[column] Gaan oude politieke merken overleven?

Het dondert flink in de politieke arena in Den Haag en tegelijk ook in de samenleving. Sinds het kabinet in juli jl. is gevallen over het asielbeleid is er een ware uittocht van tweede kamerleden van vrijwel alle partijen en ook van kabinetsleden. Maar belangrijker nog is dat blijkbaar het DNA van sommige oudere partijen snel verandert en dat jaagt kiezers weg. Hoe gaat zich dat de komende maanden ontwikkelen op weg naar de verkiezingen? Blijven alle politieke merken nog overeind?

Bron: petities.nl

Vertrouwen in de politieke merken is ondermaats

Het is vrij makkelijk om te stellen dat de politieke leiders en hun collega’s door hun handelswijze, danwel het gebrek eraan, in hoge mate het vertrouwen in de politiek in een lange reeks van jaren hebben geschaad. Een recente meting van 1-vandaag gaf aan dat ons volk nog maar weinig vertrouwen in de politiek heeft.

Maar het is tegelijk net zo aannemelijk dat het de politieke merken zelf zijn die voor verwijdering hebben gezorgd. Staan die nog wel voor hun oorspronkelijk idealen en hebben zij überhaupt nog wel een heldere en afgebakende boodschap die de DNA van het merk in zich draagt?

Is het niet zo dat de meeste politieke merken zich opgejaagd voelen door de media en twitterende meute en daarom de laatste jaren op allerlei terreinen van alles roepen en claimen om maar gehoord te worden. Dat alles heeft het heel diffuus gemaakt om politieke merken te duiden.

Bron: YouTube

Het klassieke links/rechts vervaagd

Het verouderde politieke denken dat een politieke partij persé links, midden of rechts moet zijn is sterk achterhaald, doordat partijen steeds vaker een combinatie van zowel rechtse als linkse standpunten combineren, maar daarmee zeker niet altijd een middelpartij worden.

In de van oudsher grote partijen als VVD, PvdA en CDA kennen we flanken aan beide zijden. Maar een partij als PVV kent behoorlijk radicale rechtse standpunten op bijvoorbeeld asielbeleid, maar draagt daarnaast tegelijk ook veel sociale standpunten uit.

De nieuwe politieke merken zijn ook niet altijd even makkelijk te duiden. Zo wordt de nieuwkomer BBB door velen als rechts geduid, maar hun programma is nog nauwelijks naar buiten gebracht. Wellicht zijn Volt en Ja21 hier een uitzondering op.

Is de VVD nog altijd wel die ondernemerspartij of zoekt zij nu nadrukkelijk de asielgrenzen op? Heeft de PvdA nog wel een echt sociaal hart of prevaleert intussen het klimaat daar nu boven de mens? D66 was heel lang de onderwijspartij, maar heeft die koers blijkbaar losgelaten. En het CDA, tsja, waar staat die nu nog voor nu BBB en Omtzigt hen hebben leeggezogen. GroenLinks zoekt een nieuw links draagvlak en trekt zich op aan de Europese klimaatpaus Timmermans.

De voordracht van Wopke Hoekstra voor de klimaatpost in de Europese Unie is een bedenkelijke keuze / Friesch dagblad 28-8-2023

Functie elders

In korte tijd hebben talloze partijprominenten gekozen voor een functie elders en dat terwijl de “functie elders” juist bedoeld was voor de politieke pitbull Pieter Omtzigt – het geweten van kabinet Rutte. En juist hij blijft wel actief in de politieke arena en heeft momenteel serieus kans om de grootste partij van Nederland te worden met zijn partij Nieuw Sociaal Contract. Als merk moet NSC zich nog helemaal vestigen en dat zal best wat moeite kosten. Omtzigt dient zich ook te realiseren dat hij zelf het sterke merk is en een directe zichtbare relatie met NSC moet hebben.

Gezever van de buitenwacht beukt op de politici en hun partij

Politieke merken en hun vertegenwoordigers in Den Haag zijn de laatste jaren prooi geworden van de verschillende media en de twitterende massa. De vele columnisten van de kranten en meerdere cabaretiers hebben dit spel ook ontdekt en doen naar hartenlust mee met het bashen of bewonderen van politici.En het politieke beroepsvolk wordt daar heel onrustig van en gaat vaak opportunistische standpunten innemen die niet altijd bij het eigen partijstandpunt horen.Johan Derksen van Vandaag Inside spant hierbij wel de kroon. Door voortdurend bepaalde politici op het schild te hijsen zoals Caroline van der Plas en nu Pieter Omtzigt, dan wel af te branden zoals dat gebeurde met Markt Rutte, Siegfried Kaag en Wopke Hoekstra.

Partij of persoon, wie vormen het politieke landschap? Wie is nog capabel en wie kun je nog vertrouwen?

Net als in vele andere landen zijn bij de laatste verkiezingen personen zelf veel belangrijker geworden dan het partijprogramma waar ze voor staan. Dat maakt dat politici en kabinetsleden meer dan ooit integer en betrouwbaar moeten zijn en mediageniek. Kiezers oordelen in hoge mate over de persoon en zijn of haar standpunten en gedrag. Ook omdat de meeste het partijprogramma nauwelijks kennen.

Dit is een ontwikkeling die moeilijk te stuiten is, maar maakt de politiek en politici extra kwetsbaar omdat ze nog wel eens van standpunt veranderen of soms de partij verlaten. Dat alles maakt het belangrijker om het politieke merk goed te positioneren en dat steevast centraal te stellen.

Is het politieke merk sterk genoeg om al die veranderingen aan te kunnen?

De samenleving is in hoge mate het vertrouwen in de politiek en daarmee in de politieke partijen kwijt. Tel daarbij op dat ruim 20 partijen meedoen aan de verkiezingen en debatten en de kans is groot dat veel kiezers afhaken en dat zou bijzonder spijtig zijn. Een democratie als de onze is gebaat bij degelijke en duidelijke partijen.

De mannetjesmakers (m/v) en mediatrainers staan in groten getale al te trappelen om de vele kandidaten te coachen, te kleden en hen de juiste “silver bullets” aan te reiken.Maar juist gezien de actuele situatie zouden het de politieke merken zelf moeten zijn die zich opnieuw stevig in het politieke landschap zouden moeten vestigen om de kiezer een helder en aansprekend baken te geven.Maar dat vraagt om scherpe positionering en heldere keuzes. Dat geeft een veel beter rendement op langere termijn dan steeds opnieuw de poppetjes (kandidaten) op het podium te hijsen. Wie pakt de bal op?

Lees ook de column “hoe val je op als politiek merk” Verkiezingen: hoe val je op als politiek merk? | MarketingTribune Design