Wat merken kunnen leren van Randy Newman

Op mijn zestiende kocht ik (na een maand kranten bezorgen) mijn eerste elpee van hem. In 2015, veertig jaar later, volg ik de markante Amerikaan nog steeds. Stel dat Randy Newman een merk is (wat hij in zekere zin natuurlijk ook is). Waarom ben ik dan al veertig jaar fan van dat merk? Niet omdat hij zo loepzuiver kan zingen. Zijn stem, zeker die in zijn beginjaren, doet nog het meeste denken aan een kraai met een fikse keelontsteking. Ook niet omdat hij je trakteert op een daverende show met toeters en bellen. Op het podium staat een zwarte vleugel. De enige glamour: de vleugel glimt.

Waarom behoort ‘het merk’ Randy Newman tot mijn favorieten, zelfs aller tijden? Het is juist omdat zijn stem niet beantwoordt aan het vocale schoonheidsideaal, dat zijn werk mij aanspreekt. Newman is voortdurend in gevecht met de noten. 

Het is schuren en wringen en dat levert een authentiek en niet uitwisselbaar resultaat op. En: Newman heeft geen spectaculaire show nodig om te boeien. Hij neemt plaats aan de vleugel en hij vertelt zijn verhalen. En dat doet hij meesterlijk. Hij neemt je mee op zijn reis langs kleurrijke en grijze figuren, steden en gebeurtenissen.     

Zijn verhalen zijn intrigerend, ontroerend of amuserend. Ze zijn geschreven vanuit het perspectief van zijn personages. Van racistische Amerikanen, politici en junkies tot en met chauvinisten, homohaters en criminelen. Dat levert vaak satirische teksten op, die overigens niet altijd worden begrepen. Zo reageerde een complete bevolkingsgroep woedend op het nummer Short People (‘short people got no reason to live’). Het nummer ging echter niet over mensen van een bepaalde lengte, maar over kortzichtigheid.

Van wat in de traditionele muziekindustrie voor zwakte doorgaat (geen ‘commerciële’ stem, geen showelement) heeft Newman zijn kracht gemaakt. De underdog blaft van zich af en wist als ‘nicheplayer’ met succes zijn eigen publiek te creëren. Bewijs: meer dan 35 albums, diverse filmsoundtracks, twintig Oscarnominaties voor de beste filmsong, waarvan er twee werden verzilverd: ‘If I Didn't Have You’ uit Monsters Inc. en ‘We Belong Together’ uit Toy Story 3. Als merk kan het dus slim en lonend zijn om te kiezen voor een rol als Randy Newman. Je hoeft niet altijd Bruce Springsteen, Coldplay of U2 te zijn om succes te hebben.