[column] Collectieve groei: samen kom je verder

Vijf elementen als balans voor voorspoed in een wereld van verandering

De aarde is zo’n 4,6 miljard jaar geleden ontstaan en de mens loopt al zo’n 4,2 miljoen jaar rond. Een lange tijd, waarin het 200.000 jaar duurde tot er 1 miljard mensen waren en 200 jaar tot 7 miljard. De laatste 200 jaar is de ontwikkeling in een ongekende versnelling gekomen. Van boten naar auto’s, vliegtuigen en raketten. Door de technologische ontwikkeling die exponentieel groeide, maar ook maar ook op het gebied van samenwerking. Denk bijvoorbeeld aan humanitaire hulp, internationale vrede en veiligheid, organisaties die het klimaat beschermen en een enorme groei aan communities die worden opgericht om gezamenlijk doelen te verwezenlijken. 

We leven in grofweg 200 verschillende landen op aarde, spreken zo’n 7000 verschillende talen en meer dan 40.000 dialecten, maar spreken steeds meer dezelfde taal. We erkennen overeenkomstige behoeften en afhankelijkheden. En kunnen die beter delen en nastreven omdat we ook via de techniek letterlijk dezelfde taal spreken. 

De huidige Corona pandemie laat zien hoe breekbaar we zijn. Maar ook hoe weerbaar we kunnen zijn door samen, wereldwijd hulp te bieden en initiatieven te bedenken om de crisis tegen te gaan. De golf aan antiracisme protesten die de wereld over gaat toont ook aan dat de meerderheid in onze samenleving eraan toe is om te erkennen dat niet een focus op de verschillen, maar een focus op de overeenkomsten belangrijker is.

We zijn gelijk en verbonden. Alleen ben je sneller, maar samen kom je verder. En dat is iets dat we steeds meer nodig lijken te hebben. 

Gezamenlijk doel
Geen enkel onderzoek toont aan dat een gemeenschap dood, verderf, verdriet en ellende nastreeft. Mocht een dergelijke gemeenschap al bestaan dan zou het volgens de regels van de natuur uitsterven. Toch kennen we veel oorlogen. Conflicten die zo hoog oplopen dat het ultieme middel wordt ingezet om alsnog gelijk te halen of te pakken wat men wil. Eigenbelang (van de groep) staat hierin voorop. Er worden verliezen geaccepteerd in mensen en geld, zolang het einddoel voor de groep maar wordt gehaald. Als men bereid is om levens te geven voor een groter doel, lijkt het belang van de gemeenschap al boven het eigenbelang te zijn gesteld. Het probleem is echter dat de groepsbelangen verschillen.

Wat steeds duidelijker naar voren komt is het groepsbelang dat iedereen verbindt. We hebben samen één planeet. En als die komt te vervallen doet het er niet toe uit welk land je komt, welke taal je spreekt of welke kleur je hebt.

Dan houden we allemaal op te bestaan. Dit wordt internationaal onderkend en er zijn diverse afspraken gemaakt om de klimaatveranderingen tegen te gaan maar toch verloopt de uitvoering uiterst moeizaam. De doelen worden vaak niet gedragen, de werkelijkheid wordt verdoezeld of mensen krijgen niet de vrijheid om ze te kunnen verwezenlijken. Of het nu gaat om de vrijheid in richtlijnen, conflicten over geld of kunde om het te doen. Dat is vreemd. Want uiteindelijk streven we allemaal hetzelfde na. Een plezierig en gelukkig leven in harmonie. Als persoon, als koppel, als gezin en als samenleving. Het doel is alles verbindend en eenvoudig. Onder het mom van ‘you only had 1 job’ zou het gemakkelijk moeten zijn om onze planeet veilig te stellen.

Er lijken 5 elementen te benoemen die uit balans blijven wat de reden is waarom het ons niet lijkt te lukken.

Community
Wie zijn wij? Waar staan we voor? En met welke spelregels willen wij ons inzetten om het gezamenlijk doel van de mens te verwezenlijken? Iedereen is uniek. Je passie, werk, normen en waarden en gedrag zijn onderdeel van wie je bent. We houden ervan om de passies en normen en waarden te delen. Door de jaren heen zijn veel landen en overtuigingen ontstaan met gelijkgestemden. En die vorming van gemeenschappen zien we nu nog sneller ontstaan in de vorm van online communities die worden opgericht voor gemeenschappelijke doelen.

Uiteindelijk leven we met allerlei regels die geschreven of ongeschreven zijn. Geloofsovertuigingen, bedrijfsculturen, tradities, rechtssystemen en sociale grenzen. Ze bepalen de spelregels die ervoor zorgen dat we met plezier en harmonie door het leven gaan. Je kan de regels buigen, breken of ze ter discussie stellen, maar uiteindelijk kies je de gemeenschappen en groepen mensen die het beste bij je passen. 

Omdat in de westerse wereld voor de meeste mensen wel wordt voldaan aan de primaire levensbehoeften gaan steeds meer mensen op zoek naar zelfontplooiing en de normen en waarden die bij ze passen.

Ze maken vaker een bewuste keuzes of ze wel willen werken voor het doel dat een bedrijf nastreeft en denken meer na over de manier waarop ze hun tijd willen besteden. Tijd, die niet meer alleen meer gebonden is aan geld. Er wordt steeds meer gesproken over een basisinkomen voor iedereen. Dit zou een enorme impact hebben op de maatschappij waardoor heel veel mensen meer tijd te besteden hebben waarbinnen ze niet langer afhankelijk zijn van werk om geld te verdienen. Net als het aantal mensen dat recentelijk door de coronacrisis is getroffen en geen werk meer heeft. Tijd die voor andere dingen kan worden ingezet, zoals het nastreven van gezamenlijke doelen in de vorm van communities. 

Identiteit bestaat niet uit één kenmerk. Het is veel rijker dan je met woorden kan beschrijven. De geschiedenis, de passies, het leed en het geluk maken deel uit van een identiteit die vaak met gevoel, de saamhorigheid beschrijven die niet aan regels gebonden is. Toch is vaak een rode draad te benoemen die de sterkste motivatie en band weergeeft als gemene deler. Een hobby, een overtuiging, een idool, een sport, of president. Deze rode draad kan tegenstrijdig zijn met een groep die er precies het tegenovergestelde van denkt. Dit zorgt voor pluriformiteit die het lastig maakt om groepen mensen die verschillend denken te laten samenwerken en de gulden middenweg te kiezen.
Een groepsbesluitvormingsproces waarin leden van de groep instemmen met een besluit om het belang van het geheel te ondersteunen wordt ook wel polderen genoemd. Waarbij de aanvaardbare oplossing wordt ondersteund, zelfs als deze niet de favoriet is van elk individu.

Doelstellingen

Iedereen en iedere groep weet waar hij voor staat en is bereid hiervoor actie te ondernemen. Maar er is geen motivatie zonder veranderdoelstelling. Het is dus belangrijk om in een pluriforme samenstelling, veranderdoelstellingen duidelijk te communiceren. Om aan te tonen dat de doelstelling noodzakelijk is en de beweegredenen te vertalen naar het perspectief van de groepen om zo consensus en motivatie te verkrijgen.

De simpele taak: ‘Onze planeet veilig stellen’ lijkt nog niet noodzakelijk genoeg. De gemeenschappelijke doelen overheersen de veranderdoelstelling en daarmee is er nog te weinig motivatie voor verandering. We zien wel steeds meer bewijs. Er worden o.a. hitterecords gebroken op de Noordpool en de droogte neemt toe. De vraag is of we tijdig genoeg waarheden onder ogen krijgen om alle pluriforme landen en gemeenschappen te overtuigen dat er een noodzakelijke veranderdoelstelling is.

Waarheid
Om een gezonde leefomgeving te creëren moet je weten wat tot een ongezonde leefomgeving leidt. Er is veel informatie beschikbaar maar in de storm van beschikbare data en documenten is het moeilijk om de onafhankelijke, betrouwbare informatie te vinden die de waarheid weerspiegelt waarop keuzes gemaakt kunnen worden.

Wat is oorzaak en gevolg? Wat heeft een correlatie en wat causaliteit? IJsjes eten en het aantal mensen dat verbrandt in de zon heeft een correlatie. Maar er is geen causaliteit. Als het warm weer is gaan mensen meer ijs eten en als het warm weer is verbranden meer mensen door de zon. Door ijsjes te verbieden, ontneem je niet het probleem dat veel mensen verbranden in de zon. Daarom is het belangrijk om te weten aan welke knoppen we kunnen draaien om verandering te realiseren.

Iedere voor- en tegenstander van klimaatontwikkelingen kan wel ‘bewijs’ aanvoeren dat hij gelijk heeft. Het is makkelijk om informatie vaag of beperkt te houden. Waardoor het multi-interpretabel wordt, waardoor je problematiek kan bagatelliseren door slechts een gedeelte van het verhaal te vertellen. Feiten en context zijn daarom van belang. Als we 1 miljoen kilo minder huishoudelijk afval produceren, lijkt dat veel. Maar als dit maar 0,01% is van het totaal lijkt het weinig. Als het 200% is van het gestelde doel omdat het binnen een kort tijdsbestek is gerealiseerd is het weer veel. Als wel minder afval is gerealiseerd maar het aandeel niet-biologisch afbreekbaar zwerfafval is gegroeid, is er toch sprake van een slechte ontwikkeling. Het is daarom van belang om niet alleen correct, maar ook volledig te zijn in de informatievoorziening. 

Vrijheid
Hoeveel tijd hebben we nog om klimaatverandering tegen te gaan? Hoeveel geld gaat het ieder land kosten om de wijzigingen door te voeren om het verschil te maken? Welke landen, bedrijven, verenigingen, stichtingen, gemeenschappen en mensen stellen zich ter beschikking voor dit doel? Wat is de weerbaarheid van de natuur nog om de beschadigingen aan de planeet te herstellen? Hebben we genoeg kennis en kunde opgedaan om de problemen te verhelpen? Of is er nog niet genoeg onderzoek gedaan? 

Er is een bepaalde mate van bewegingsvrijheid nodig om het gezamenlijk doel te bereiken. Om actie te kunnen ondernemen op de feiten (waarheid) die zich voordoen. Financiële middelen zijn nodig voor onderzoeken om doeltreffend te kunnen te zijn. Concessies moeten gedaan worden om minder belastend te zijn. Denk bijvoorbeeld aan het kappen van oerwouden en het terugdringen van CO2 waarden in de industrie en transport. De speelruimte bepaalt de impact die je kan maken. 

Verantwoordelijkheid
Als we weten wat er wordt gevraagd kan de balans worden opgemaakt. De keuzes en verantwoordelijkheid moet worden genomen om het doel te bereiken. Hoeveel tijd, geld, kennis en kunde worden ingezet? Het moet duidelijk zijn aan welke acties de community zich committeert  om een verschil te maken. Als te veel acties worden uitgezet is de focus weg. Zorg daarom dat ze simpel, beperkt en tijdgebonden zijn. 

Als de acties te laat worden opgetsart of te vrijblijvend zijn, wordt het doel niet gehaald. Het is daarom van belang om een onafhankelijke spiegel voor te houden en te blijven monitoren of men op koers ligt om het doel te halen. Als nieuwe informatie (waarheid) aantoont dat de verantwoordelijkheid niet voldoende wordt genomen of dat de middelen onvoldoende zijn, kunnen de vrijheden en verantwoordelijkheden worden bijgesteld om alsnog het doel te bereiken. Intrinsieke motivatie en commitment vanuit de community is hierin cruciaal.

Verbonden groei
Vrijheid, gerechtigheid en vrede in de wereld, is als grondslag in de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens (URVM) vastgelegd. Daarin wordt een gezamenlijk doel uitgesproken. Een doel dat extra relevant wordt door de klimaatproblematiek die de mens oproept tot gezamenlijke actie. Een actie waarvoor verantwoordelijkheid moet worden genomen om het te bereiken. 

We zijn zelf verantwoordelijk voor ons eigen geluk. En daarmee enkel afhankelijk van onszelf om onze eigen persoonlijke doelstelling te behalen. Het blijkt echter lastig om onszelf een eerlijke, onafhankelijke spiegel voor te houden. En daarmee de juiste keuzes te kunnen maken om de verantwoordelijkheid te nemen die de vrijheid biedt om onze levensdoelen te behalen.

Binnen organisaties zijn het de medewerkers en stakeholders die zich vanuit de bedrijfscultuur inzetten om zakelijke doelen te verwezenlijken. Conflicten tussen persoonlijke doelstellingen, rollen en afdelingen maken het lastig om in harmonie samen te werken. Steeds meer deelnemers van een gemeenschap zoeken een organisatie waar ze affiniteit hebben met de ‘Purpose’ die de organisatie zichzelf stelt. En zo vanuit intrinsieke motivatie sneller de verantwoordelijkheid nemen die nodig is om de vrijheid te creëren voor het doel. En stellen zich sneller open voor de waarheid dan oogkleppen op te zetten of rook te genereren ten gunste van eigen gewin.

De eerste stap voor groei en verandering is het opmaken van een eerlijke balans. In hoeverre durven we een spiegel voor te houden om de waarheid onder ogen te zien. Het is makkelijk om de kop in het zand te steken maar als we iets willen bereiken moeten we ons kwetsbaar op durven stellen als persoon of community. Hoe groter het doel, hoe complexer de community. Maar het principe blijft hetzelfde. Er is balans nodig om groei te realiseren. Of het nu op persoonlijk vlak is, op zakelijk vlak als ondernemer, of op het wereldtoneel om de mensheid te redden.

Een gezamenlijk doel om richting te geven. De waarheid om te kunnen zien waar je staat. Een community die in het doel en de urgentie gelooft en durft te polderen om daarmee de keuzes en verantwoordelijkheid te nemen, die de speelruimte biedt om het doel te behalen.

Met een gezonde balans voor deze vijf elementen wordt snel duidelijk of het doel haalbaar is. Er is nog niet eerder zo’n groot doel en zo’n grote inzet geweest als bij de opdracht om onze planeet veilig te stellen. De waarheden geven ons een steeds beter beeld van de krappe tijd die ons nog rest om het tij te keren. Er zijn voldoende mensen bij elkaar gekomen en er zijn afspraken gemaakt om de verantwoordelijkheid te nemen. Maar is er ook urgentie en commitment? Wereldwijd polderen lijkt nu noodzakelijker dan ooit. Laten we als mens zien dat we allemaal verbonden zijn? Dat de balans opmaken voor ons allemaal betekent dat we de urgentie van de noodzakelijke verandering bovenaan zetten? Of houden we onze ogen gesloten voor de waarheid en gaan we pijnlijk, ongebonden ten onder? 

De balans staart ons nu in het gezicht. Laten we het eens testen of we deze 5 elementen kunnen redden.

De richting is helder. Wat is het gezamenlijk doel dat we voor ogen hebben?

Is de community bereid voor het gezamenlijk doel te gaan? Is de urgentie aanwezig dat er een noodzakelijke verandering wordt gevraagd en is men bereid hiervoor te polderen? 

Zijn er voldoende slagkracht en middelen om het doel te kunnen verwezenlijken? Kan er goed geleverd worden? Is duidelijk hoe? 

Is onafhankelijk getoetst hoe alles er voor staat? Wat de risico’s zijn? En zijn de mogelijkheden, sterktes en zwaktes bekend die van invloed zijn op het speelveld?

Zijn de acties uitgezet waaraan moet worden gewerkt? Zijn de doelen duidelijk en beperkt? Is er genoeg focus om het doel te realiseren?

Deel 1 staat hier

Deel 2 staat hier