Verpakkingstrend: transparant etiketteren

Wat er precies op een etiket moet staan is vastgelegd in de Warenwet Informatie Levensmiddelen (WIL). Maar dan ben je er nog niet: het gaat er namelijk om hoe je deze informatie helder communiceert, zónder de consument te misleiden. In de praktijk leidt dit vaak tot discussie. Voorbeelden genoeg: Ontbijtgranen die niet alleen vezelrijk, maar ook suikerrijk zijn en vitaminewater met meer suiker dan een reep chocola...

Claims
Er wordt onderscheid gemaakt tussen gezondheidsclaims en voedingsclaims. Gezondheidsclaims benadrukken de positieve eigenschappen van het product voor je gezondheid, zoals ‘Vitamine C is goed voor je immuunsysteem’. Voedingsclaims hebben betrekking op de positieve eigenschappen van de samenstelling van het product, zoals ‘een bron van calcium’. Claims zijn toegestaan, mits deze goed zijn onderbouwd en aan de regels voldoen. Maar hoe duidelijk en eerlijk zijn deze claims nu echt?

Voedingsprofielen
Volgens de Europese Consumentenorganisatie (BEUC) bestaan er nog te veel ‘nepclaims’. Bijvoorbeeld wanneer fabrikanten de positieve eigenschappen benadrukken, maar de nadelen ‘vergeten’ te vermelden. Wanneer je kiest voor ontbijtgranen die rijk en vezels en calcium zijn, denk je als consument goed bezig te zijn, terwijl het product ontzettend veel suiker bevat. Hoe eerlijk en transparant is dit dan? Hetzelfde geldt voor productnamen waar fruit in voorkomt, terwijl het product maar een heel klein beetje van dat fruit bevat of zelfs helemaal geen fruit, maar alleen aroma’s.
De BEUC pleit daarom voor voedingsprofielen op verpakkingen. Niet alleen de voordelen moeten worden genoemd, ook de nadelen. Voedingsprofielen geven aan hoeveel vet, suiker en zout het product maximaal mag bevatten. Wanneer deze waarden worden overschreden, dan mogen er geen gezondheidsclaims op de verpakking worden gebruikt. Claims met betrekking tot hoge waarden zijn alleen toegestaan, als je dit voor alle producten met een hoge waarde doet, dus in het geval van de ontbijtgranen: vezelrijk én suikerrijk.

Keurmerken
Naast claims heb je ook nog keurmerken. Keurmerken op verpakkingen moeten consumenten helpen bij het maken van een gezonde en/of verantwoorde keuze. Maar door de wildgroei aan keurmerken is het voor consumenten vaak helemaal niet duidelijk of een product nu wel of niet ‘goed’ is. De Consumentenbond pleit voor een keurmerk dat in één oogopslag laat zien hoe (on)gezond een product is en geeft de voorkeur aan een stoplichtsysteem. Op de voorkant van elke verpakking staan de belangrijkste voedingswaren (vet, verzadigd vet, suiker en zout) vermeld in een rood, oranje of groen vakje. Groen staat voor laag, oranje voor gemiddeld en rood voor hoog. Zo krijgt de consument duidelijke informatie over de voedingswaarden van een product en kunnen producten bovendien gemakkelijk worden vergeleken.

Clean Label
Eveneens gevoed door het groeiende gezondheidsbewustzijn van consumenten is het ontstaan van het Clean Label. Clean Label houdt in dat fabrikanten kunstmatige stoffen vermijden of deze bij naam noemen, in plaats van het vermelden van het E-nummer. Herkenbaarheid speelt hierbij een grote rol in het kader van ‘weet wat je eet’. Daarnaast vermelden fabrikanten steeds vaker op het etiket wat er juist niet in en product zit (vrij van…). Ook dit is een voorbeeld van Clean Labelling.

Huib Burggraaf
VerpakkingXpert