[column] Hoe 'gezond' is je bedrijf eigenlijk?

Als bemiddelaar van personeel verdiep ik mij in de prestaties van mensen op de werkvloer. Welke doelen hebben ze gehaald? Wat betekenen ze voor het bedrijf waar ze werken? En ook: wat hadden ze nog meer kunnen betekenen voor dat bedrijf?

Ik las laatst dat er maar bitter weinig bedrijven zijn die als ‘vitaal gezond’ kunnen worden bestempeld.

‘Vitaal gezond’ in de zin van: dat de werknemers gezond zijn, vol energie zitten en met plezier naar hun werk gaan. Veel bedrijven hebben te maken met een niet-optimaal renderend personeelsbestand, omdat het personeel niet zo gezond is als het zou kunnen zijn. Iets dat in deze tijd meer lijkt te spelen dan in alle jaren achter ons.

Wanneer we denken aan ‘gezond zijn’, denken we vaak aan ons fysieke welzijn, en niet zozeer aan ons mentale welzijn.

De afgelopen tijd heb ik met veel mensen gesproken over deze mentale aspecten van welzijn. Toen ik aan mensen vroeg wat gezond leven voor hen inhoudt, kreeg ik antwoorden die gaan over regelmatig sporten en kwalitatief goed eten. Jezelf niet over de kop werken (wat in de wereld van de communicatie nog wel eens voorkomt!). Goed slapen wordt ook genoemd, maar over mentale fitness hoorde ik niet veel. Terwijl fysieke en mentale fitness even belangrijk zijn, en van wezenlijk belang voor onze prestaties op de werkvloer.

Deze ondergeschoven positie van het mentale aspect werd ook duidelijk toen ik de vraag voorlegde: blijf je thuis als je ziek bent (los van een coronaverdenking!)? Dat vond iedereen de normaalste zaak van de wereld. Niemand bleef voor een pijntje thuis, maar wel voor een griepje of een stevige hoofdpijn. Anders is het als mensen mentale problemen hebben. Veel last van stress, overbelasting of aanhoudende sombere gevoelens zijn geen onderwerpen die makkelijk besproken worden met de werkgever als reden om een dag thuis te blijven. Het zijn aandoeningen die buiten de werkuren aangepakt worden, als dat al gebeurt. Blijven mensen er wel voor thuis dan zeggen ze liever dat ze griep hebben dan dat ze open kaart spelen met de werkgever.

Het is echter maar de vraag of werkgevers afwijzend zijn - zoals wordt aangenomen door hun personeel - als het over mentale aangelegenheden gaat.

Het is een lastig onderwerp omdat het zo ongrijpbaar is. Iemand mankeert ogenschijnlijk niets, ziet er nog net zo uit als een paar maanden geleden maar geeft aan toch niet meer goed te kunnen functioneren. Hoe komt dat over bij collega’s die het toch al zo druk hebben?

Je ziet dan wel niets, er kan toch sprake zijn van een slopende aandoening. Of je stress wel zo kan noemen, weet ik niet. Stress kan heel functioneel zijn want het zet je op scherp wanneer dat nodig is. Maar de burn-out die er uit voort kan komen is zo disfunctioneel als maar kan, en de depressie die daar weer een gevolg kan zijn al helemaal. Om maar te zwijgen van alle lichamelijke uitingen van stress, zoals hartkwalen, maagzweren en een te hoge bloedruk. Het is belangrijk oog te hebben voor medewerkers die niet goed in hun vel zitten. Ook als de reden in het privéleven ligt, want privé werkt altijd door op de werkvloer.

Maar hoe mooi begrip ook is, als reactie komt het te laat. Eén of meerdere mensen zullen al minder zijn gaan presteren, of zelfs al ziek gemeld zijn. Beter is het als werkgevers én werknemers een proactieve opstelling hebben. Vroeger deed men aan genezen, later leek preventie toch een beter idee. Tegenwoordig is ‘versterking’ van de individuele medewerker het geëigende middel.  Werknemers krijgen middels trainingen dan een verhoogde mentale weerbaarheid, wat er voor zorgt dat (werk én privé-)spanning goed gemanaged kan worden en stress en burn-out buiten de deur blijven. Reken maar eens uit wat dat jaarlijks aan geld bespaart. Maar niet alleen dat, het zorgt voor medewerkers met een gezonde ‘work/life balance’ optimaal kunnen presteren. En daar was het toch allemaal om begonnen?