Grijze muis in retailmarkt zoekt redding

We kwamen te spreken over Macintosh Retail Group, dat vanuit Maastricht leiding geeft aan maar liefst 860 schoenenwinkels in de Benelux en UK. We kwamen tot de conclusie dat dit beursgenoteerde bedrijf is uitgegroeid tot het zieligste jongentje van de klas, omdat het al jaren niet in staat is te vernieuwen. Hij vertelde me dat hij de hoogste baas al een paar keer een email had gestuurd met goedbedoelde adviezen, maar geen reactie had ontvangen.

Die topman is Frank de Moor, en die heeft nu wel wat anders aan zijn hoofd. Zijn aangekondigde vertrek bijvoorbeeld.

Is het u ook al opgevallen dat als een topman kort na de presentatie van de jaarcijfers zegt weg te gaan, er geen sprake is vrije wil maar een moetje? De CEO is mogelijk te lang blijven zitten, elimineert alle tegenspraak en is daarmee een sta-in-de-weg geworden voor vernieuwing en groei van de organisatie. Bij private equity partijen is het zoeken naar een opvolger complexe materie, want er zijn niet zoveel senior topmanagers in Nederland die overweg kunnen met een investeerder als eigenaar. Ronald van Zetten mag dus nog even aanblijven bij de HEMA. Bij familiebedrijven ligt het heel gevoelig, want er bloeien weinig bloemen onder de schaduw van een dominante oprichter of eigenaar. Bij Etam Groep hebben ze dat elegant opgelost. John van der Ent (ex Etos, Postkantoren, Dixons) is onder het toeziend oog van president commissaris Rob Korijn verantwoordelijk voor een complete reorganisatie en nieuwe groeistrategie van het modehuis, totdat de volgende generatie Korijn is klaargestoomd om de leiding over te nemen.

De positie van Frank de Moor is niet te benijden, die met zijn team de afgelopen jaren door een diep dal is gegaan. Er zal ongetwijfeld zware druk zijn uitgeoefend door de banken, aandeelhouders en raad van commissarissen om er nu na elf tropenjaren op de apenrots toch een punt aan te breien. Want ondanks alle investeringen in ecommerce en de desinvestering in Halfords (accessoires fiets en auto), valt er momenteel bar weinig positiefs te melden. De hoop is groot dat de markt aantrekt (lees: de consument meer geld uitgeeft), maar mijn verwachting is dat pas in 2015 of 2016 er echt sprake zal zijn van een omslag.

De bestuursvoorzitter van de Macintosh Retail Group houdt de eer aan zichzelf en vertrekt op 1 augustus nadat hij aan zijn verplichtingen heeft voldaan om de lopende herfinancieringsgesprekken met de banken af te ronden. De officiële reden die wordt gegeven is dat hij een andere uitdaging zoekt. Hoe dat zo? Geloof het of niet, maar het huis is naar verluidt ‘op orde’. De Moor zegt zelf dat zijn club is aangepast aan het veranderend koopgedrag van de consument. Macintosh is niet zomaar een verzameling van winkelketens, maar een cross channel retailer. Als je tientallen fysieke vestigingen sluit en 50 miljoen omzet haalt uit ecommerce ben je er echter nog lang niet. Het geloof in ecommerce en click en collect als de heilige graal is enorm bij de gevestigde retailorde. Zo praten ze bij Blokker Holding over niets anders. Maar de consument laat zich niet bedotten. Als de formules niet op orde zijn, zal de klant ze niet herkennen en erkennen als relevant.

‘Er ligt nu een goede basis om te kunnen profiteren van de betere tijden die voor consumenten gaan aanbreken’, aldus De Moor. De topman acht het verstandig om ruimte te bieden aan een opvolger ‘om sturing te geven aan de nieuwe fase die Macintosh in gaat.’ Prachtig geformuleerd, maar feit is dat de tent in brand staat en niet zo’n klein beetje ook. Dat het verlies over 2013 (12,6 miljoen) een tiende bedraagt van het megaverlies over 2012 kan niet doen verhullen dat in 2013 70 miljoen aan netto omzet is verdampt. Het besluit om geen dividend uit te keren is een logische. Waarom überhaupt nog een beursnotering vraag ik mij af. De beslissing om De Moor geen vertrekpremie te geven is heel verstandig.

Het klinkt een beetje lullig, maar Macintosh bezit een portefeuille formules die geen van allen uitblinken in termen van aantrekkingskracht, omzet, formule en winst. Dat is algemeen bekend in de markt. Plat gezegd: in de divisies Living en Fashion zit heel weinig leven en gevoel voor mode. Kwantum verdiende goud geld in de jaren tachtig en negentig toen er bijna geen concurrentie was. Nu is de formule voor het publiek compleet achterhaald. De omzet van de 250 winkels bedraagt een schamele 48 miljoen euro, terwijl Action met meer dan 400 winkels boven de 1 miljard euro omzet draait. Hiermee eet CEO Ronald van de Mark niet alleen de Limburgers, maar ook Blokker (100 miljoen euro omzet) en HEMA (75 miljoen euro omzet) de kaas van het brood. De algemene verwachting is dat Kwantum zal worden verkocht om weer geld vrij te maken om te investeren in de kwakkelende schoenenketens.
Ook daar moet gesnoeid worden. De zeven formules in de Benelux en Engeland zijn inwisselbaar en onvoldoende onderscheidend. Hoe kan het dat vanHaren, die een mobiele schoenenapp uitbrengt, geld verdient en groeit in marktaandeel met 140 miljoen omzet in 142 filialen? Kennelijk doet Krein Bons in opdracht van de familie Deichmann iets goeds met vanHaren, waar in 2013 een recordaantal van 6,1 miljoen paar schoenen over de toonbank zijn gegaan. Scapino, Invito, Dolcis, Brantano en de andere formules van Macintosh hebben zes keer zo veel winkels, maar blijven sappelen.
Collega-columnist Paul Moers verwoordde de kritiek op de Macintosh fomules in De Financieele Telegraaf als volgt: ‘Het is schrapen, schrapen en nog eens schrapen. Er gebeurt niets. Ze zijn duidelijk niet thuis in de huidige belevingswereld. Hun ketens zijn van alles net niks. Laat zien dat je iets toevoegt aan het winkellandschap. Maak keuzes, want daar schreeuwt deze wereld om.”
Het klinkt gek, maar wat het concern nu vooral nodig heeft is rust. Er lopen daar heel veel gestreste mensen op hun tenen. De werkmaatschappijen staan onder curatele van de holding en de banken. Het kan niet anders dan dat er momenteel heel veel managers solliciteren naar een andere job. Een zwaargewicht aantrekken van buiten om CEO te zijn lijkt me nu niet de beste keuze. Bovendien, wie wil er zijn reputatie aan wagen? Grote kans dat de sympathieke COO Eric Coorens, die ik nog ken uit de tijd dat hij baas was van Kwantum, het stokje per 1 augustus over neemt. Hij lijkt me een mensenmens. Coorens is sinds november ook operationeel verantwoordelijk voor de zieltogende schoenenketens van de Fashion-divisie. Dat genre is volgens mij niet zijn stiel, dus het is belangrijk om een vernieuwer aan te trekken die carte blanche krijgt om afscheid te nemen van de bleeders en te bouwen aan een of twee sterke formats.

Het is makkelijk vanaf de zijlijn schieten, ga d’r maar aan staan.

Rupert Parker Brady

Topman Frank de Moor van de Macintosh Retail Group

Invito exterieur


Kwantum exterieur


Scapino interieur


Dolcis exterieur