[interview] Jimmy Nelson brengt visuele ode aan Nederland

De expositie van de Nederlands-Britse fotograaf neemt  bezoekers in beeld en geluid mee langs fotografisch werk, waarin Nelson de trots van inheemse leefgemeenschappen wereldwijd laat zien.

Nieuw boek: Nederlands erfgoed

Onderdeel daarvan is ook zijn nieuwste boek Between the Sea and the Sky. Dit werk, dat 17 september in boekvorm uitkwam, is een ode aan Nederland, de menselijke schoonheid en Nederlandse streek- en klederdracht. De portretten komen bij het Amsterdamse Fabrique des Lumières tot leven met behulp van geavanceerde lichtprojecties en begeleidende muziek. Centraal in het werk van Nelson staat de trots van inheemse leefgemeenschappen wereldwijd, de verbinding met elkaar en de natuur en hun traditionele streek- en klederdracht. Hij toont mensen in hun natuurlijke leefomgeving, indringend en intiem in het hier en nu.

In The Last Sentinels: Heroes, from near and far worden Nelson’s foto’s opgeblazen tot levensgrote proporties met een combinatie van fotografie, film, animatie en geluid. Hierdoor kunnen bezoekers aldus de organisatoren 'de schoonheid, de diversiteit en collectiviteit van het mens zijn letterlijk ademen, horen en voelen.'

Nelson besefte tijdens de recente wereldwijde reisbeperkingen dat hij niet naar de uiteinden van de wereld hoeft te trekken om uitzonderlijke menselijke schoonheid te ontdekken. Between the Sea and the Sky is een tocht langs de overgebleven traditionele culturen van Nederland en brengt deze portretten en landschappen in beeld.

Had je het boek Between the sea and the sky niet veel eerder moeten maken? Het onderwerp lag naast de deur!

Nelson: ‘Omdat ik mijn artistieke kompas even niet meer op orde had wellicht. En dat is dat alle mensen - dichtbij en veraf - een kracht van schoonheid uitstralen wanneer ze worden gerespecteerd. Door mijn jeugd was ik altijd geneigd om mij op verre landen te richten, maar in de afgelopen jaren ben ik juist veel meer ook dichtbij huis gaan kijken.’ 

Was de productie ervan anders dan de andere boeken?

‘De spanning van deze productie lag in het werken met een veel kleiner en volwassen team. Ook was ik mij veel bewuster van alle lagen die nodig zijn om een succesvol product te creëren. Ik was 24/7 aanwezig in alle processen. Terwijl ik vroeger 80 procent van de fotoreportage voornamelijk op reis was.’

Wat is je opgevallen bij de Nederlanders en waarom dat?

‘Ik ontdekte dat een ontwikkelde en vooruitstrevende maatschappij, met moderne aspiraties, uiteindelijk geleid wordt door tradities, dat die een wereldwijde authenticiteit bepalen. Dat maakt dat Nederlanders, ondanks hun kleine populatie, een wereldwijde aanwezigheid hebben.’

 Is het boek stiekem ook interessant voor marketeers? Waarom?

‘Deze vraag is alleen relevant als de marketeers zelf echt verbonden zijn met het onderwerp/product dat ze willen verkopen! Als ze oprecht geloven in hun product en dat het belangrijk is voor de samenleving, dan zal het vanzelf een succes worden. Het is aan de marketeers om het product de juiste plek in de markt te geven.’

Hoe ziet jouw eigen marketing eruit, zie jij jezelf als een merk?

‘Goede vraag. Misschien zie ik mezelf niet per se als een merk, maar meer en vooral als artiest. Groeien als mens is daarin belangrijk. Als je eenmaal je authenticiteit vindt, je doel, dan zal de loop van het leven zichzelf dicteren. Als je eenmaal in die flow zit dan is de vraag of je een merk bent niet meer relevant.’

Wat is een volgend onderwerp voor een boek, wat wil je nog heel graag maken?

‘Ik hoop dat mijn reis oneindig is! Dat er nog veel boeken, tentoonstellingen, artistieke projecten mogen komen. Uiteindelijk is mijn wens dat mijn stichting iets kan terug geven, dat ik een erfenis van hoop kan achterlaten voor alle mensen.’

Fabrique des Lumières

Deze exporuimte opende in het voorjaar van 2022 haar deuren op het Westergasterrein in Amsterdam. Het kunstbelevingscentrum is een initiatief van het Franse bedrijf Culturespaces, bekend van Atelier des Lumières in Parijs. De exposities in Fabrique des Lumières zijn zo vormgegeven dat zij de architectuur van de Zuiveringshal West, met zijn zeventien meter hoge muren en 3.800 m2 projectie oppervlak, tot zijn recht laten komen.

De kunstenaar

Jimmy Nelson (Verenigd Koninkrijk,1967) heeft zijn hele leven lang oorspronkelijke culturen gefotografeerd, wat in 2013 zijn eerste boek Before They Pass Away opleverde. Vijf jaar later volgde Homage to Humanity (2018). Nelson plaatst de mensen voor zijn camera op een voetstuk, waarmee hij buitengewone en vaak bijna vergeten gemeenschappen een waardig en zichtbaar platform geeft.