Marion Koopman (VEA): 'We bieden handvatten voor verandering'

De VEA bracht afgelopen vrijdag een statement in de vorm van een open brief naar buiten, met als titel: 'Het moet anders, we voelen ons verantwoordelijk'. Aanleiding is de dood van George Floyd in de Verenigde Staten en de daaropvolgende Black Lives Matter-protesten wereldwijd. 'We zijn met de neus op de feiten gedrukt. Door de gebeurtenissen in de VS is boven water gekomen wat voor veel landgenoten van kleur al lang een feit is. Alledaags racisme bestaat en speelt een grote rol in hoe we met elkaar omgaan', zo schrijft de VEA in de open brief.

Waarom komt de branchevereniging hier nu pas mee naar buiten? Koopman: 'Het is niet zo dat we niet al bezig waren met dit thema, integendeel. De VEA maakt zich al een aantal jaren hard voor diversiteit en inclusiviteit in de reclamebranche. Maar we hebben het lange tijd niet voor de bühne gedaan, de gesprekken bleven veelal achter gesloten deuren. Met het uitbreken van de Black Lives Matter-protesten is het nu tijd om ons uit te spreken. En ja, natuurlijk is de aanleiding verschrikkelijk en niet de juiste. We hadden eerder van ons op deze manier moeten laten horen.’

Onderzoek

Wat al langer in de steigers stond, heeft de VEA nu in een versnelling gebracht: een structureel onderzoek naar de mate van representatie en stereotypering in het werk dat de reclamebranche maakt. Daarnaast heeft de VEA in samenwerking met Kantar de afgelopen maanden 400 televisiecommercials geanalyseerd, waarvan later deze week de rapportage moet uitkomen. Ook wordt onderzoek naar de samenstelling van de bureaus gedaan. Koopman: 'Het is evident dat er een probleem is: de samenstelling van reclamebureaus in Nederland is te weinig divers. Dat was al bekend, maar ik merk dat mensen meer duiding nodig hebben. Cijfers, de harde feiten. Zodat we handvatten kunnen bieden om verandering in gang te zetten. Al die gegevens zijn we nu aan het verzamelen en we verwachten in het najaar de eerste resultaten te presenteren.’

Spiegel

Met het actieplan houdt de VEA ook zichzelf een spiegel voor. Ja, ook in het VEA-bestuur, de Effie-jury en de bureaus die VEA-lid zijn, ontbreekt het aan diversiteit. Koopman: 'In ons bestuur zitten te weinig vrouwen en te weinig personen met een niet-westerse achtergrond. Met de leeftijden zit het wel goed: zowel jong talent als oude rotten.' Toch staat de VEA nog wel bekend als old boys network. Is dat een imago waarin Koopman zich herkent? 'Nou, ik ben een vrouw, dus dat imago kleeft niet aan mij persoonlijk. Maar ik begrijp wat je bedoelt. Inderdaad, tijdens het jaarlijkse Legend-diner zijn het voornamelijk witte mannen die geëerd worden. Maar we hebben niet voor niets een paar jaar terug ook de Next Legend-award in het leven geroepen. Daarnaast organiseren we ook Future Bosses-lunches en het 24H-festival, allen gericht op jonge mensen. Echter, zoals gezegd: op het gebied van diversiteit in kleur hebben we nog stappen te maken.’ Dat doet de VEA door zichzelf concrete doelen te stellen. Zoals genoemd in het actieplan: in 2021 bestaat de Effie-jury voor 20% uit leden van niet-westerse achtergrond. Nobel streven, maar is dat niet nog steeds aan de magere kant? Koopman: 'Nou, we moeten ook realistisch zijn. De hoofdjury en juryvoorzitters bestaan nu, inderdaad, volledig uit witte mensen - waarbij de man/vrouw-verdeling overigens wel gelijk is. Dat kunnen we niet per direct veranderen, Effie-jurylid ben je voor meerdere jaren. We moeten dus ergens beginnen, stap voor stap en met een duidelijke doelstelling. Ik heb nu al meerdere berichten ontvangen van niet-witte mensen die zich aanmelden, dus daar ben ik heel blij mee. En daar gaan we met ingang van het nieuwe Effie-jaar meer vaart achter zetten.'

Bewustwording

Ook gaat de VEA bureaus ondersteunen en adviseren in hun diversiteitsbeleid, zowel in personeelsbestand als campagnes. ‘Daarbij gaat het om twee punten: bewustwording en hulp aanbieden. Welke keuzes maak je en op grond waarvan? Is diversiteit onderdeel in de briefing van campagnes? Hoe divers zijn de castingbureaus waarmee je samenwerkt? We laten de bureaus kritisch naar zichzelf kijken: op dit moment vertegenwoordigt de reclame-industrie geen reële afspiegeling van de samenleving, hoe zit dat bij jou?’

De VEA neemt met het actieplan dus zijn verantwoordelijkheid en vraagt bureaus hetzelfde te doen. 'We kunnen pas veranderen als we erkennen dat er een probleem is en ons daarover uitspreken. Daarom zijn we niet langer stil en is het tijd voor actie. Met als uiteindelijk doel om als gehele industrie beter en meer divers creatief werk te maken, want daar wordt iedereen blij van’, zo besluit Koopman.