Elsevier Weekblad viert 75-jarig jubileum

‘Gezien de soms sombere ontwikkelingen in de media zijn we daar trots op,’ zegt hoofdredacteur Arendo Joustra. ‘Bovendien zit er weer groei in het aantal abonnementen en verdienen we ook online inmiddels behoorlijk.’

Financieel is Elsevier Weekblad al die tijd een succesvolle onderneming geweest. ‘Alle 75 jaren zijn met een hoge of ruime winst afgesloten,’ aldus Joustra. ‘Die gezonde financiële basis heb je nodig om journalistiek onafhankelijk te blijven. We nemen geen subsidie aan van overheden en laten journalisten ook niet door het Rijk sponsoren.’

Ter gelegenheid van het 75-jarig bestaan verschijnt zaterdag 24 oktober een extra dik jubileumnummer. De abonnees ontvangen met dit exemplaar ook een herdruk van het allereerste nummer uit 1945 en een setje kaarten met afbeeldingen van iconische omslagen.

Ook verschijnt deze maand het jubileumboek Non Solus. Uitgevers en gouden knapen van Elsevier. Hierin zijn geschreven portretten opgenomen van de uitgevers van Elsevier Weekblad en zijn voorganger Elsevier’s Geïllustreerd Maandschrift (1891-1940), waarvan alle zeshonderd afleveringen zijn gedigitaliseerd door de Koninklijke Bibliotheek. Met ingang van dit jubileumjaar zijn ze allemaal gratis te raadplegen in de Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren (www.dbnl.org).

In het jubileumboek staan ook portretten van journalisten en schrijvers die de afgelopen 75 jaar hebben meegewerkt aan het blad. Zoals Henk Lunshof, Ferry Hoogendijk, Michel van der Plas en Rik Kuethe, maar ook Harry Mulisch, Gerard Reve, Cees Nooteboom en W.F. Hermans.

Geschiedenis en positionering

De eerste twintig jaar van zijn bestaan verscheen Elsevier Weekblad in de gedaante van een krant, om in 1965 over te stappen op het magazineformaat dat het nog steeds heeft. Vanaf dag één is het blad altijd een beetje het buitenbeentje geweest in het journalistieke landschap. ‘Ik dacht, ik ben terechtgekomen in een gekkenhuis van heel hoog niveau met uiterst begaafde patiënten,’ schreef Godfried Bomans over zijn toetreding tot de redactie van Elseviers Weekblad in 1945.

In de beginjaren was Elsevier(s) Weekblad – anders dan de andere media - geen onderdeel van een van de levensbeschouwelijke zuilen. Ook daarna heeft de redactie altijd onafhankelijk van politieke stromingen geopereerd.

Het zijn vooral de lezers die het blad kenmerken. Die komen veelal uit de zakelijke wereld en bestuurlijk Nederland. Dat verklaart niet alleen de toon van het blad – opgewekt, optimistisch en ondernemend – maar ook de ruime aandacht voor economie, het bedrijfsleven, financiën en het huishoudboekje van de staat. Gezien de handelsrelaties van Nederland is er ook altijd veel aandacht voor de economische en politieke actualiteiten in het buitenland. Cultuur, kunst en mode waren en zijn ook vaste elementen van het blad. Net als aandacht voor politieke en maatschappelijke ontwikkelingen.

De laatste decennia staat Elsevier Weekblad ook bekend om zijn onderzoeken naar de kwaliteit van ziekenhuizen, klinieken, scholen en studies. Daarmee is het blad begonnen toen de overheid zich steeds meer terugtrok en keuzes aan de burger overliet. Om de lezers te helpen, begon het blad met ‘De beste’-lijsten. Verder staat het weekblad bekend als (mede)organisator van de jaarlijkse HJ Schoo-lezing, de Economie-lezing en de Huizinga-lezing. Ook geeft het blad geeft speciale edities en boeken uit.

Groei online

De laatste jaren heeft Elsevier Weekblad een sterke digitale groei doorgemaakt, waarmee het vooroploopt in de tijdschriftenbranche. Het telt ruim 62.000 digitale abonnees, van wie ruim 7.000 alleen een digitaal abonnement hebben. Het aantal betalende lezers is het afgelopen jaar toegenomen, ondanks het grotendeels wegvallen van de losse verkoop op luchthaven Schiphol en op treinstations door de coronacrisis. De meeste artikelen worden tegenwoordig eerst online gepubliceerd. Verder maakt de redactie podcasts en video’s, onder meer over de Amerikaanse verkiezingen.

Elsevier Weekblad wordt EW

Per 1 december wordt de titel van het blad afgekort tot EW. Vanaf de eerste verschijning in 1945 gebruikten veel lezers die afkorting al. Het spreekt voor zich dat hiermee het DNA van Elsevier niet uit de genen van het blad verdwijnt. Joustra: ‘Koers, visie en journalistieke opvattingen veranderen niet. Behalve de afkorting als titel blijft alles bij het oude. De redactie blijft onderwerpen zakelijk, nuchter en feitelijk behandelen. En ze blijft schrijven over thema’s die andere media negeren of pas laat ontdekken.’

Onder het motto ‘Eerst de feiten’ blijven de redacteuren zich inspannen voor lezers die waarderen dat gevestigde opinies worden tegengesproken op basis van feiten en argumenten. En de toon blijft opgewekt, optimistisch en ondernemend.

Cijfers

Elsevier Weekblad en zijn website bereiken een kleine 600.000 lezers (bron: NOM Mediamerken 2020-II). Het aantal betaalde abonnementen bedraagt ruim 62.000.