Dat er voor de filmdistributeurs in een wereld met disruptors al veel is veranderd onderstreepte Wilco Wolfers, Managing Director Entertainment van One Benelux, tijdens het Jean Mineur Mediavision bioscoopseminar 2017 in het prachtige Pathé Tuschinski. Hij vertelde over de distributieketen waarbij traditioneel een film eerst in de bioscoop werd uitgebracht, daarna op DVD en TVOD (transactional video on demand, denk aan Pathé Thuis, je betaalt per film), daarna Pay TV (denk aan zenders als Film1), vervolgens SVOD (subscription video on demand, denk aan Netflix, all you can eat voor een vast maandelijks bedrag) en ten slotte op free TV (op NPO, RTL of SBS). De marketing van die film was daar ook op aangepast. Een grote campagne voor de release en een kleinere campagne als de DVD uit kwam. En juist dan ging de distributeur verdienen!

Vandaag de dag is het vooral home entertainment (wie koopt er nog DVD’s?) dat de klappen krijgt in een veranderende markt. TVOD en SVOD stijgen, Pay TV daalt, net als de opbrengsten uit free TV. Naast partijen als Netflix, Pathé Thuis, Ziggo on demand en Videoland, zal ook het illegaal down- of uploaden van films stijgen of nog steeds groot zijn. En zoals gezegd doet de bioscoop het goed qua bezoek. De verwachting is dat partijen als Netflix, Hulu en Amazon eisen gaan stellen aan de distributeurs, en films na de bioscooprelease exclusief voor hun eigen platform willen gaan claimen. De cash cow home entertainment zal verder afkalven en distributeurs moeten hun verdienmodel herzien. De hoogste tijd dus om anders naar de klassieke keten te gaan kijken en naar de filmmarketing. Er wordt opgeroepen tot samenwerking met bijvoorbeeld adverteerders, maar ik denk dat de bedrijven juist zelf moeten bedenken waar ze in de nieuwe wereld toegevoegde waarde en relevantie kunnen bieden voor de consument! Kijk naar de disruptors, die bieden distributie en vooral gemak in de digitale samenleving.

Niet alleen de keten van distributie verandert, ook het traditionele model van film maken is aan verandering onder hevig. Tijdens The Producers' Conference 2017 op het Nederlands Film Festival in Utrecht vertelde Jeroen Koopman van Newbe over zijn film Misfit. Traditioneel wordt een film als volgt gemaakt; er wordt een script geschreven, een regisseur benaderd, dan moet de financiering rondkomen, de hoofdcast wordt bepaald, de productie wordt opgestart, op basis van de film wordt de doelgroep bepaald en wordt er een marketingplan uitgevoerd en uiteindelijk wordt de film uitgebracht. In Nederland speelt het Filmfonds een grote rol bij de financiering van films, met alle voor- en nadelen die bij subsidie komen kijken. Koopman volgde voor Misfit een hele andere route en klopte niet bij het Filmfonds aan voor financiering. Hij bepaalde zijn main cast (vloggers en jonge acteurs) op basis van hun populariteit onder tieners, deed onderzoek naar waar de doelgroep behoefte aan heeft, creëerde daarop een concept en ging daarmee het project financieren. Toen werd het script pas geschreven en een regisseur betrokken, vervolgens ging de film in productie en was er de release.

De trailer van de film Misfit heeft bijna 1,5 miljoen views! De film zelf heeft al de Gouden Film status (100.000 bezoekers in 2 weken) bereikt. En dat zonder een euro subsidie. Wat mij betreft een inspirerend voorbeeld van een creatieve, innovatieve en commercieel succesvolle aanpak. Koopman kijkt goed naar de behoefte van de doelgroep (tieners in het digitale tijdperk) en weet hen al vroeg te enthousiasmeren via het bereik van de vloggers.

Ten slotte de bioscoop zelf. Het verval in bezoek in de jaren tachtig na de komst van de videorecorder en later commerciële tv is vooral gekeerd door meer zalen met een breder filmaanbod en meer gemak en comfort. Daarna kwam de 3D-ervaring, gevolgd door IMAX-zalen voor de ultieme filmervaring. De afgelopen periode zijn eerste testtuinen voor virtual reality cinema ontstaan en de 4D-bioscoopzalen komen eraan. De filmervaring aangevuld met trilling, water, wind en zelfs geur. Alle zintuigen worden bespeeld. Alsof je in een pretpark bent. In Korea heb je zelfs al door beddenfabrikant Tempur gesponsorde filmzalen waar je vanuit een luxe bed de film kijkt. Leuk voor een eerste date. Zolang de bioscoop ervaringen en belevenissen blijft bieden die je thuis niet kan nabootsen blijft er bestaansrecht voor de bioscoop!

Filmmakers en producenten en bioscopen doen er goed aan na te denken over hun rol in het huidige tijdperk, maar vooral voor de distributeurs is het van groot belang om hun werkwijze en verdienmodel aan te passen aan de huidige tijd, voordat voor een aantal van hen het doek definitief valt.

---

Michiel Veugelers is Senior Client Director en Client Directors Lead bij mediabureau UM en filmliefhebber.

www.um.nl