Mediajaar 2016: wie grijpt de macht?

Voorspellen is lastig, vooral waar het de toekomst betreft. Of valt dat wel mee? Als ik mijn terugblik op het vorige mediajaar teruglees, stuit ik op ontwikkelingen die toen al in gang waren gezet, maar pas in 2015 tot effect hebben geleid. Dit bewijst ook dat de reactie van bedrijven op nieuwe trends uiterst stroperig is. Je hebt immers een bedrijf niet zomaar even gekocht en gereorganiseerd.

Toch gaat er veel veranderen. Vier trends domineren de ontwikkeling van het medialandschap, zo analyseerde het Stimuleringsfonds voor de Journalistiek afgelopen voorjaar. Vier scenario's met kekke naampjes, verdeeld over twee assen: kleinschalig ('The Shire') versus grootschalig ('A Handful of Apples'), en terughoudend ('Darwin's Game') versus radicaal ('Wisdom of the Crowd'). Lees er meer over op Journalistiek2025.nl.

Voor mijn eigen analyse zou ik graag willen inzoomen op twee van deze vier trends: de ontwikkeling van grootmachten en de radicale 'do-it-yourself'-mentaliteit van startups.

Het eerste wat in 2015 opviel was dat traditionele bedrijven voor consolidatie en versteviging van hun positie kiezen door overnames of fusies. De inlijving van NRC Media (door het Belgische Mediahuis) en Wegener (door Persgroep) kwam dit jaar rond, net als de integratie van Ziggo en UPC tot één gezamenlijke Nederlandse dochter van Liberty Global. Ondertussen verkocht media-mogul John de Mol zijn bedrijf Talpa Media aan de Britse tv-zender ITV. Een jaar eerder ging Eyeworks hem voor, door zich in de armen van Time Warner te werpen.

Deze machtsconcentratie kan echter niet verhullen dat innovatieve nieuwkomers de markt op zijn grondvesten doen schudden. Blendle en De Correspondent hervormen de schrijvende journalistiek, terwijl een legioen aan vloggers en digitale productiebedrijven aan de stoelpoten van Hilversum zagen.

Wie gaat deze strijd winnen? Je bent geneigd om te wijzen naar de bedrijven met de diepste zakken. Microsoft en Google consolideren immers ook hun machtspositie door kansrijke startups razendsnel op te slokken. Dat kan in de Nederlandse mediawereld ook gebeuren, maar dan moet je wel weten wat je moet kopen, en wanneer. Iedereen herinnert zich namelijk nog de kansloze Hyves-aankoop van Telegraaf Media Groep. Dat bedrijf is nog altijd dolende in de digitale woestijn.

Welke media-ondernemer slaat het komende jaar zijn slag? Sanoma koos eerder al strategisch slim voor SBS Broadcasting, maar schrijft daar vooralsnog vele miljoenen op af. Wellicht komt de nieuwe mediakoning van buiten de traditionele grootmachten. Vodafone, Ziggo, Apple of Google? We zullen het zien in 2016.

Zolang ze maar gewoon Sesamstraat blijven uitzenden, potverdrie!

Jeroen Mirck is als zelfstandig journalist onder meer werkzaam als platform-manager Media, Sponsoring en Bureaus van MarketingTribune.