DOSSIER DE P VAN PLAATS Het echec van Ochama

De redactie vroeg Rupert Parker Brady, retaildeskundige/strateeg bij Sandenburg-DST en jurylid van de landelijke verkiezing Meest Inspirerende Binnenstad van Nederland, naar zijn visie voor ons Dossier De P van Plaats.

Met nationale en internationale merken en een combinatie van food en non-food moest Ochama de one stop shop worden. Ook werden samenwerkingen met onder andere Blokker gestart en breidde het bedrijf online uit naar andere landen, meldde vakblad Twinkle Magazine onlangs. Is Nederland wel klaar voor ‘robotwinkels’? Parker Brady: ‘Het volautomatische winkelconcept Ochama was gewoon een marketingpraatje van JD.com om zijn voorraad naar het winkelende publiek te brengen vanuit een gerobotiseerd magazijn en de supply chain te optimaliseren. Ochama is anders dan de Amazon Go-winkels, omdat het winkelconcept puur fungeerde als pick-up points voor een gemankeerd retailmodel dat food- en non-food-artikelen bij elkaar brengt. Je moet eerst betaald lid worden van Ochama om A-merk-producten te kunnen bestellen. Waarom zou je dat doen als je al jaren kunt kiezen uit betrouwbare merken als Amazon, Bol.com, Fonq, AH.nl, en Wehkamp? Ochama zegt geen enkele consument iets. Volstrekt verkeerd ingeschat. De markt is verzadigd en het model rendeert niet. Het zou heel goed kunnen dat de laatste winkel in Utrecht om belastingtechnische redenen open blijft.’

‘De robotwinkel bestaat niet, want wie wil dat?’

Dat JD/Ochama via derden zijn spullen verkoopt, is volstrekt logisch, aldus Parker Bradfy. ‘In een recent interview met De Telegraaf verklaarde Blokker-CEO Jeanine Holscher dat de in 2022 aangekondigde pilot met Ochama in een Blokker in Den Haag-Centrum wordt uitgebreid naar andere vestigingen. Blokker is gewoon een doorgeefluik voor artikelen buiten de huishoud categorie.’
Er bestaan in feite geen robotwinkels dus? Parker Brady: ‘Nee, het zijn pakhuizen waar de voorraden met robottechnologie optimaal worden beheerd. Ik ken geen winkel waar je letterlijk door een robot wordt bediend of te woord gestaan. Wie wil dat?’

'Ochama was een veredelde Kijkshop'

Is dit concept nu mislukt of verwacht je dat Ochama er in andere landen mee gaat experimenteren? ‘Ochama was een veredelde Kijkshop en je weet wat er met Kijkshop is gebeurd. Nadat de fysieke keten in 2018 failliet ging en in 2019 draaide als online platform, komt de naam Kijkshop nu voor de tweede keer terug. In februari 2023 lanceert het als liveshoppingplatform. Ondernemers Bart Quispel, Hendrik van de Wal en Maurice van den Berk namen vorig jaar de merkrechten van het failliete Kijkshop over met als idee er een platform van te maken waarop merken producten via livestreams kunnen verkopen. In Engeland bestaat na vijftig jaar nog steeds catalogusketen Argos, dat stand alone en bij vestigingen van Sainsbury’s fysieke verkooppunten heeft. Het merendeel van de omzet wordt online behaald. Bol.com is in feite een verkapte catalogusketen, met afhaal- en retourpunten bij Albert Heijn.’

Binnenstad is ultieme P van Plaats
Op de vraag hoe Parker Brady aankijkt tegen het fenomeen mall en outlet antwoordt hij: ‘Mall of the Netherlands is een place to buy. Het is - vooralsnog - een succesvol overdekt winkelcentrum met heel veel winkeltjes, bioscoop en restaurants, waar de nadruk echt ligt op kopen en consumeren. Outlets zoals in Roermond, Bataviastad en Halfweg zijn ook heel plat. Het draait alleen maar om kijken, kopen en consumeren. Voor mij is de ultieme P van Plaats toch een echte binnenstad, tenminste als die zich manifesteert als een place to be (verblijfskwaliteit) voor bewoners, bezoekers en toeristen. Een plek met een sterke identiteit, boordevol verhalen, historie, cultuur en beleving. Goede voorbeelden zijn Leiden, Utrecht en Groningen.

Dit artikel is onderdeel van ons Dossier De P van Plaats en verscheen eerder in MarketingTribune 02, 2023.

Lees ook:

DOSSIER DE P VAN PLAATS Complete marketingupdate