[column] Comeback kid: de bezorger!

Boeren
De meeste scènes van de, in mijn jeugd immens populaire, tv-serie ‘Ja zuster, nee zuster’ speelden zich af zich in het studiodecor van Rusthuis Klivia. Af en toe werden er ook buitenopnamen gemaakt, waaronder het filmpje met Leen Jongwaard, een van de sterren uit de serie. Bakker Leen fietst door vrijwel lege straten met doorzon rijtjeshuizen en langs torenhoge galerijflats. Bijna aan het eind van het, iets minder dan twee minuten durende, zwartwit filmpje (nog steeds te zien op YouTube), passeert Leen nog een, voor die tijd kenmerkende, ‘ijzeren hond’. Een melkwagentje volgestouwd met zuivelproducten. Want hier ging de melkboer de deuren mee langs. Dagelijks. En al die andere boeren deden dat ook: de visboer, de aardappel- en de groenteboer en wat minder vaak: de olieboer.

Diepvries
Medio jaren zeventig begonnen al deze, langs de deur trekkende, middenstanders uit het Hollandse straatbeeld te verdwijnen. Ja, je zag nog weleens zo’n SRV-wagen voorbij schuifelen. Een rijdende elektrische winkel van het merk Spijkstaal, het bedrijf dat ook veel van die melkwagentjes produceerde. Ondertussen werden bakkers ‘warme’ bakkers. Hier ging je op zaterdagmorgen naar toe om brood te kopen en waar de variatie aan broden steeds groter werd. Je kon er je brood in sneetjes laten snijden, waarna je de gekochte broden thuis in de diepvriezer deed. Ook een noviteit in die tijd. Het maakte de dagelijkse komst van de bakker overbodig. Mensen hadden hun eigen bevroren broodvoorraad.

Supermarkt
Uiteindelijk zou de supermarkt een definitief einde maken aan het retail-model van de bezorgende speciaalzaak. Door de niet te stuiten opkomst van de supermarkt in dorpen en steden verdween de natuurlijke samenstelling uit wijken en buurten, waarbij winkeliers een organisch onderdeel vormden van die wijk of buurt. Ze verloren hun positie als lokale leverancier zowel met hun winkel als met hun bezorgdienst. De moderne, welvarende Nederlander ging met de auto naar de supermarkt. In een buitenwijk, waar een goede parkeermogelijkheid vaak het grootste goed was van zo’n grootgrutter. De rol van de lokale winkel was uitgespeeld en bezorging aan huis behoorde definitief tot het verleden. Althans dat werd gedacht. Ceteris paribus.

Comeback
Dat niet al het overige gelijk blijft, blijkt uit de crisis, waar we nu al bijna een jaar in zitten en die voor ongelofelijk snelle veranderingen in ons leven heeft gezorgd. Onder andere met als resultaat een explosieve groei van bezorging aan huis. Wie had ooit kunnen denken, dat thuisbezorging weer zo van deze tijd zou worden? Niet alleen de bezorging van pakjes is explosief gegroeid, maar ook maaltijd-delivery en boodschappenbezorging. Volgens recente cijfers van het FoodService Instituut Nederland (FSIN) groeide maaltijdbezorging in 2020 met maar liefst 37%. De groei in de bezorging van boodschappen door food-retail was, met bijna 50%, nog veel groter. Volgens het FISN heeft de coronacrisis thuisbezorging in een ongekende groeiversnelling gebracht. En die is, naar verwachting, structureel. Bezorgers, decennialang uit ons straatbeeld verdwenen, maken dus een onverwachte comeback. Ze verdienen ons respect of op z’n minst wat coulance als ze met hun busjes weer eens de straat blokkeren. Ze werken zich ongans, omdat wij onze spullen en maaltijden op tijd willen hebben. ‘Hé, hé wordt wakker, hier is de bakker’ zingt Leen Jongewaard in 1966. Om z’n liedje te eindigen met de woorden ‘die arme stakker wat een gejakker’. Profetische woorden…

Charles Borremans
partner en retailstrateeg GUC Agency