[column] Verkiezingen: hoe val je op als politiek merk?

What’s in a name?

Natuurlijk heb je bij die 37 partijen de usual suspects zoals VVD, CDA, PVDA, D66, PVV, CU, SP, PvdD, GL, SGP en sinds een tijdje ook FvD, Denk en 50Plus.

De nieuwkomers hebben allen briljante namen of afkortingen bedacht zoals BIJ1, JA21, CODE ORANJE, Volt, NIDA, Piratenpartij, LP, JONG, Splinter, BBB, NL Beter, Lijst Henk Krol, OPRECHT, JEZUS LEEFT, TROTS, U-Buntu, Partij van de Eenheid, DE FEESTPARTIJ, Vrij en Sociaal Nederland, Wij zijn Nederland, Modern Nederland, De Groenen, Partij voor de Republiek.

Kortom, een bonte verzameling gelukzoekers, die allen een stem willen in ons parlement en daar de prettige vergoeding voor willen ontvangen. Het goede nieuws is dat verreweg de meesten de kiesdrempel niet halen, maar de kans is groot dat er nog altijd 12-15 partijen in het parlement komen. Zucht, was er maar een kiesdrempel zoals in Duitsland, waar maar 6 partijen de macht delen.

Een merk, ook een politiek merk, hoeft niet altijd een beschrijvende naam te zijn, maar dient in woord of beeld wel heel duidelijk te maken waar het voor staat.

Lettermerken blijven slecht hangen

Wij burgers zijn natuurlijk niet het hele jaar met politiek bezig en worden nu 2-3 weken lang via spotjes, krantjes, talkshows, debatten, social media en heel veel online manifestaties gebombardeerd door al deze partijen. Juist dan wordt duidelijk dat veel kiezers niet weten of begrijpen waar die bepaalde partij voor staat.

Dat komt in belangrijke mate ook omdat lettermerken voor mensen best heel moeilijk te begrijpen en lastig te onthouden zijn. Wie zijn ze, wat betekent het eigenlijk en waar staan ze voor? Merknamen spelen een belangrijke rol bij herkenning en herinnering van merken. Overigens zijn kleuren van merken ook heel bepalend voor de merkkracht.

Een merk, ook een politiek merk, hoeft niet altijd een beschrijvende naam te zijn, maar dient in woord of beeld wel heel duidelijk te maken waar het voor staat. Logo’s verbeelden de visie, het doel of de eigenheid van een (politieke) organisatie.

Een merkidentiteit, en een politieke partij is ook een merk, wordt opgebouwd door een beschermbare naam die aanspreekt, goed klinkt en makkelijk te onthouden is. Idealiter aangevuld met een fraai logo. Kijk eens door deze bril naar de 37 politieke merken van nu.

Veramerikanisering: staat de partij of de lijsttrekker voorop?

Nieuwe partijen hebben een behoorlijke achterstand: hun naam is onbekend en vaak is niet duidelijk wat ze vertegenwoordigen. Waar staan ze voor, wat is hun purpose, wie zijn die personen achter de kieslijst? Dan hebben de gevestigde partijen een voorsprong, want diens naam is tenminste bekend.

Intussen heeft ook bij ons de veramerikanisering toegeslagen en zijn niet zozeer de achterliggende partij met hun idealen leidend, maar meer de lijsttrekkers zelf, Rutte als MP voorop.  We zijn meer een mediacratie geworden en communiceren in oneliners en soundbites.

Het partijmerk evolueert ongewild dus mee met de lijsttrekker, waarmee het DNA van een politiek merk dus risico loopt om mee te veranderen. Je moet dus in dat oerwoud van 37 partijen wel zien op te vallen met je stellingnames. Jouw presence als lijsttrekker bij die mediaoptredens is bepalend.  Ben je een van de zeer vele blueman suits of kleed je je duidelijk anders en hebben de dames politici een duidelijke eigen “signatuur”.

Bepalend is ook welke associaties de persoon, de lijstrekker oproept. Heeft de persoon emoties en laat hij of zij die ook zien. Waar is men faliekant voor of juist tegen. Heeft de persoon een positieve of een negatieve boodschap. Van oudsher werden de personen beoordeeld op associaties als betrouwbaarheid, daadkracht, relevantie, soliditeit en eerlijkheid. Maar dat is sterk veranderd.

Nu er zo vaak in deze campagne wordt geroepen “het eerlijke verhaal is” of “u bent niet eerlijk” worden de lijsttrekkers(merken) ook makkelijk geframed. Je moet tegenwoordig een goed acteur zijn als politieke lijsttrekker.

Een staaltje van creativiteit…, de slogans

Een greep uit een aantal politieke slogans.

VVD: Samen sterker verder

PvdA: Voor een eerlijke toekomst

CDA: Nu Doorpakken

GL: Voor een eerlijk, zorgzaam en groen Nederland

CU: Kiezen voor wat echt telt

SP: Ons land moet eerlijker

D66: Stem voor nieuw leiderschap

PVV: Nederland weer van ons

FvD: Stem je vrijheid terug

DENK: Samen zijn wij Nederland

Bij1: Spreek je uit, Beken kleur

50Plus: stem 50Plus

JA21: Het juiste antwoord

PvdD: Het is tijd voor plan B

Volt: Vernieuwend, duurzaam, Europees

BBB: Gezond verstand voor een gezond platteland

Na de verkiezingen

Na de verkiezingen wordt het volk weer met rust gelaten en wordt er geformeerd. In Nederland komt dat neer op een regering vormen met 4-5 partijen en dus allemaal water bij de wijn doen. Dat geeft dan ook opnieuw erosie aan het politieke merk omdat lang niet alles waargemaakt kan worden. De lettermerken zijn we dan snel weer vergeten en we gaan gewoon door met de teruggang naar het oude normaal of toch niet…