Marcel Elbertse (Fieldlab): 'Onze events liggen nu onder een vergrootglas'

Fieldlab Evenementen is nu een klein jaar onderweg. Begonnen vlak na het uitbreken van de coronacrisis vorig jaar, heeft de organisatie inmiddels tien pilot events achter de rug en wordt er gekeken naar opschaling van de bezoekerscapaciteit. Marcel Elbertse, voorzitter van de stuurgroep Fieldlab, verwacht dat er in augustus weer evenementen zonder anderhalve meter-regel kunnen worden georganiseerd.

Marcel Elbertse is in het 'normale leven' actief als managing director van zijn eigen bedrijf The Support Group, waarmee hij sinds 2009 de productie van decors en food & beverage voor grote evenementen als Sensation, Sail en Formule 1 verzorgt. Totdat vorig jaar de coronacrisis uitbrak en hij in de zomer door minister Wiebes van Economische Zaken werd gebeld. De minister ging met getroffen ondernemers uit de evenementensector om tafel en vroeg of Elbertse daarbij wilde aanschuiven. Zodoende ontstond het idee voor een nieuw initiatief genaamd Fieldlab Evenementen, dat middels proef-events data verzamelt die inzichten bieden om te komen tot versoepelingen. Fieldlab werkt samen met een groot aantal partijen uit de eventbranche en wordt ondersteund door de overheid, waaronder de ministeries van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, Economische Zaken en Klimaat en Justitie en Veiligheid.

Inmiddels zijn er tien pilot events georganiseerd (voetbalwedstrijden, theatervoorstellingen en festivals, met 500 tot 5.000 bezoekers) waarin onderzoek is gedaan naar het gedrag van de bezoekers. Zo wordt er onderzocht hoe mensen elkaar op het event ontmoeten, hoe lang dit duurt, hoe bezoekers reageren op verschillende maatregelen en de manier waarop ze gecontroleerd worden op bijvoorbeeld sneltesten op locatie. Recent heeft Fieldlab toestemming van het kabinet gekregen voor zogenoemde opschalingstesten met een hogere bezoekerscapaciteit.

De eerste pilots zijn goed verlopen, zegt Elbertse. ‘We hebben veel mensen blij gemaakt: bezoekers, partners en sponsoren, maar dat is niet het doel. Als Fieldlab opereren we feitelijk als gedragsonderzoeker. Het doel van de events is om zoveel mogelijk relevante data te verzamelen om vervolgens aan het kabinet, RIVM en OMT te kunnen laten zien: het is mogelijk, we kunnen weer open. De eerste resultaten zijn hoopgevend. We zitten nu in een fase waarin we kunnen aantonen dat het verantwoord is om capaciteitverhogende evenementen te organiseren. Zoals het er nu naar uitziet organiseren we straks events waarmee we op 50% of zelfs 75% van de normale capaciteit zitten.’

Even over jouw rol: je bent feitelijk de baas van Fieldlab, maar je duikt nauwelijks op in de media.

Ik ben door minister Wiebes gevraagd om de kar te trekken, omdat ik de branche goed ken. Kennis is nu eenmaal macht. We hebben ook een programmamanager, Pieter Lubberts, die wel veel bij de talkshows aanschuift. Daar is hij ook goed in. Formeel gezien legt het programmateam verantwoording af aan de stuurgroep, waarvan ik dus voorzitter ben, maar ik beslis altijd samen met het team.

Fieldlab heeft de afgelopen weken de nodige kritiek te verduren gekregen, zo ontstond er ophef rondom het 538-feest in Breda voor 10.000 man – dat uiteindelijk niet doorging. Wat vind je daarvan?

De laatste weken liggen onze activiteiten inderdaad onder een vergrootglas. Dat komt door de verwarring die is ontstaan rondom toegangstesten voor events en Fieldlab Evenementen; dat verschil is onvoldoende duidelijk. Vervolgens werd op de dag van de aankondiging van de 538 Oranjedag de heropening van de terrassen juist uitgesteld, en dat schoot bij veel mensen in het verkeerde keelgat. De boosheid die heerst in het land, richtte zich volledig op dat ene evenement. Van voetbalsupporters tot omwonenden en van ziekenhuismedewerkers tot de Bredase horeca. En ja, ik begrijp de boosheid wel.

Waarom was de Bredase horeca boos, denk je?

Omdat ze op dat moment al heel lang dicht waren en dachten dat wij wel ‘open’ mochten, terwijl de eventbranche net zo goed nog steeds dicht is. De horeca voert sinds maart vorig jaar op zijn eigen manier een lobby, om er voor henzelf het beste eruit te halen. Wij als evenementenbranche doen hetzelfde, met een traject dat voor ons het best past. Toen de horeca weer open mocht vorige zomer, hoorde je ons ook niet. Wij zijn al een jaar bezig om dit voor elkaar te krijgen en we zijn er succesvol in, dat blijkt.

De test-events laten inderdaad mooie resultaten zien, hoewel er ook hier en daar besmettingen plaatsvinden. Baart dat je geen zorgen?

Nee, en dan wijs ik weer naar de media; die zijn niet altijd zuiver in hun berichtgeving. Wij analyseren mogelijke besmettingen aan de hand van bron- en contactonderzoek van de GGD. Als je dus kijkt waar de bron van de besmette personen vandaan komt, is dat vaak niet op onze events, maar bijvoorbeeld op een afterparty na afloop. Vervolgens laat zo’n besmet persoon zich een paar dagen na het event positief testen, maar dat ligt natuurlijk buiten onze macht. 'Persoon positief getest op Fieldlab-event', lees ik dan. Ja hallo, er is ook nog een leven voor en na Fieldlab. Gelukkig snappen het RIVM en OMT deze uitleg wel, zij gaan namelijk uit van de wetenschap. En daar is het ons om te doen.

Wanneer kan de eventbranche weer terug naar het oude normaal, denk je?

Vanaf 1 juli kunnen we weer naar de theaters en bioscopen, vanaf 1 augustus naar festivals, is mijn voorspelling. Maar niets is zeker. Als er straks ineens een Braziliaans variantje om de hoek komt waaien, is het weer een ander verhaal. Maar als je kijkt naar wat we met Fieldlab aan het doen zijn, de vaccinatiegraad en de snelheidstests, is het een realistisch scenario dat Lowlands (eind augustus, 55.000 bezoekers, red.) straks gewoon doorgaat.

Hoewel het einde van de crisis nog niet in zicht is, heerst er in het land een zeker gevoel van bevrijding en euforie. Kun je je daarin vinden?

Heb nog even geduld, is het eerste wat ik denk. Maar ik begrijp het sentiment natuurlijk. Ik maak het ook mee tijdens de pilot-events: daar hangt echt een Bevrijdingsdagsfeer. Die energie, dat is overweldigend. Mensen hebben een jaar stil gezeten en vliegen elkaar spontaan in de armen. Dus ik snap het, maar laten we elkaar niet gek draaien. We zijn er nog niet. Ik denk dat -als gezegd- in augustus er echt kan gesproken worden van vrijheid.

Gaan consumenten dan ook meer geld uitgeven?

Niet op de events zelf. Het is niet zo dat je ineens meer ruimte hebt voor drie extra hamburgers in je maag. Maar ik denk wel dat mensen makkelijker geld uitgeven aan een duurder kaartje of bijvoorbeeld een meerdaags event. Omdat ze al zo lang thuiszitten. De vraag is groter, dus festivals kunnen hun kaartjes ook duurder maken. Dat zie je nu al gebeuren.

Dit artikel verscheen eerder in MT21.09.