[Interview] Reinier Rombouts over Raak!, zijn boek over leiderschap en storytelling

Hallo Reinier. Gefeliciteerd met Raak! Wat kunnen lezers van je boek verwachten?

Een praktisch, plezierig en persoonlijk boek over leiderschap en storytelling. Lezers krijgen inzicht in een eenvoudig model dat ze kunnen gebruiken bij het vertellen van hun verhalen en die van hun organisaties. Maar de theorie krijgt niet de overhand. Het boek zit vol met voorbeelden en zo’n twintig interviews met leiders. Die vertellen hoe zij dagelijks inspireren en leidinggeven met behulp van verhalen, vaak persoonlijke. Uiteraard brengen wij als auteurs onze visie ook in de praktijk, dus ook onze persoonlijke verhalen ontbreken niet in het boek.

Voor wie is het boek bedoeld?

Het boek is in de eerste plaats bedoeld voor leiders. Bestuurders, ondernemers en experts die dagelijks voor de vraag staan hoe zij medewerkers en klanten kunnen inspireren. Hoe ze hen in beweging kunnen brengen. Communicatie is tegenwoordig meer dan het halve verhaal. Storytelling is belangrijkste nevenfunctie van de hedendaagse leider. Mensen communiceren de hele dag, maar krijgen tegelijkertijd zoveel op zich af dat ze zich automatisch afsluiten. Dat moet ook, anders word je gek.

Toch komt de ene boodschap binnen en de andere niet. Het verhaal van die ene leider raakt me wel en dat van die andere doet me niets. Dat heeft te maken met de manier waarop iemand zijn of haar verhaal vertelt. Slimme leiders weten dat en gebruiken daarvoor vaak het model dat het hart vormt van ons boek. Daarnaast is het boek ook bedoeld voor professionals die leiders vanuit hun eigen expertise adviseren. Denk aan pr- en communicatieadviseurs, HR-professionals en marketeers.

Raak! is geschreven samen met de Belg Raf Stevens. Kun je hem introduceren?

Raf is een van de bekendste storytellers van België. Hij is een veelgevraagd spreker en adviseert net zoals ik leiders en organisaties. Hij is een expert in business storytelling. Het boek dat wij samen schreven is mijn eerste en zijn derde. Raf publiceerde eerder de boeken Sterke Verhalen, Sterke Leiders en No Story, No Fans. Hij heeft ook een podcast waarin hij leiders interviewt: de Storyclub Podcast.

Waarom en hoe is die samenwerking ontstaan?

Ruim een jaar geleden deed ik research naar het verband tussen leiderschap en storytelling. In die zoektocht stuitte ik op zijn website. Ik was verbaasd: hier vond ik een Vlaamse collega die hetzelfde deed als ik. Daarop zocht ik contact via LinkedIn. Raf reageerde meteen, hij bleek mijn interviews met leiders te lezen. Enkele weken later maakten we kennis op een terras in Antwerpen. Onze ideeën over en visie op storytelling bleken overeen te komen. Ook persoonlijk klikte het. Toen we na enkele uren afscheid namen, hadden we al besloten om samen een boek te schrijven. Puur op gevoel. Vertrouwen. Niet toevallig ook een belangrijk thema in ons boek.

Storytelling is volgens jou een containerbegrip. Wat betekent het voor jou?

Klopt. Storytelling is een term die door alles en iedereen te pas en te onpas wordt gebruikt. Het is een containerbegrip geworden. Dat roept weerstand, irritatie en verwarring op. Dat begrijp ik heel goed. Veel corporate talk, reclame of marketing krijgt het etiket storytelling als vermomming. Storytelling is een vervuild begrip geworden. Een prachtig, helder meertje waarin iedereen zijn afval loost of naar hartenlust in pist, om er vervolgens uit te tappen en het te verkopen als het zuiverste bronwater. Liefst met het eigen logo zo groot mogelijk op de fles.

Toch heb ik een groot geloof in authentieke storytelling. De bron is namelijk zuiver, maar gebruikers zijn vaak vervuilers. Leiders die niets van zichzelf durven laten zien, maar iedere minuut zendtijd pakken om hun product te verkopen of hun visie toe te lichten? Geen storytelling. Directeuren of ondernemers die liefst alles laten zien en zichzelf tot de held van ieder verhaal maken? Geen storytelling. Verhalen die mooi klinken, maar nergens toe oproepen? Geen storytelling. Het vele misbruik van de term storytelling maakt het verleidelijk om het begrip maar meteen in de container te gooien. Maar ja, mensen blijven elkaar verhalen vertellen. Met reden: het werkt. Verhalen inspireren, blijven hangen. Tenminste: wanneer het een verhaal is. Dat betekent dat je als verteller persoonlijk moet worden. Ook in een zakelijke context. Wie ben jij als leider? Waarom zou ik jou volgen? Voor mij zijn twee kernwoorden cruciaal als het gaat om storytelling: persoonlijk en geloofwaardig. Dit is overigens geen sluitende definitie. Ik nodig leiders en adviseurs alleen wel uit om met elkaar vast te stellen wat zij precies verstaan onder storytelling, voordat zij hiermee aan de slag gaan.

Hoewel het momenteel een heel hip containerbegrip is, bestaat het al jaren. Hoe heeft storytelling zich in de afgelopen tijd ontwikkeld?

Verhalen zijn al zo oud als de mensheid. Dat bewijst meteen dat de verhalende vorm werkt. Anders waren verhalen al lang verdwenen. De ontwikkeling die je ziet, is dat storytelling in toenemende mate wordt betrokken bij allerlei verschillende communicatiedisciplines. Dan krijg je hippe termen als business storytelling, corporate storytelling, brand storytelling, personal storytelling. Tsja. Ik ben opgeleid als journalist en ik vind dit nieuwe wijn in oude zakken. Let wel: ik heb een groot geloof in de kracht van verhalen. Maar het moet wel een verhaal zijn. Wat storytelling wordt genoemd, is te vaak gewoon reclame of eenrichtingsverkeer. Gelukkig prikken mensen hier in toenemende mate doorheen. Ik denk dus dat storytelling terug naar de basis moet gaan: vertel een geloofwaardig en goed verhaal. Liefst met een persoonlijke noot.

Met welk werk ben je momenteel bezig?

Met werk voor klanten. Bestuurders, ondernemers en experts helpen om hun eigen, geloofwaardige verhaal te vertellen. Na de zomer ga ik weer leiders interviewen voor mijn blog. En Raf en ik gaan de komende maanden veel spreken over de thema’s die we aansnijden in ons boek.

Wat is het laatste nieuws?

In het najaar organiseren we een tof event in Nederland en België rond storytelling. Dat doen we samen met een gerenommeerde en gave partner. Daar ben ik erg blij mee. In september kunnen we hier meer over vertellen.

---

Reinier Rombouts is columnist bij het Nederlands MediaNetwerk en eigenaar van Chief Storyteller.