E-health: welke kansen zijn er voor zorginstellingen?

E-health biedt veel mogelijkheden voor de hedendaagse zorg. Zo kunnen patiëntgegevens middels een digitaal dossier beschikbaar worden gesteld voor zowel de behandelaar als de patiënt. Dankzij een digitaal dossier is het uitwisselen van gegevens over, voor en door patiënten eenvoudiger geworden. Ook is het voor healthcare professionals mogelijk om zorgprocessen te monitoren waardoor er een vollediger beeld van de medische situatie ontstaat.

In figuur 1 is te zien hoe Patiënt1 gebruik maakt van de mogelijkheden van e-health. Patiënt1 is een online kennis-, behandel- en interactieplatform, waarin patiënten deels de regie over hun eigen zorg krijgen. Patiënten met specifieke aandoeningen kunnen informatie in hun medisch dossier plaatsen over aandoeningen, operaties, allergieën en medicatie. De patiënt en behandelaar kunnen samen een behandelplan opzetten dat de behandelaar altijd en overal kan inzien en wanneer nodig kan aanpassen.

Figuur 1. E-health in de vorm van een persoonlijk gezondheidsdossier


Het is door de toepassing van e-health dus mogelijk om op afstand gegevens uit te wisselen, waardoor de gezondheidssituatie van de patiënt beter kan worden gemeten en bewaakt. Dit wordt ook wel telemonitoring genoemd, waarbij nieuwe alarmsystemen de behandelaar direct waarschuwen als er iets mis is met de patiënt. Voor mensen met hartklachten is het bijvoorbeeld handig dat zij middels deze techniek samen met de behandelaar hun gezondheid in de gaten kunnen houden. Wanneer er iets mis gaat, kan er direct actie ondernomen worden zonder dat de patiënt daar zelf veel voor hoeft te doen.

In figuur 2 is de website van Jouw Omgeving te zien. Dit is een voorbeeld van een virtuele behandel- en ontmoetingsplek tussen patiënt en behandelaar. Om e-health ook voor kleine organisaties toegankelijk te maken, kunnen alleen vrijgevestigde behandelaren of praktijken met minder dan 15 medewerkers zich bij het platform aanmelden. De toegang tot Jouw Omgeving verloopt voor patiënten via de behandelaar of instelling. Nadat de patiënt toegang van zijn instelling heeft gekregen, kan hij inloggen in een beveiligde omgeving waar hij online programma’s kan volgen. Deze programma’s zijn motiverend door de toepassing van gamification; middels interactieve hulpmiddelen, video’s en illustraties, wordt ‘saaie informatie’ op een leuke manier gepresenteerd. De behandelingen zijn gericht op depressie, angstklachten, eetproblemen, borderline stoornissen en ouders waarvan de kinderen gedragsproblemen hebben.

Figuur 2. E-health in de vorm van een online platform om thuis zelfstandig behandelingen uit te voeren
Een andere mogelijkheid die door de opkomst van e-health ontstaat, is het aanbieden van e-consults. Een elektronisch consult kan door middel van beeldcommunicatie, chatdiensten en berichtuitwisselingen eenvoudig worden gehouden. Door de integratie van beeld, data en telefonie kan een behandelaar een diagnose vaststellen en een therapie voorschrijven.

E-consult My Doctor is een Amerikaanse applicatie die het voor patiënten mogelijk maakt om tussen de behandelingen door contact met de behandelaar te houden. Het komt geregeld voor dat een patiënt na een informatief consult toch vragen heeft. Op zo’n moment kan hij middels deze applicatie contact met zijn behandelaar opnemen. My Doctor is ontwikkeld om de relatie tussen de behandelaar en patiënt te verbeteren en is een mooi voorbeeld van een medische applicatie. In de onderstaande video kun je zien dat patiënten eenvoudig geholpen kunnen worden nadat zij de arts op de hoogte hebben gesteld van hun vraag of aandoening.

E-health is tijdbesparend
Patiënten kunnen dankzij de komst van e-health afspraken online inplannen, wat zowel de patiënt als de zorginstelling veel tijd kan besparen. Daarnaast kunnen er dankzij moderne technieken e-consults plaatsvinden, waardoor de patiënt en de zorgbehandelaar niet meer op pad hoeven.

Dankzij e-health heeft de patiënt meer kennis
Vooraf aan een doktersbezoek hebben patiënten online al veel informatie kunnen inwinnen waardoor zij betere afwegingen kunnen maken. Daarnaast kunnen patiënten door het bijhouden van persoonlijke gegevens (medicijninname, sportiviteit, slaapritme, gemoedstoestand, etc.) de dokter vollediger informeren, waardoor de dokter een beter beeld krijgt van de toestand van de patiënt.

Er is meer informatie over de patiënt beschikbaar
Dankzij telemonitoring en online dossiervorming heeft de behandelaar meer informatie over de medische situatie van de patiënt tot zijn beschikking. Meerdere zorgbehandelaars kunnen inzien welke medicijnen een patiënt gebruikt of heeft gebruikt en wat het effect hiervan is geweest. Daarnaast heeft de patiënt door online tools en applicaties een beter zicht op zijn eigen gezondheidssituatie.

Zorgprofessionals kunnen gemakkelijker informatie met elkaar uitwisselen
Informatie over patiënten en behandelingen kunnen eenvoudig tussen zorgprofessionals worden uitgewisseld. Doordat de informatie voor alle partijen inzichtelijk is, hoeven zij deze niet meer bij elkaar op te vragen.

E-health is altijd en overal mogelijk
Dankzij de mogelijkheid om te beeldbellen is het voor de zorgbehandelaar eenvoudiger om contact te hebben met patiënten die bijvoorbeeld slecht ter been zijn. Ook is het fijn dat korte gesprekken met patiënten middels deze nieuwe techniek eenvoudig tussen twee afspraken door kunnen plaatsvinden.

Zijn er belemmeringen?
Voor veel zorginstellingen is het lastig om te starten met e-health, omdat ze de kennis en expertise niet in huis hebben. Bij het opstarten van online services, communicatie, begeleiding en eventueel de behandeling zelf is er kennis nodig om slim in te spelen op de online informatiebehoefte van de patiënt. Naast de benodigde kennis en expertise is de implementatie van e-health een kostbaar proces. Er zal geld en tijd geïnvesteerd moeten worden om het proces op gang te brengen.

Verder zijn er risico’s verbonden aan het online bewaren van patiëntgegevens. Zo zouden hackers het systeem kunnen kraken om achter gegevens te komen. Als zorginstelling ben je verantwoordelijk voor de bewaring van deze gegevens. Echter volgen de technologische ontwikkelingen elkaar snel op waardoor de data steeds beter beveiligd wordt.

Tot slot zijn sommige zorginstellingen bang om doelgroepen uit te sluiten wanneer zij starten met e-health. Ouderen of mensen met een beperking kunnen bijvoorbeeld minder goed omgaan met nieuwe technieken. Wat hierbij niet vergeten mag worden is dat de gewone zorg niet vervangen wordt door e-health. E-health zal in veel gevallen een toevoeging zijn op het huidige proces.

Hoe kan jouw zorginstelling starten met e-health?
Voor zorginstellingen liggen veel kansen op het gebied van e-health. Het is goed om eerst uitgebreid te onderzoeken welke mogelijkheden er zijn binnen jouw organisatie. Dit is namelijk van veel zaken afhankelijk: welke diensten er worden verricht of welke producten er worden aangeboden, wie de doelgroep is en van wie je hulp nodig hebt bij de implementatie. Op welke manier je e-health ook wilt toepassen, het is van belang dat deze volledig aansluit bij de wensen en behoeften van jouw patiënten.