[column] Er is hoop!

Mijn vader was een goed katholiek, die volledig meeging in de roomse riten. Als zoveel van mijn leeftijdsgenoten zat ik de mis in verveling uit. Starend naar de gebrandschilderde ramen, waarvan ik me de taferelen nu, vele decennia later, nog steeds helder voor de geest kan halen. Na de pastorale zegen en het laatste “amen” snel de kerk uit en het kerkplein op, waar je iedereen tegenkwam, die tot onze parochie behoorde. De vriendjes van school, de ouders daarvan en verder al die mensen, waarvan je het gezicht wekelijks in de kerk zag, maar de naam ervan niet van kende. Die keuvelende groep kerkgangers was de zondagse manifestatie van de sociale groep, waartoe wij als gezin behoorden. Met daarin ook de roomse bakker, slager, groenteboer en kruidenier. Daar waar de boodschappen werden gedaan. Verzuild? Jazéker! Maar het was wel gezellig en er was sprake van een grote mate van saamhorigheid. Tien jaar later zou dat kerkplein nog maar voor de helft zijn gevuld en dan vooral met grijze hoofden, om weer tien jaar later te zijn verworden tot een parkeerplaats met een kerk verbouwd als appartementencomplex. De bakker, slager, groenteboer en kruidenier zijn dan al ingeruild voor een steeds groter aantal supermarkten en elke Nederlandse winkelstraat kende inmiddels z’n eigen ‘ABC’-tje: Albert Heijn, Blokker en C&A, dé representanten van het bloeiende grootwinkelbedrijf.

Guur
Het is 2023 en er snijdt een gure wind door de Nederlandse winkelstraten. Die worden steeds leger. Waren het eerst al die kleine neringhouders, die in de veranderende tijden definitief hun deuren sloten, feitelijk zijn ook al jaren de grote(re) ketens aan de beurt. Van sommige verdween het gebruik van hun producten: cd’s en video’s. Andere legden het loodje in jarenlange consolidatieslagen, die zich vooral in supermarktland afspeelden. Bij weer andere sloot het winkelconcept niet meer aan bij de veranderende tijd én bij het grote publiek. Zelfs het zelfstandig postkantoor sloot in 2011 definitief haar deuren. En aan dat sluiten van deuren is anno 2023 nog geen einde gekomen. Deze week werd koopjesketen Big Bazar failliet verklaard. Een paar dagen eerder was elektronicaketen BCC eenzelfde lot beschoren. De modeketens Vera Moda, Chasin’ en Score verdwenen al eerder dit jaar uit het straatbeeld. En dat het hierbij blijft, is niet te verwachten. De redenen zijn divers, variërend van gestegen huurprijzen, problemen met het terugbetalen van coronasteun, personeelsgebrek en de gestegen kosten daarvan. Ook houdt de consument de hand op de steeds krapper wordende portemonnee of koopt online.

Sociaal
Dat niet alleen Nederlanders massaal online kopen, is evident. E-commerce is een van de meest dynamische en snelst groeiende markten in de wereld. Vooral de Millennials- en GenZ-generaties doen dat zeer frequent. Zijn zij het dan, die het offline winkelen de definitieve doodsteek toebrengen? Integendeel. Er is hoop! Jonge consumenten shoppen graag in een fysieke winkel. Maar dat shoppen is onderdeel van een groter geheel: het is een dagje uit in een gezellige winkelstraat, waarbij ze – vaak levend in een digitale en sterk geïndividualiseerde wereld – op zoek zijn naar sociaal contact. In de winkel en daarbuiten. Shoppen wordt met andere activiteiten gecombineerd, waarvan vooral de horeca profiteert. Vroeger stond menig café tegenover het kerkplein. Voor een zondags glas bier. Dat glas wordt nog steeds volop gedronken. Door een generatie op zoek naar saamhorigheid.
 

Charles​ Borremans
Lead Communications iO Digital

beeld: Joshua Rawson-Harris (Unsplash)