'Huismerk vleesvervangers winnen op voedingswaarde en gezondheid'

Daarnaast is voor succesvolle marketing de factor 'Prijs' van groot belang. Een kanteling op de markt wordt voorspeld wanneer voldoende minstens even lekkere, goedkopere en gezonde vleesvervangers beschikbaar zijn. Recent onthulde Beyond Meat in MarketingTribune de naam 'Meat' uit de bedrijfsnaam te verwijderen, wat aangeeft dat het bedrijf zich richt op plantaardige eiwitten in plaats van het namaken van vlees. De plantbased-markt lijkt hiermee een volgende fase in te gaan.

Best scorende huismerken
In augustus 2025 liet ProVeg al zien dat 54% van de vleesvervangers die lijken op vlees, inmiddels voldoet aan het zoutcriterium van het Voedingscentrum. Uit de zojuist gepubliceerde diepte-analyse van de data blijkt nu dat huismerk vleesvervangers het beste scoren. Steeds meer vleesvervangers zijn daarmee een gezondere keuze dan het vlees dat zij vervangen. Hoewel vleesvervangers over de hele linie vooruitgaan en beter scoren dan vlees, deden sommige merken het beter dan anderen. Met name de supermarkt-huismerken komen goed uit de bus. Het Lidl huismerk scoort veruit het beste: 10 van de 11 onderzochte producten (91%) voldoet aan alle criteria van de Schijf van Vijf. Lidl wordt op de voet gevolgd door Aldi, Garden Gourmet, Go Vega (het huismerk van de Superunie supermarkten) en Jumbo. Al deze huismerken scoren gemiddeld beter dan onbewerkt dierlijk vlees. Martine van Haperen, expert voeding en gezondheid bij ProVeg: 'We zien dat steeds meer supermarkten beleid voeren op het gezonder maken van hun vleesvervangers. Lidl is hierin een koploper, zowel wat assortiment als de communicatie daarover betreft.'

Gemiddelde totaalscores voor alle criteria van het Voedingscentrum van plantaardige vervangers per merk (groen), afgezet tegen bewerkte en onbewerkte dierlijke referentieproducten (oranje)

Vleesvervangers gezonder dan rood en bewerkt vlees
Vleesvervangers blijken in veel gevallen een gezondere keuze te zijn dan het vlees dat ze vervangen, zeker waar het om rood en bewerkt vlees gaat. Plantaardige burgers, rulgehakt, gehaktballetjes, nuggets, worst, shoarma en spek scoren gemiddeld beter op de criteria van het Voedingscentrum voor vleesvervangers dan vergelijkbare dierlijke vleesproducten. Bij shoarma en nuggets hebben de plantaardige producten een vergelijkbare score met de dierlijke. Alleen bij vers gehakt, kipstukjes, kipfilet en schnitzel scoren de dierlijke vleesproducten gemiddeld iets beter. Ook in deze categorieën zijn echter veel vleesvervangers die voldoen aan alle criteria van de Schijf van Vijf en die dus passen in een gezond voedingspatroon.

Meer producten in de Schijf van Vijf
Sinds de vorige editie van dit onderzoek in 2023 is het aandeel vleesvervangers in de dataset dat voldoet aan de Schijf van Vijf criteria voor vleesvervangers bijna verdrievoudigd van 9% naar 26%. Bij de criteria die te maken hebben met het risico op leefstijlziekten (zout, suiker en verzadigd vet), voldoet zelfs 35% van de vleesvervangers. Van de onderzochte dierlijke referentieproducten voldoet maar 11% hieraan. Van Haperen: 'Voor retailers en de foodservice sector duidt deze ontwikkeling op een strategische kans. Het opnemen van plantaardige alternatieven in het assortiment kan zowel bijdragen aan duurzaamheidsdoelstellingen als inspelen op de groeiende vraag naar gezondere voedingsopties, zonder concessies te doen aan het aanbod van eiwitrijke producten.'

Over het onderzoek
ProVeg vergeleek voor dit onderzoek de voedingswaarde van 129 vleesvervangers uit Nederlandse supermarkten met 54 dierlijke referentieproducten. De onderzochte productcategorieën zijn gehakt, burgers, gehaktballetjes, kipstukjes, kipfilet, schnitzel, nuggets, worst, spek en shoarma. Groenteburgers, kaasburgers, tofu, tempeh en seitan zijn buiten beschouwing gelaten, omdat hier geen direct dierlijk vlees-equivalent voor is waar ze mee vergeleken kunnen worden. In het onderzoek zijn alle huismerk- en A-merk vleesvervangers meegenomen die in de genoemde productcategorieën vallen en verkrijgbaar zijn bij Albert Heijn, Jumbo, Lidl, Aldi, Plus en Ekoplaza. 

ProVeg heeft het Voedingscentrum geconsulteerd bij het uitwerken van de methodologie. Voor de voedingswaarde van de vleesvervangers werd gebruikgemaakt van productinformatie zoals weergegeven op de verpakking, voor de dierlijke referentieproducten van standaardwaarden uit het Nederlands Voedingsstoffenbestand (Nevo, red.). De plantaardige en dierlijke producten zijn beoordeeld op het gehalte verzadigd vet, zout, toegevoegde suiker, eiwit, voedingsvezels en toegevoegd ijzer en vitamine B12. Om vast te stellen of producten in de Schijf van Vijf passen, zijn de criteria voor kant-en-klare vleesvervangers van het Voedingscentrum gehanteerd. Voor de vergelijkbaarheid zijn ook de dierlijke vleesproducten getoetst aan de criteria voor kant-en-klare vleesvervangers.

beeld: Maddi Bazzocco | Unsplash

Over ProVeg
'ProVeg is een onafhankelijke non-profit organisatie gericht op de transformatie van het wereldwijde voedselsysteem door dierlijke producten te vervangen door plantaardige en celgekweekte alternatieven. ProVeg werkt samen met voedselproducenten, investeerders, overheden, de media en het grote publiek om de wereld te helpen bij de overgang naar een samenleving en economie die minder afhankelijk zijn van veeteelt en duurzamer zijn voor mensen, dieren en onze planeet.'
(bron: ProVeg)