Shell versus Milieudefensie: ons milieu is persoonlijk

Het politiek-correcte antwoord is natuurlijk: nee. Moreel gezien mag je eigenlijk niet op de man spelen. In dit specifieke geval is dat zelfs nog duidelijker. Het is unfair want Ben van Beurden is pas een jaar de baas, terwijl de Nigeria-kwestie al decennia speelt. Maar nu we het toch over dit specifieke geval hebben…

De Niger Delta is een uniek gebied met één van de hoogste concentraties biodiversiteit op aarde. Tenminste, nu nog. Het structurele pijpleidingprobleem van Shell, met gemiddeld een lek of 500 (!) per jaar, is allesvernietigend voor de natuur en de mens aldaar. De oorzaak van die ellende is het feit dat Shell de lokale bevolking nooit in de olierijkdom heeft laten meedelen. Daarom stropen ze het zelf maar.

Na jaren van beloften is het Shell nog steeds niet gelukt om écht wat te doen. Wat je mening ook moge zijn over Shell, de Niger Delta is en blijft haar verantwoordelijkheid. Maar voor zover het bedrijf ooit geloofwaardig was in haar milieu-intenties, moge het duidelijk zijn dat ze hier in ieder geval faalt. Dit is geen simpel PR-foutje. Het is een milieu-nachtmerrie van ongekende proporties. Dat is de realiteit.

Wij normale mensen, vertegenwoordigd door de Milieudefensies van deze wereld, kunnen dan nog maar één ding doen: de grenzen van onze eigen moraliteit opzoeken. Geïnspireerd door hackersgroepen uit de donkerder krochten van het web (die zaken als de Arabische Lente voortstuwen) zien we nu ook dat de bovenwereld de hacker-spirit soms overneemt. In de hoop dat onze leiders nog schaamte kunnen voelen.

Een voorloper in lijn met deze kwestie waren de Shell-branded nepadvertenties uit 2012 die stiekem van de hand van Greenpeace waren. Voorbeeld: je ziet een booreiland op de Noordpool met daaronder de tekst: “Turn the power on, it’s time to melt some ice!” Ander voorbeeld: “Birds are like sponges… for oil!” Was getekend: Shell.

Onder de gordel, die actie van Greenpeace? Zeker. Maar zeg nou eerlijk, het voelt wel lekker. Het protest komt gewoon diep uit de onderbuik. Want de onbetrouwbaarheid op duurzaam gebied van grote leidende bedrijven is een regelrechte bedreiging voor ons eigen bestaan. Bovendien is het overlevingsdrang pur sang. Boren op de Noordpool? Liever niet. Want dat milieu stroomde recentelijk nog verdorie onze kelders in.

Dat is het grotere inzicht: persoonlijker dan onze leefomgeving gaat het niet worden.
Piepen over persoonlijke aanvallen in advertenties zou dus weleens datgene kunnen zijn wat echt hypocriet is. Van Beurden is CEO van het frackende Shell, niet voorzitter van een lokaal punnikclubje. Daar heeft hij zelf voor gekozen.

Die organisaties die het milieu wél vertegenwoordigen, beginnen te beseffen dat ze soms een hacker-spirit moeten hebben om resultaat te boeken. We kiezen dus tussen twee kwaden. In deze Shell-voorbeelden is de ‘kleine’ hack een persoonlijke aanval of een ‘geintje’ met een advertentie. Laag bij de grond, zeker. Maar vergeleken met de vernietiging van de Niger Delta of de Noordpool?

De controversiële advertenties van eerst Greenpeace en nu Milieudefensie zullen de voorbode blijken te zijn voor een grimmiger wordende duurzaamheidstrijd waar ook minder controversiële partijen dan Shell bij betrokken zullen worden. Dus, grootbedrijf: hoed u. Terecht of niet, dit was een niet mis te verstaan waarschuwingsschot voor uw aller boeg. Met een kraakheldere boodschap.

Ons milieu is persoonlijk.