[column] De Oranje sportzomer ontbeert drama

De sportzomer 2022 is in volle gang. Afgelopen zondag werden de Oranje hockeydames voor de derde keer op rij wereldkampioen. Een fantastische prestatie. De Oranje Leeuwinnen plaatsten zich op dezelfde dag, na een 4-1 overwinning op Zwitserland, voor de kwartfinale van het EK Vrouwenvoetbal in Engeland. En er zijn meer oranje successen. De Nederlandse atletiekploeg heeft de eerste medailles binnen op het WK Atletiek in Oregon. En in de Tour de France rijdt de Nederlandse Jumbo-Visma ploeg al dagen in de gele trui. Maar ondanks al deze sportsuccessen lijkt er geen sprake te zijn van enige oranjekoorts in ons land. Het wachten is op een “wissel van Dick”. 

Oranjekoorts

Uit eerder onderzoek naar oranjekoorts (Oranje Index i.s.m. Trendbox) kwam een terugkerend inzicht naar boven: meer nog dan door sportieve prestaties wordt oranjekoorts aangewakkerd door de dramatiek rondom een sportevenement.

Onverwachte wendingen die tongen, pennen en toetsenborden losmaken en waar iedereen een mening over heeft of lijkt te hebben. Het zijn situaties die de sport overstijgen en zorgen voor betrokkenheid bij grote groepen mensen. Juist ook bij mensen die geen directe interesse hebben in bijvoorbeeld wielrennen of vrouwenvoetbal. Eerdere sportzomers en -winters hebben klassieke voorbeelden voortgebracht.

De wissel van Dick. En die van Sven.

Een van de meest opvallende voorbeelden is de wissel van Dick Advocaat inmiddels 18 jaar geleden. Arjen Robben was in bloedvorm op het EK 2004 tegen Tsjechië. Maar ondanks zijn fantastische spel wisselde Dick Advocaat hem voor Paul Bosvelt. Een 2-1 voorsprong werd verspeeld en Oranje verloor de wedstrijd met 2-3. De wissel leidde tot gróte ophef in het land, 16 miljoen bondscoaches wisten het wekenlang beter dan Dick. Enkele merken speelden hier slim op in.

Naast de wissel van Dick kennen we ook de wissel van Sven Kramer tijdens de Olympische Winterspelen in Vancouver 2010. Coach Gerard Kemkers stuurde Sven de verkeerde baan in, waarmee de kans op een zo goed als zekere gouden medaille op de 10 kilometer was verkeken. Een persoonlijk drama voor Kramer én Kemkers. Het voorval - en vooral de professionele manier waarop Kramer en Kemkers er samen mee omgingen - was dagenlang voorpaginanieuws.

Soms zijn het de bedrijven die de voorpagina’s halen. De jurkjes van Bavaria zijn inmiddels een klassieker. Tijdens het WK 2010 in Zuid-Afrika moedigden een groep dames in oranje Bavaria jurkjes onze voetballers aan. Het leidde tot veel pr-aandacht, maar vooral ook tot een overtrokken reactie van FIFA. Hierdoor werd de ophef en nationale verontwaardiging alleen maar groter. Bavaria en FIFA schikten het conflict nadat het dagenlang het nieuws had gedomineerd. 

Arjen Robben is vaker verantwoordelijk geweest voor het aanwakkeren van maatschappelijke discussie en daarmee oranjekoorts. Op het WK 2014 ging hij in de blessuretijd van de achtste finales wel erg makkelijk tegen de grond in het strafschopgebied van de Mexicaanse tegenstander. Klaas-Jan Huntelaar benutte de strafschop en Oranje won het duel met 2-1. De commotie was groot, de Mexicaan José Luis Mercado heeft nog jarenlang op twitter zijn frustratie geuit door dagelijks te tweeten over de “schwalbe van Robben”. 

Een mooi recent voorbeeld is het sprookje van tennisser Tim van Rijthoven. Met een wildcard werd hij toegelaten tot het Libéma Open grastoernooi. Hij won dit toernooi, wat hem ook een wildcard voor Wimbledon opleverde. In London presteerde hij wederom fantastisch en moest hij uiteindelijk zijn meerdere erkennen in de latere winnaar, Novak Djokovic. De prestatie van Van Rijthoven was één grote verrassing, niemand zag het aankomen en dat maakte het tot het gesprek van de dag.  

Koffieautomaat

Sport is het ultieme gespreksonderwerp voor bij de koffieautomaat, maar dan moet er wel iets zijn waar we met elkaar over kunnen praten.

De topper die geblesseerd raakt, een scheidsrechterlijke dwaling, een sponsor die een grens over gaat of een modern sprookje. De betrokkenheid van een samenleving hangt samen met de mate waarin een onderwerp het gesprek van de dag is. In de supermarkt, op social media, tijdens feestjes en bij de koffieautomaat. Natuurlijk is er een samenhang met het sportieve succes, maar dramatiek heeft minstens zo veel invloed op oranjekoorts als winst, verlies of gouden medailles.

Dit soort situaties zijn niet vooraf te plannen, het gaat vooral om wat je er als sportorganisatie of marketeer mee doet. Veel professionals focussen op de sportieve prestatie maar vergeten soms dat voor een echt brede maatschappelijke beleving ‘praatwaarde’ en dramatiek zeker zo belangrijk zijn. Het betekent ook dat bij het publiceren van deze column de inhoud inmiddels ingehaald kan zijn door het nieuws. En dat is exact wat sport zo mooi maakt. 

Antonie van Schendel is Managing Director van CROWD, onderdeel van de Make Some NOISE Group. Hij schrijft over de invloed van technologie op de sport & sponsoring industrie. Zijn bedrijf CROWD ontwikkelt digitale producten, diensten en toepassingen voor organisaties actief in sport.