'Wetenschapscommunicatie richt zich teveel op voorkeuren publiek'

In een tijd waarin wetenschap, technologie en samenleving steeds meer met elkaar verweven zijn, is effectieve communicatie over wetenschap en technologie van cruciaal belang stelt ze. ‘Zolang er mensen zijn, zal er communicatie zijn’, zegt Van der Heijden. Social media stelt iedereen in staat hun mening te geven en met de opkomst van kunstmatige intelligentie (AI) komen er nog meer mogelijkheden. Er is echter ook wantrouwen in de samenleving ten opzichte van wetenschap.

‘Nu is het essentieel om verbonden te blijven en het is goed voor de wetenschap om op zichzelf te reflecteren’, zegt Van der Heijden. ‘Belangrijk is dat wetenschap en technologie historische banden hebben met maatschappelijke ideeën, verwachtingen en patronen, waarvan sommige blijvende sporen hebben achtergelaten, zoals het idee dat meisjes en vrouwen ongeschikt zijn voor natuurwetenschappen.’

Gevoelige gebieden
In haar lezing legt Van der Heijden verbanden tussen anekdotes en voorbeelden uit de geschiedenis van de wetenschap, de huidige samenleving en de rol van de wetenschap daarin. Ze neemt ook gevoelige onderwerpen ter hand, waaronder de positie van vrouwen in de academische wereld, waarbij ze benadrukt dat hoewel het aantal vrouwen in de wetenschap toeneemt, ze nog steeds in de minderheid zijn.

Het gaat niet om het maken van een punt, maar om het maken van een verschil

Meer aandacht voor technici
Een ander punt dat de professor aanvoert is het gebrek aan aandacht en waardering voor technici en de technologische kant van onderzoek. Volgens Van der Heijden focussen historische en wetenschapscommunicatieverhalen vaak te veel op de individuele succesvolle wetenschapper, waardoor de cruciale rol van het team om hen heen over het hoofd wordt gezien.

Zelfreflectie
Van der Heijden stelt de vraag: Wat is goede wetenschapscommunicatie? Ze identificeert drie rollen: het interpreteren van wetenschappelijke resultaten en inzichten, het verbinden van resultaten over verschillende disciplines heen en het helpen om toekomstige scenario's te schetsen.

Zelfbewustzijn is ook cruciaal voor deze rollen - een stap terug doen en luisteren naar wat nodig is. Volgens Van der Heijden gaat het niet om het maken van een punt, maar om het maken van een verschil.

Bron: TU/e.