Autoriteit Persoonsgegevens: ‘”Scraping” bijna altijd illegaal’

Bij scraping ‘schraapt’ een computerprogramma automatisch gegevens van het internet, bijvoorbeeld door sociale media te scannen. Met scraping worden bijna altijd persoonsgegevens verzameld. Daardoor ontstaan privacyrisico’s. Met scraping kunnen in korte tijd persoonsgegevens van heel veel mensen worden verzameld. De informatie die bij het scrapen wordt vastgelegd, kan over tal van aspecten van iemands leven gaan. Ook kan de informatie allerlei bijzondere persoonsgegevens en strafrechtelijke persoonsgegevens bevatten, die meestal niet mogen worden verzameld en gebruikt.

Overtreding AVG
Scraping is bijna altijd een overtreding van de Algemene verordening gegevensbescherming (AVG) volgens de AP. In een aantal gevallen mag scraping sowieso niet. Bijvoorbeeld:

• het internet scrapen om profielen van mensen te maken, om die vervolgens door te verkopen;
• informatie scrapen van afgeschermde socialemedia-accounts of besloten fora;
• gegevens scrapen van openbare socialemediaprofielen, met als doel te bepalen of die mensen een aangevraagde verzekering al dan niet krijgen.

Hoewel de handreiking van de AP in eerste instantie niet op de overheid gericht is, is scraping door de overheid ook aan strenge regels gebonden. De AP werkt ook aan een handreiking voor scraping door de overheid.

Openbaarheid is geen toestemming
Een wijdverbreid misverstand is dat scrapen zou mogen, omdat alles wat op internet staat toch al voor iedereen is in te zien. ‘Maar dat informatie over jou openbaar is, betekent niet automatisch dat jij ook toestemming geeft voor scraping’, zegt AP-voorzitter Aleid Wolfsen. ‘Ook wanneer jij zelf op je socialemedia-account zet dat je laatst de loterij hebt gewonnen of een operatie hebt gehad, geef je daarmee geen toestemming om die gegevens te scrapen. Toestemming voor het verzamelen van persoonsgegevens geef je alleen als het jou van tevoren netjes is gevraagd. Dat is bij scraping meestal niet te doen.’

Bijna nooit mogelijk
In de praktijk is scraping door private organisaties en particulieren alleen mogelijk op basis van de grondslag gerechtvaardigd belang. Voor die grondslag gelden strenge voorwaarden. Bijvoorbeeld dat scraping niet mag worden gebruikt met als enige belang om er geld aan te verdienen. Het is bijna nooit mogelijk om bij scraping aan deze voorwaarden te voldoen.

Uitzonderingen
In uitzonderlijke gevallen kan scraping wel toegestaan zijn. Bijvoorbeeld bij ‘huishoudelijk gebruik’: wanneer een particulier voor een hobbyproject scraping inzet en de resultaten alleen deelt met wat vrienden, geldt de AVG niet en mag het. Ook kan scraping toegestaan zijn wanneer het zeer gericht wordt ingezet. Bijvoorbeeld wanneer een organisatie de websites van nieuwsmedia scrapet, om relevant nieuws over het eigen bedrijf in beeld te krijgen.