Ipsos: fakenews herkennen steeds complexer

En als het gaat om het herkennen van ‘fake news’, dan hebben we veel meer vertrouwen in ons eigen vermogen dan in het vermogen van medeburgers om het verschil tussen ‘echt’ en ‘nep’ te zien.

Ipsos deed onderzoek in 29 landen naar perceptie fakenews

Echt vs. fake

Fakenews is een echt probleem. Het wordt voor burgers die proberen te navigeren in het complexe medialandschap steeds belangrijker om ‘echt’ nieuws’ van ‘fake’ nieuws te onderscheiden. De data van Ipsos, dat onderzoek deed naar mediagebruik en nieuwsconsumptie in 29 landen, suggereert dat we meer dan twee keer zo veel vertrouwen hebben in ons eigen vermogen om ‘fake’ van ‘echt’ te onderscheiden dan in het vermogen van anderen om dat te doen: slechts 21% van alle Nederlanders denkt dat andere Nederlanders het verschil tussen ‘fake’ en ‘echt’ nieuws herkennen, terwijl 54% zegt zelf wel het verschil te herkennen. Wereldwijd zegt 58% van alle burgers fake nieuws te kunnen onderscheiden van echt nieuws, terwijl maar 30% zegt dat ook anderen in hun land dat verschil zien.

Selecteren van content

Gaan burgers actief op zoek naar nieuws dat ze vertrouwen? Daar lijkt het wel op: 71% van alle Nederlanders onderschrijft de stelling dat ze "ervoor zorgen dat het nieuws dat ze consumeren van een bron komt die ze vertrouwen”. Wereldwijd zegt zelfs 82% dat te doen. Het probleem hierbij is echter wel dat burgers nieuwsbronnen als ‘betrouwbaar’ bestempelen wanneer de content daarvan als ‘waar’ gezien wordt; in veel gevallen percipiëren burgers nieuwsbronnen als betrouwbaar omdat deze hun kijk op de wereld bevestigt.

Betalen voor nieuws?

Zijn we bereid te betalen voor nieuws? Wereldwijd zeggen zo’n twee op de drie burgers (67%) dat ze alleen nieuws consumeren dat gratis beschikbaar is. In Nederland is dat 69%. Eén op de drie Nederlanders (32%) is bereid om te betalen voor nieuws dat ze vertrouwen, 45% is niet bereid om dat te doen.

Een grote groep Nederlanders is niet bereid om te betalen voor nieuws, en gebruikt sociale media als dagelijkse nieuwsbron.

Sociale media als nieuwsbron?

Zes op de tien Nederlanders (60%) gebruiken sociale media als dagelijkse bron van nieuws. Nieuwsapps op de telefoon doen voor ongeveer de helft (52%) van alle Nederlanders dienst als dagelijkse toegang tot nieuws. Radio (33%) en televisie (58%) worden ook door veel burgers gebruikt om nieuws te consumeren. Slechts ongeveer een op de tien (11%) gebruikt een betaald abonnement (online of offline) als dagelijkse nieuwsbron.

Sjoerd van Heck, Research Manager Ipsos Public Affairs: ‘Dit onderzoek laat zien hoe complex de problematiek rondom ‘fake news’ is. Een grote groep Nederlanders is niet bereid om te betalen voor nieuws, en gebruikt sociale media als dagelijkse nieuwsbron. In een medialandschap dat steeds verder fragmenteert en polariseert heeft dit negatieve gevolgen voor de manier waarop onze samenleving en ons democratisch stelsel functioneert. Het helpt niet dat we anderen niet in staat achten om ‘fake’ van ‘echt’ te onderscheiden, terwijl we denken dat zelf wel te kunnen. Sociale media platformen zijn doorgaans ambivalent in hun strategie met betrekking tot het actief blokkeren van ‘fake news’, maar de resultaten van deze studie laten zien dat Facebook, Twitter en andere kanalen een belangrijke rol spelen in de nieuwsvergaring van burgers en verantwoordelijkheid zullen moeten nemen.’