[column] De Britten the Queen, wij Oranje

Ik herinner me uit mijn jeugd een blik, waarin mijn moeder de koekjes voor bij de thee bewaarde. Dat koekblik was in z’n soort heel bijzonder. Want op de deksel prijkte het portret van een jonge en heel knappe vrouw met een kroontje op haar hoofd: koningin Elizabeth. Op de zijkant van het koekblik stond de tekst: ‘A Souvenir of the Coronation of H.M. Queen Elizabeth II 1953’. Ik weet niet hoe deze iconische koektrommel ooit bij ons thuis is beland en hoe lang het al in huis was toen ik het als kleuter ontdekte, maar het is een klassiek voorbeeld van de memorabilia, die er rondom de Britse koningin en haar familie zijn ontwikkeld. En die memorabilia zijn ontelbaar. Surf even over het internet en je komt talloze websites tegen, die spullen en prullen verkopen, die gerelateerd zijn aan ‘The Firm’, de term waarmee het Britse vorstenhuis wordt aangeduid. Daarmee aangevend, dat de Britse koninklijke familie wordt gerund als een bedrijf – een firma – waarbij de bescherming van het Windsor-merk op de eerste plaats staat. De journalist Peter de Waard schreef er vorig jaar nog een interessante column over in De Volkskrant, waarbij hij aangaf, dat waar Nederland het moet doen met tulpen, klompen en molens, de Britse souvenirwinkels – off- en online – volgestouwd zijn met het koningshuis.

Verdienmodel
Het Britse koningshuis als verdienmodel. De Britse krant The Independent maakte in 2019 een voorzichtige schatting van de baten van The Firm en kwam op een bedrag uit van dik 2 miljard euro. En om nog even door te tellen in de miljarden: de staatsbegrafenis van koningin Elizabeth werd door ruim 4 miljard mensen op televisie of op andere media bekeken. Dat is meer dan 50% van de gehele wereldbevolking! Het zijn duizelingwekkende aantallen, waarbij alle andere nog bestaande vorstenhuizen royaal het nakijken hebben. Hoewel koning Willem-Alexander met z’n echtgenote en moeder ‘first row’ zaten tijdens de uitvaartdienst van the Queen in de kerk van Westminster Abbey, steken de Oranjes toch maar schraal af bij de ‘pomp and circumstance’ van de Windsors. Ik heb thuis nog een tegeltje uit 1967, dat wij als lagere schoolleerlingen kregen ter gelegenheid van de geboorte van ‘Prins Alexander’. Maar wat Oranje betreft, is het dat wel. Het zal voor veel medelandgenoten niet veel anders zijn.

Oranje
Nee, dan het andere Oranje, het Nederlands voetbalelftal. Daar willen we wél alles van hebben, sparen of verzamelen. De afgelopen decennia hebben aangetoond, dat spaarartikelen, premiums en gratis weggevers rond Oranje kunnen zorgen voor een gekte waar jong en oud aan meedoet. ‘Met Oranje scoor je altijd!’ weten merken en retailers (vooral supermarkten). Het Nederlands elftal bereikte zondag de Final Four van de Nations League, maar veel belangrijker is natuurlijk het komende WK, dat op 21 november aanstaande voor Oranje begint. Of het nou aan de totaal afwijkende planning van het toernooi ligt of aan de discutabele plaats van handeling, ik merk in ons land nog niets van iets dat lijkt op een Oranjekoorts. Toen WK’s traditioneel steeds in juni/juli plaatsvonden, begon het al in april/mei commercieel te kriebelen. Nu is daar geen sprake van. Op nog minder dan acht weken van de aftrap in een van airconditioning voorzien stadion in Qatar, is het rond Oranje’s jacht op het wereldgoud – commercieel gezien – nog opmerkelijk stil.

Stilte voor de woestijnstorm?

Charles Borremans
communicatiestrateeg en partner iO