[column] Design van de zolderkamer

[column] Design van de zolderkamer
  • Design
  • 26 okt 2020 @ 09:01
  • Link
  • Roel Stavorinus
    Roel Stavorinus

    Merk- en designstrateeg
    JohnVenn agency
  • Designawards

Afgelopen week presenteerde de organisatie van de Dutch Design Awards het beste ontwerp wat Nederland te bieden heeft in de categorie Communicatie en als dit het beste is wat de Nederlandse designindustrie te bieden heeft in die categorie, dan moeten we ons ernstig zorgen maken.

Hoe het werkt: een commissie van experts scout mogelijke winnaars in het ontwerpveld en aan ontwerpers wordt gevraagd om hun beste werk in te sturen. Dat leidt tot inzendingen. De commissies jureren deze en selecteren de genomineerden in hun specifieke categorie. Van de drie genomineerden per categorie gaat er een met de prijs naar huis.

Genomineerden
De drie genomineerden van dit jaar zijn Enter Enter, Radical Cut Up en Demo Festival.
Enter Enter is volgens eigen zeggen geen boekwinkel en geen galerie, maar een projectruimte in Amsterdam gewijd aan ‘de kunst van het boek’.

Radical Cut Up is een campagne voor de aankondiging van de afstudeertentoonstelling van de masteropleiding Radical Cut Up van het Sandberg Instituut in Amsterdam.

En Demo Festival is een festival dat in 2019 24 uur lang het beste internationale motion design liet zien op de schermen van het Centraal Station van Amsterdam. Demo Festival kwam als winnaar uit de bus.

Nicheprojecten
Begrijp me niet verkeerd. Ik heb niks tegen deze inzendingen, sterker nog, ik ben een groot liefhebber. Maar dit zijn nicheprojecten. Belangrijk dat ze er zijn, heerlijk om te bezoeken, te ervaren en te bekijken, maar dit is niet waar we naar op zoek zijn als we het beste ontwerp van Nederland op het podium willen zetten. De belangrijkste criteria van de Dutch Design Awards zijn: impact, onderscheidend vermogen, zeggingskracht en productie. Impact is van die vier criteria inhoudelijk het zwaarste criterium. Het gaat er daarbij om dat het werk een uitwerking heeft op maatschappelijk, economisch en/of individueel niveau, dat het appelleert aan een relevant vraagstuk, ontwikkeling of trend en dat het een betekenisvolle verandering in gang zet en/of bewerkstelligt. Dat is nogal wat en geen van die punten zie ik ingevuld door de genomineerde projecten. Maar buiten dat, in deze tijd van communicatie, technologie en interactie, in een tijd van grote tegenstellingen en uitdagingen zoals die van corona, moeten er toch voorbeelden te vinden zijn waar design voor een grotere groep werkelijk een verschil maakt in hoe er gecommuniceerd wordt?!

Grote broek
De wereld van het ontwerpen trekt de laatste jaren een grote broek aan. We hebben het met elkaar nogal eens over de kracht van design en de betekenis van design voor de maatschappij, of op zijn minst voor bepaalde substantiële onderdelen daarvan. In het sociale domein kunnen we rekenen op ontwerpers om de wereld te redden. En in de corporate wereld hangt het échte bedrijfssucces af van ontwerpers met hun vermogen te innoveren en hun methodiek van design thinking. Tegelijkertijd lijken wij ons niet zo goed raad te weten met die zelfopgelegde ambities, competenties en verantwoordelijkheden. En stiekem verlangen we vaak terug naar onze zolderkamers en knutselschuurtjes waar we ongestoord konden prutsen en experimenteren zonder de hijgende adem van opdrachtgevers in onze nek. Die goede oude tijd van esthetiek, ver weg van de hoge verwachting van impact.

Rijtjeshuis
Design is een rijtjeshuis in een doorsnee wijk, waarvan het succes en de impact afhankelijk zijn van de relatie met de buurt. In het huis wonen verschillende designdisciplines samen, die eenzelfde DNA en vaak een vergelijkbaar perspectief met elkaar delen. Beneden is het huis ingericht op regelmatige bezoekers die zich er thuis zullen voelen. En naarmate je verder in het huis komt, worden kamers specifieker en ademen zij de sfeer van de bewuste bewoners. Voor iedereen is er wel iets, maar niet alles is voor iedereen. En dat hoeft ook niet.
Op het plein voor het huis wordt regelmatig over design gesproken. Zoals onlangs in Volkskrant Magazine in een special over ‘emo design’. Het wierp op de cover een intrigerende vraag op: 'Met sommige voorwerpen voelen we ons emotioneel verbonden. Hoe komt dat?' Een vraag die vervolgens in het magazine nogal oppervlakkig behandeld werd en die ons 15 jaar terugbracht in de tijd, aldus Jeroen van Erp op Facebook. Volgens Van Erp valt er zoveel interessants te vertellen over dit onderwerp, maar hij constateerde ook dat het de Volkskrant daar niet om te doen leek. ‘Zet er gewoon boven: 'In deze bijlage lekker veel eye candy en een karrenvracht toffe spulletjes, pief, paf, poef!'
Jaap Biemans van de Volkskrant reageerde sportief door te wijzen op de verschillen tussen specialisten en het grote publiek en daar heeft hij misschien ook wel een punt.
Hoe er op het plein gesproken wordt over ons huis hebben we niet altijd in de hand. Maar hoe we dat huis tonen aan de rest van de buurt, daar hebben we wel degelijk invloed op. Wat willen we vertellen en wat willen we benadrukken? De entree, de verschillende kamers of de uithoeken? Het geheel, de samenhang tussen de kamers of de relatie met de buren?

Hobbyzolder
Ik ben nogal verbolgen over het beeld dat de Dutch Design Awards nu van ons huis schetst. Het lijkt met deze jury en met deze nominaties het plekje te verkiezen van de hobbyzolder. Dat plekje waar je alleen je beste vrienden mee naar toeneemt. Vrienden die je eigen taal spreken, die hetzelfde tegen de wereld aankijken en die wars zijn van het wat grotere publiek, laat staan van alles wat naar commercie riekt. Ook dit brengt ons 15 jaar terug in de tijd.
Het kan natuurlijk zijn dat er onvoldoende inzendingen waren. Of dat de kwaliteit niet hoog genoeg was. Of dat het totaal aan inzendingen een onvoldoende representatief beeld gaf. Het kan ook zijn dat de jury een te eenzijdig perspectief heeft, te veel dat van de zolderkamer.
Maar hoe het ook zij: als Dutch Design Awards de ambitie heeft om het beste te laten zien wat Nederland in huis heeft op het gebied van communicatieontwerp, dan is er werk aan de winkel en hebben we nog een hele lange weg te gaan.

Headerfoto: Joseph Morris via Unsplash

Roel Stavorinus

Nieuwsbrief

  • Mis niets! Schrijf je nu in voor de gratis nieuwsbrief.
  • Inschrijven

Laatste reacties

Word abonnee en ontvang:

  • ✔ 16 keer per jaar MarketingTribune Magazine
  • ✔ Korting tot wel €100,- op events

  • MarketingTribune.nl/design biedt marketeers, communicatieprofessionals en designers nieuws, informatie en praktijkverhalen over en visies op design in het algemeen, maar richt zich met name op packaging-, corporate-, online- en product design.
  • MarketingTribune: meer over marketing en merken