[column] Een netwerk van Davids kan de Goliaths in retail aan

Het is al jaren een bekende krantenkop: 'Kleine winkels verstoten door ketens'.

Buiten de winkelstraat overheersen de platformgiganten, die een schaalvoordeel hebben waar geen enkele kleine ondernemer tegenop kan. De vraag is: hoe kunnen we in al dit geweld het lokale karakter van de Nederlandse retail beschermen?

De markt dichttimmeren met maatregelen tegen grote ketens en online platforms is niet realistisch en gaat voorbij aan het feit dat deze ondernemingen een reactie zijn op consumentenverwachtingen. Sommige producten willen ze simpelweg zo snel en zo goedkoop mogelijk kunnen aanschaffen. Directe concurrentie met giganten is dus niet per se de weg voorwaarts. Maar wat dan wel?

De essentie van onafhankelijke retail
Ik geloof er heilig in dat onafhankelijke merken en retailers het hart van de retailbranche vormen. Het is waar dat grote e-commerceplatforms constant marktaandeel wegsnoepen, maar daar zie ik juist kansen voor kleinere spelers.

Je moet dan wel eerst accepteren dat je nooit zult winnen op prijs, gemak of de schaal van het aanbod. Vervolgens kun je als onafhankelijke ondernemer je niche innemen in het nieuwe winkellandschap. Want terwijl ketens en platforms prima zijn voor basisbehoeften en -producten, bieden onafhankelijke merken en retailers een geheel andere winkelervaring.

Fysiek shoppen heeft een element van gezelligheid en tastbaarheid. In winkels kun je producten aanraken, proeven, ruiken, uitproberen. En het zijn plekken waar je blij verrast kunt worden. Online zoek je op specifieke producten en kun je op van alles filteren, maar in een winkel weet je nooit wat je om de hoek op de schappen zult vinden. Terwijl online winkelen is ontworpen om tijd te besparen, is tijd juist een belangrijk onderdeel van de offline winkelervaring: winkels langs slenteren, op je gemak het aanbod bekijken, een gesprek aangaan met de winkelier.

Die winkelervaring vergt ook een ander type product. Producten die je in iedere winkel of op ieder platform kunt kopen, zijn niet in staat om te verrassen of de zintuigen te prikkelen. Een doordacht en gecureerd aanbod van ongebruikelijkere merken komt daarentegen veel beter tot zijn recht.

Een gelijker speelveld
Met de juiste niche voor ogen zetten onafhankelijke ondernemers stappen in de juiste richting, maar dat is niet genoeg om te overleven in het marktlandschap van vandaag. Het speelveld beloont tot op heden vooral de grote merken en ‘Big Retail’. Dat biedt consumenten lage prijzen en next-day delivery, maar wat biedt het de kleinere spelers? Oneerlijke prijsafspraken, torenhoge minimumorders en flinterdunne marges.

Dit speelveld wordt deels in stand gehouden door de platformeconomie, waar kleine spelers zich aansluiten bij en verkopen via grote websites - tegen commissie, welteverstaan. Dat gebeurt in het kader van ‘if you can’t beat them, join them’. Maar wat als onafhankelijke ondernemers zich niet aanpassen aan het huidige landschap, maar we de technologie en de marktmechanismen herontwerpen?

Waarom geen platform aan de voorkant, maar aan de achterkant? Om in te kopen, niet om te verkopen. En om flexibeler te kunnen zijn met de aankoopvoorwaarden. De technologie die een van de grootste bedreigingen lijkt te vormen voor kleinere spelers, kan óók aangewend worden om die kleine spelers dezelfde voordelen te bieden waar consumenten nu al van genieten: gebruiksgemak, schaalvoordeel en kostenefficiëntie.

Om dat te bereiken, moeten onafhankelijke retailers en merken samenkomen, omdat ze in hun eentje het gevecht tegen Big Retail niet kunnen winnen. Maar een netwerk van Davids kan de Goliaths in retail aan. Samen kunnen we de essentiële rol van onafhankelijke detailhandelaars en merken in onze winkelstraten heroveren - en de charme van de fysieke winkelervaring herstellen.

Pierre Louis Lacoste
CEO en medeoprichter van online groothandelplatform Ankorstore