NIP waarschuwt: 'Psychische zorg wordt schaars goed'

Bij de beroepsverenigingen zijn veel klachten binnengekomen over het inkoopbeleid van zorgverzekeraars. Enkele verontrustende uitkomsten op een rij:
• Verzekeraars sluiten geen contract meer af met zorgverleners met wie zij voorgaande jaren wel zaken deden en verlagen de tarieven en budgetten voor wie nog wel een contract krijgt.
• Huisartsen, die meer lichte klachten zelf moeten behandelen, zijn daar nog niet op toegerust en weten onvoldoende hoe zij patiënten moeten doorverwijzen.
• Doordat psychische zorg pas vanaf de zomer gedeclareerd kan worden, dreigen veel zorgaanbieders de praktijk te moeten sluiten.

‘Kortom: wie dit jaar psychische problemen heeft, wordt van het kastje naar de muur gestuurd, komt onderaan de wachtlijst of moet de kosten zelf betalen. Als hulp hierdoor uitblijft, verergeren de klachten waardoor de kosten van behandeling uiteindelijk hoger zijn en duurt het werk- en maatschappelijk verzuim langer,’ aldus Anna Stienstra, woordvoerder van het NIP.

Bureaucratie
Dit alles is volgens de beroepsverenigingen het gevolg van het nieuwe stelsel binnen de geestelijke gezondheidszorg (ggz). Stienstra: ‘Verzekeraars kopen scherper in en stellen veel extra eisen aan hulpverleners. Dit leidt vaak tot meer bureaucratie waardoor psychologen veel tijd kwijt zijn met het voldoen aan alle regels en de benodigde administratie. Die tijd kunnen zij dus niet aan de patiënt besteden. Daarnaast kunnen instellingen en zelfstandige psychologen vaak niet over de contracten onderhandelen.’

Onder druk
De ggz staat al enige tijd onder druk. ‘De afgelopen jaren zijn verschillende psychische stoornissen, zoals aanpassings- en leerstoornissen, uit het verzekerd pakket geschrapt. Huisartsen die deze zorg moeten verlenen, zijn daar vaak niet op toegerust. Ook niet met een ggz-ondersteuner, die veel lager is gekwalificeerd dan een academisch psycholoog,’ aldus Stienstra. ‘De onbekendheid met het nieuwe ggz-stelsel bij huisartsen zorgt ervoor dat vanaf januari ook minder patiënten worden doorverwezen naar adequate zorg. Zowel hulpverleners als een meerderheid van de Nederlandse bevolking maken zich hier grote zorgen over en vinden dat psychische zorg voldoende aanwezig moet zijn en vergoed moet worden.’

Beheersbaar
Het NIP onderschrijft de noodzaak om de zorgkosten beheersbaar te houden. Stienstra: ‘In de ggz zijn besparingen mogelijk door het vroegtijdig behandelen van psychische klachten. Lichte, laagdrempelige zorg waar het kan en langdurige zorg alleen waar nodig en door de juiste behandelaar. Dat is in lijn met het Bestuurlijk Akkoord Toekomst GGZ waarmee zorgverleners, verzekeraars en het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport de kosten van de ggz beheersbaar houden en de toegankelijkheid en kwaliteit van zorg verbeteren. Het NIP en NVO willen dat ook vertaald zien in hoe de zorg door verzekeraars wordt ingekocht.’

Betere regie
Het ministerie heeft toegezegd te zorgen voor een betere regie, mét inachtneming van de vrije marktwerking en concurrentie tussen verzekeraars. Het NIP zal er de komende maanden op toezien dat de knelpunten daadwerkelijk worden opgelost. Daarnaast bespreekt het NIP de knelpunten bij de verzekeraars zelf en draagt het ‘werkbare oplossingen’ aan. ‘Dat wordt urgent omdat de inkoop van zorg voor 2015 binnenkort van start gaat. Psychische zorg wordt een schaars goed als we nu niet handelen,’ meent Stienstra.