[DDW] Data en design voor ondersteuning hulpverleners

Deze editie heeft als thema Smart Society meets Design en de Vereniging van Nederlandse Gemeenten is de initiator van de ontwerpopdrachten.

Uithuisplaatsing kind is traumatische gebeurtenis

Hulpverleners in de jeugdzorg doen er alles aan om uithuisplaatsingen zoveel mogelijk te voorkomen. Toch werden er in 2017 per 10.000 kinderen 121 kinderen uit huis geplaatst. De Gemeente Amsterdam (afdeling Jeugd) en Garage2020 van Amsterdam hebben in 2017 data-analyse ingezet om meer inzicht te krijgen in welke jongeren en huishoudens getroffen worden door een uithuisplaatsing. In deze analyse is met gepseudonimiseerde data gewerkt en zijn inzichten verzameld op groepsniveau. Zo is de privacy van jongeren maximaal beschermd.

Innovatie- en designbureau Greenberry, jeugdhulporganisatie Garage2020 en de afdeling Jeugd van de Gemeente Amsterdam sloegen de handen ineen en presenteren op de Dutch Design Week hun oplossing voor de vraag ‘Hoe kunnen we technologie en data-analyse gebruiken om het aantal uithuisplaatsingen te verminderen?’ Het project heeft geresulteerd in een prototype van ‘Het extra teamlid’, een spelbord en applicatie ter ondersteuning van het casuïstiek overleg in de jeugdhulp. De applicatie ondersteunt hulpverleners vanuit data analyse bij de keuze voor een vervolgtraject. Op het spelbord wordt een tijdlijn van ingezette hulptrajecten van een bepaalde cliënt neergelegd. Elk hulptraject wordt gerepresenteerd in de vorm van een blokje en die blokken worden geplaatst in een tijdlijn op het spelbord. Door in de applicatie een foto te maken van het spelbord wordt automatisch de – geanonimiseerde - data van de uitgevoerde data analyse geraadpleegd. Daar rolt een top-3 van hulptrajecten uit voort. Door te kunnen vergelijken met alle hulpverleners van Amsterdam (en in toekomst heel Nederland) kan de hulpverlener een betere keuze maken voor het vervolgtraject.

Arjan de Jager van Gemeente Amsterdam: ‘Jongeren die uit huis worden geplaatst is een groot maatschappelijk tekort. Data-analyse kan helpen om de risico’s op uithuisplaatsing te identificeren en hulpverleners een betere informatiepositie te geven. Ook kan data helpen de lastige besluitvorming bij vervolgtrajecten te ondersteunen. We wilden een werkende oplossing maken die data toegankelijk en toepasbaar voor hulpverleners.’

Paulien Hosang, designer Greenberry: ‘Een gevoelig onderwerp heeft scherpe keuzes nodig. Voordat we designkeuzes zijn gaan maken, moesten we weten hoe de data-analyse kon worden ingezet om het risico op uithuisplaatsing tijdig te kunnen inschatten. Daarom was het startpunt voor ons om diepgaande interviews en co-designsessies met jeugdhulpverleners te houden. Zij zijn tenslotte de toekomstige gebruikers van de oplossing. Hun wens kwam duidelijk naar voren: ondersteuning bij de fase van besluitvorming. Met dat inzicht zijn we verder gaan ontwerpen.’

Na de Dutch Design Week willen de ontwerpers van het Extra Teamlid het concept gaan testen in de praktijk. Tijdens Dutch Design Week worden daarover gesprekken gevoerd met gemeenten, zorgaanbieders en andere geïnteresseerden.

Het programma Samen Organiseren van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) en de Dutch Design Foundation hebben samen de ideeëncompetitie ‘Smart society meets design’ georganiseerd. Het prototype van ‘Het extra teamlid’ is tijdens de Dutch Design Week van 20 tot en met 28 oktober te bekijken in het Klokgebouw, hal 4 op de VNG-stand. Voor meer informatie of vragen over het project neem contact op via extrateamlid@garage2020.nl.