Tussen chips, retail en rituelen

Samen met elf andere professionals vertrekken ze naar een van de meest innovatieve en commercieel gedreven regio’s ter wereld. Wat volgt is een reis die hen niet alleen langs techreuzen, start-ups en retailconcepten voert, maar ook langs fundamentele vragen over globalisering, cultuurverschillen, ondernemerschap - en hun eigen vakmanschap als marketeer. Voor organisator Ronald Jans is het inmiddels routine én avontuur tegelijk. ‘De studiereis draait altijd om dezelfde kern’, zegt hij. ‘Kennis halen én brengen, inspiratie opdoen én delen. En: écht in gesprek gaan met bedrijven die ertoe doen.’ Dit jaar vormt Taiwan het hart van de reis. ‘Taiwan was werkelijk indrukwekkend. Als er één moment is dat de hele reis samenvat, dan is dat voor mij het bezoek aan ASML.’ Het is de eerste volle dag als de groep aankomt in Hsinchu, het Silicon Valley van Taiwan. Daar staat ASML Taiwan op het programma - het Nederlandse kroonjuweel in de wereldwijde halfgeleiderindustrie. ‘We werden ontvangen door de lokale Raad van Bestuur onder leiding van Grace Wang, de CEO’, vertelt Jans. ‘Eerst kregen we een sterk marketingverhaal, daarna een uitgebreide Q&A. Ze waren opvallend open, ondanks dat diezelfde middag de kwartaalcijfers werden gepubliceerd.’ Voor Hans Molenaar, directeur van Beeckestijn Business School, was dit bezoek ook een van de absolute hoogtepunten. ‘Indrukwekkend hoe dit Nederlandse bedrijf bijna een monopolie heeft op geavanceerde chips. Praktisch alle chips die nodig zijn voor AI komen uit hun machines’, zegt hij. ‘Wat ik misschien nog wel bijzonderder vond: bijna alle machines die ze ooit maakten, draaien nog steeds. Product excellence én klantgerichtheid komen daar perfect samen.’ Theo Veeneman, bankier, vond het net zo meeslepend. ‘Dat je hier samen met zo’n ervaren groep staat en ziet wat Nederlands ondernemerschap wereldwijd teweegbrengt… dat dwingt echt respect af.’

Voorzichtigheid
Naast ASML bezoekt de groep ook TSMC - de grootste chipproducent ter wereld en ASML’s grootste klant. ‘Dat bedrijf is nog voorzichtiger’, vertelt Jans. ‘Je tekent zo vijf keer een NDA voordat je binnen bent. Maar wat je dan hoort, is de moeite waard.’ Die voorzichtigheid heeft een duidelijke reden: Taiwan is het kloppend hart van ’s werelds chipproductie. Jeffrey Felix, algemeen directeur van CO2CirculAir, schetst het kernachtig: ‘Meer dan 60 procent van alle chips wereldwijd komt uit Taiwan en bijna 90 procent van de meest geavanceerde chips. Taiwan is een cruciale spil in de wereldeconomie.’ Een inzicht dat hem onmiddellijk raakt: ‘Ik zou er zó gaan wonen. Het voelt veilig, georganiseerd, Europees bijna. Maar je realiseert je ook: zó veel van de wereld draait op dit kleine eiland.’

Taiwanese bedrijven staan open voor nieuwe technologie, maar lopen marketingtechnisch niet altijd voorop

Eerlijke feedback
Naast de industriereuzen maakt de groep kennis met vier Taiwanese start-ups. De sessies blijken intensief: pitches, vragenrondes, casebesprekingen, en, vooral, eerlijkheid. ‘Het is geen passieve studietrip’, zegt Jans. ‘Wij geven advies, denken mee, spiegelen proposities. Twee van de vier start-ups moesten echt hun huiswerk opnieuw doen. Niet omdat wij het beter weten, maar omdat je met zo’n groep al snel door een verhaal heen prikt.’ Molenaar herkent dat: ‘Taiwanese bedrijven staan ontzettend open voor nieuwe technologie, maar marketingtechnisch lopen ze niet altijd voorop. Op innovatie zijn ze snel, maar op merkbouw minder. Dat maakt de gesprekken interessant.’ Soms schuurt het ook. Een start-up die luxe tassen van ananasleer maakt, wordt stevig bevraagd. ‘We zeiden: mensen kopen niet voor niets een Vuitton’, vertelt Jans. ‘Status is essentieel. Als je premium gaat zitten én snel commercieel resultaat wilt, wringt het. Zulke discussies leveren juist waardevolle inzichten op.’ Een van de meest verrassende ontmoetingen is die met een Taiwanese biotechscale-up die medische sensortechnologie ontwikkelt. Jans vertelt het gepassioneerd: ‘Ze maken sensoren die een val kunnen detecteren doordat ze een luchtdrukverandering meten. Geen noodknop nodig. Ook sensors voor baby’s die verkeerd liggen of voor vroegsignalen van longfalen.’ Ook Felix was diep onder de indruk: ‘Huijia Health Life Technology ontwikkelt biomarkers die door AI worden geanalyseerd. Voor diagnoses van onder meer Parkinson, slaapapneu en hartfalen. En het kan duizend keer goedkoper zijn dan de Europese systemen die wij gebruiken.’ Het bedrijf komt dankzij een deelnemer nu zelfs naar Nederland om te onderzoeken hoe ze de Europese markt kunnen betreden.

Taipei

Politiek en pragmatisme
Tussen de bedrijfsbezoeken door spreekt de groep veel met locals: ondernemers, beleidsmakers, expats. Altijd komt hetzelfde thema boven: de politieke druk van China. Maar Taiwanese gesprekspartners blijken optimistischer dan Europeanen vaak denken. ‘Zij verwachten geen acute invasie’, zegt Jans. ‘Ze rekenen op een langzame verschuiving: meer economische druk, meer invloed, maar geen oorlog vóór kerst, zoals wij dat soms schetsen. Een soort ‘hongkongificatie’, maar hopelijk respectvoller.’ Theo Veeneman merkte vooral het uitzonderlijke veiligheidsgevoel op. ‘Weinig politie op straat, iedereen beleefd, alles georganiseerd. Innovatie zit er in het bloed. Maar ook democratie en mensenrechten krijgen aandacht, zoals je ziet bij het Chiang Kai-shek Memorial Hall.’ De groep die dit jaar de studiereis ondernam, bestaat uit vijftien professionals, met samen meer dan vier eeuwen ervaring. De dynamiek is bijzonder, vertelt Jans. ‘Het zijn allemaal vakidioten. Zodra een onderwerp valt - branding, data, beleving - staat degene met expertise vanzelf op. Niemand hoeft gepusht te worden.’ Dat merkt ook deelnemer Veeneman. ‘Geen haantjesgedrag. Er werd geluisterd, aangevuld, gelachen. De sfeer was ontspannen, maar direct.’ Jeffrey Felix ervoer hetzelfde. ‘De dynamiek was uniek en door de kleine groep kon je met iedereen praten. Met niemand kon je níét optrekken.’ Er zijn veteranen die al zeven tot tien keer meegaan, mensen die voor de derde tot zesde keer deelnemen en drie nieuwkomers. ‘Die mix is goud’, stelt Jans. ‘De ervaren reizigers weten hoe het werkt, nieuwelingen brengen frisse vragen mee.’

Van tech naar retail
Na vier dagen Taiwan vliegt de groep door naar Hongkong en betreedt een compleet andere realiteit. Waar Taiwan draait om technologie en productie, is Hongkong commerce in pure vorm. ‘Een consumptiemaatschappij pur sang’, zegt Veeneman. ‘Melkthee, eten, winkels in alle soorten en een skyline die nooit slaapt. Maar ook: een stad die nog steeds de Britse erfenis ademt.’ Felix: ‘Hongkong is extreem dichtbevolkt én een van de groenste steden van Azië. Veilig, maar onbetaalbaar om te wonen. Handel draait er op snelheid, efficiëntie en vertrouwen.’ Toch is er ook hier een sterk Nederlands tintje. Een van de meest inspirerende ontmoetingen vindt plaats bij FrieslandCampina Hongkong. ‘Al sinds 1938 actief’, vertelt Veeneman. ‘Enorme klasse dat een puur Nederlands product daar zó’n grote rol heeft.’ De groep wordt er ontvangen door directeur Marc Coppens, die de evolutie van het bedrijf schetst. Van Friso tot Dutch Lady en het iconische Black & White - de melkblikken die in elke Hongkongse Cha Chaan Teng staan. ‘Samenwerken zit in de vezels van het bedrijf’, zegt Veeneman. ‘Een strategie die zwangere moeders, ouderen en families aanspreekt: “From grass to glass”.’ Misschien wel het meest ontroerende moment van de reis ontstaat in de straten van Sheung Wan. De groep ontmoet er Martin Rijk van Seafood International, een Nederlander die elf jaar geleden met één koffer naar Azië vertrok - om mosselen en oesters te verkopen. Inmiddels levert hij aan toprestaurants van Japan tot Australië. ‘Maar nooit door winst voorop te stellen’, vertelt Jans. ‘Hij bouwt relaties en helpt zonder iets terug te verwachten. Hij verbindt mensen. En ja, dan komt succes vanzelf.’ Hij helpt de groep diezelfde middag nog aan nieuwe bezoekadressen in de stad. Belangeloos.

Waar Taiwan draait om technologie en productie, is Hongkong commerce in pure vorm

Retailsafari
Een van de andere hoogtepunten in Hongkong is de retailsafari: een tour langs vernieuwende retailconcepten. Het meest indrukwekkende bezoek: een gloednieuwe McDonald’s pilotstore die zo succesvol is dat het nu het wereldwijde blauwdrukmodel wordt. ‘Ze bedienen 1.200 klanten per uur tussen twaalf en twee’, vertelt Ronald Jans. ‘En dat in een vestiging van dertig meter diep. Het geheim zit in extreme efficiëntie.’ Er zijn zes meter brede lockers voor afhaalorders. Scooters rijden af en aan. Bestellingen worden tot op de seconde geoptimaliseerd. En het interieur voelt meer als een café dan een fastfoodrestaurant: leren kuipstoelen, houten barretjes, patisserie, groene maaltijden. Hans Molenaar: ‘Retailmedia is er next level. Zelfs vrachtwagens met ledschermen voor advertising. Het toont hoe ver ze durven gaan.’
Wat levert zo’n week nu écht op? Molenaar vat het concreet samen: ‘Gezien de globalisering is het essentieel dat marketeers buiten hun eigen keuken kijken. Dit leer je niet uit een boekje.’ Ook voor Felix is het een no-brainer: ‘Durf te gaan. Gun jezelf een onvergetelijke ervaring. Je haalt kennis op, maar brengt ook kennis. Op het hoogste niveau.’ Veeneman kan het alleen maar beamen. ‘Je verlegt je grenzen, ziet hoe andere culturen werken en waar kansen liggen.’ Jans: ‘Het gaat niet om toerisme. Overdag wordt er keihard gewerkt. ’s Avonds wordt er genoten. De ROI zit in inspiratie, versnelling en de deuren die opengaan.’ Op de terugweg blijft de energie opvallend hoog. ‘Het is geen bacchanaal’, zegt Jans lachend. ‘Maar mensen praten, maken aantekeningen, denken hardop, leggen lijntjes. Dat is de spin-off die we willen.’ En wat blijft er echt hangen? Voor de een is het de 30 km-fietstocht door Taipei met jetlag en voor de ander de emotionele ontvangst en het afscheid op de luchthaven. Voor weer een ander de politieke onderstroom, de veiligheid op straat, de bloemenkassen, de tech, de retail, de mensen en het eten. Maar voor iedereen geldt hetzelfde: Taiwan en Hongkong laten je anders kijken. Naar technologie. Naar retail. Naar ondernemerschap. Naar marketing. En vooral: naar de rol die Nederland speelt in een wereld die sneller verandert dan ooit.

Next stop: Suriname

Volgend jaar staat Suriname op het programma. Een totaal andere context - maar opnieuw een plek waar ondernemerschap, cultuur en marketing elkaar raken. ‘Het is geen ontwikkelingshulp’, benadrukt Jans. ‘We komen brengen én halen. Kennis uitwisselen, met respect voor de lokale realiteit. Daar zit de kracht. Herhaaldeelname is het mooiste bewijs dat de reis werkt. En gelukkig komen heel veel mensen terug. Dan weet je dat je iets goeds doet.’ Op naar Suriname.