[column] Aanbiedingsverslaafd

‘Kiloknaller’: het blijft een heerlijk reclamewoord. Allitereert lekker met die dubbele ‘k’. En zonder dat het product genoemd wordt – zoals bij ‘plofkip’ – weet toch iedereen waar het over gaat: vlees. Ik herinner me uit mijn studententijd in de jaren tachtig, dat op de markt in Utrecht een grote wagen met een uitgebreid vleesassortiment stond. Je kon daar goedkope grote ‘karbo’s’ kon kopen. ‘Veel voor weinig’ was voor studenten de perfecte combinatie. Of die slager op de markt het woord ‘kiloknaller’ gebruikte om z’n vlees aan te prijzen weet ik niet, maar hij deed goede zaken, want er stond altijd veel volk voor de toonbank van zijn wagen. Het was de tijd van ‘vlees mevrouw, u weet best waarom’ en ‘kip het meest veelzijdige stukje vlees’.

Smac
Net als de ‘arme student’ wilde de ‘gewone man’ het liefst elke dag een stukje vlees op z’n bord. En dat kon alleen maar als dat vlees betaalbaar was. Hoe oudhollands het ook mag klinken, het dagelijkse AGV’tje (de aardappelen, groente en vleesmaaltijd) is nog helemaal niet zo oud. Heel lang waren de Nederlanders onbewuste flexitariërs: er werd niet elke dag vlees gegeten. En als dat dan wel gebeurde was het vaak goedkoop vlees: macaroni met tot blokjes gesneden Smac uit een blikje, speklappen, kippenvleugeltjes. Vooruit, met kerst een hele kip of een zelfgeslacht konijn (‘Flappie’ uit 1961) op tafel. Entrecote, kogelbiefstuk of ossenhaas werden alleen geserveerd in de duurste restaurants. Van bavette had nog nooit iemand gehoord en ‘dry aged’ gold alleen voor de oma’s zélf. Oma’s, die ons bij gelegenheid weleens wilden trakteren op een bordje stoofvlees, mals gestoofd op het petroleumstel.

Aanbiedingen
Het is juist door dit goedkope vlees, dat ook Jan met de pet aan het vlees ging. En dat werd als een gezonde zaak beschouwd. Niet voor niets gold: ‘vlees zet de maaltijd kracht bij’. Dat de supermarkten een majeure rol hebben gespeeld – en dat nog steeds doen – in de sterk gegroeide Nederlandse vleesconsumptie is evident. Het aantal slagerijen daalt in Nederland al decennialang gestaag. Het aantal supermarkten daarentegen is sterk gestegen en stijgt nog steeds. De supermarkt heeft de positie als vleesaanbieder van de slager overgenomen. In hun bikkelharde onderlinge strijd bestoken de supermarkten ons met een constante stroom aan aanbiedingen. En dat geldt ook voor de aanbiedingen op vlees. Goed, het aantal vleesaanbiedingen daalde volgens Wakker Dier in 2022 met zes procent, maar het is een dalende trend, die niet overal te zien is. In tegendeel. Er zijn supermarkten, bij wie in dat jaar het aantal vleesaanbiedingen zelfs steeg!

Verslaving
Afgelopen zaterdag plaatste Wakker Dier een paginagrote advertentie in vier landelijke dagbladen om vier ‘onwillige’ landelijke supermarkten aan te zetten hun ambities richting meer plantaardig kracht bij te zetten. Het is een lovenswaardig streven, maar er is nog een lange weg te gaan. Volgens recente cijfers van het CBS eet inmiddels 43% van de Nederlanders een à twee vegetarische hoofdmaaltijden per week. En dat is best hoopgevend. Kortom, de wil is er, maar of die wil altijd bestand is tegen onze verslaving aan aanbiedingen is de vraag. In 2023 kochten we voor een recordbedrag aan aanbiedingen in de supermarkt, waaronder ook aanbiedingen op vlees, waar de consument dan toch weer voor is gezwicht. Kortom: de geest is gewillig, maar het vlees is zwak…

Charles Borremans
Communications Lead iO