[column] De Metaverse maakt meer kapot dan je lief is

Natuurlijk heb ik het hier over de door Mark Zuckerberg aangekondigde ‘metaverse’. Zeg maar, internet waar je in zit.

Virtueel dan, met behulp van een ‘virtual reality’ (VR) bril. VR, was dat niet een van de vorige hypes, hoor ik u denken? Ja, precies. Ook zoiets dat ons leven voorgoed zou veranderen en vooral verrijken. Mr. Z kon hier destijds niet achterblijven en kocht in 2014 ter waarde van ongeveer 1 maand winst het bedrijf Oculus, maker van VR brillen. Die investering heeft tot op heden nog niet veel opgeleverd. Alsof de belofte van VR niet meer was dan dat: een belofte. En de investeerders die geld in Facebook hebben zitten, werden ongeduldig. Er moest een oplossing komen. En voilà, het idee van de metaverse was geboren. Een nieuwe, parallelle wereld, waarin je alleen deel kan nemen met een VR bril. De vraag schiet omhoog, investering in Oculus gered. Eind goed, al goed.

Niet dus. Eerder het begin van het einde.

Want wie zit in hemelsnaam te wachten op een dergelijke imaginaire wereld buiten de werkelijkheid?

Volgens mij zijn we de effecten van die eerste parallelle wereld - van social media - nog niet eens te boven gekomen. Silicon Valley pionier van het eerste uur, Jaron Lanier, ageert in zijn boek ‘Ten Arguments for Deleting Your Social Media Accounts Right Now’ tegen de gedragsbeïnvloedingsmachines die volgens hem een bedreiging voor de maatschappij zijn. Ze werken immers volgens het principe van beloning en straf, social pleasure en social pain, waarbij afwijzing, vernedering, isolatie en ga zo maar door, onderdeel zijn van het algoritmisch gestuurde systeem.

Fantastisch hoor, dat de socialmediaplatformen ons in staat stellen om met volledig onbekenden ‘samen’ te komen, maar we zijn nog nooit zo alleen geweest.

Een wereld van schijnrelaties, waarin we een betere, mooiere versie van onszelf proberen te zijn. Terwijl het in onze echte levens al zoveel moeite kost om waardevolle relaties op te bouwen en te onderhouden. Want feit is dat we sociale wezens zijn en we niet zonder menselijk contact kunnen. We hebben mensen van vlees en bloed in onze fysieke nabijheid nodig om te kunnen leven. Waarom dan de mensheid moedwillig in een volgend ongewis avontuur storten van een 3D internet? Wat levert dat ons als soort op? Nog meer schone schijn en een nieuwe voedingsbodem voor individuele en sociale onrust. Het lijkt er toch sterk op dat de grootste drijver achter de ambitie een nieuw verdienmodel is, zonder ook maar enige rekening te houden met de gezondheid en het welzijn van de mensen die de nieuwe wereld moeten gaan bevolken.

De verschraling van de menselijke soort ligt op de loer als we hier echt met z’n allen in mee gaan. Laten we dat gewoon niet doen. Laten we ons niet leiden door wat er technologisch misschien mogelijk is. Laten we voor de echte verbinding gaan, in de echte wereld. Dat is al uitdagend genoeg.