Nadav Vissel: personal branding via humor

‘Mijn verhaal gaat over de opkomst van een wereldster, met een knipoog’, trapt Nadav Vissel af in kunstenaarssociëteit De Kring. Even verderop bereidt de harde kern van Ajax zich met gejuich, M.E. en Bengaals vuurwerk voor op het naderende landskampioenschap. Hier ligt -naast het notitieblok- al een schaal klaar, met bitterballen.

Theateraffiche voor Vissels stand up comedy-debuut

Opkomst wereldster
Zijn recente debuut in het theater als stand up comedian moeten we zien als de kick off van de campagne ‘De opkomst van een wereldster’, vertelt Vissel. Dit optreden kwam nadat hij na twaalf jaar schrijverij eindelijk zijn goed ontvangen debuut ‘Het Grote Niets’ (sinds 2021 in de handel) af had. Tijdens het schrijven was het voornemen ontstaan om in de Kleine Komedie op te treden. 'Ik wilde mijn eigen publiek hiertoe verleiden, met een uitgekiende campagne waarna ik de Kleine Komedie kon afhuren met hen als publiek. Maar daar zeiden ze: "Nadav, zo werkt dat niet. Wij boeken de artiesten. Voor we daarover gaan beslissen, moeten we je eerst hebben zien spelen". Ik ben overigens intussen wel in de Kleine Komedie op het podium geweest: tijdens de lockdown, toen er helemaal geen theater was maar wel kappers werden toegestaan. Ik liet me er knippen tijdens de actie “Geknipt in de Kleine Komedie”.’

Captain Mozes
Even terug naar het voorafgaande: het schrijven van zijn eerste boek. Terwijl hij zich als rondvaartbootgids en -kapitein op een salonboot met spontaan geïmproviseerd commentaar bekwaamde in het stand up comedy-genre (onder de naam Captain Mozes, red.), later aangevuld met een Zoom-cursus stand uppen, schreef hij in zijn vrije uren aan ‘Het Grote Niets’.
‘De rode draad in mijn ontwikkeling als wereldster is het ontdekken van de eigen stem die eruit wil. Dat begon met het boek. Via literair agentschap Sebes kreeg ik een contract. Ik leverde steeds scripts in en kreeg dan als reactie van mijn agent: “Nadav, je schrijft steeds een ander boek. Maar de thematiek blijft hetzelfde.” Ik had dus een stem gevonden! Nu moest de tekst nog begrijpelijk worden voor de lezer. Het concept ging over mijn jeugd, maar er ontbrak nog een stuk tot aan mijn achttiende.’
Terwijl hij verder schreef aan het epistel waarmee hij in 2009 startte, volgde Vissel in 2017 nog een schrijfcursus. ‘Het boek vorderde gestaag. Met mijn uitgever heb ik het manuscript vervolmaakt. Toen kwam corona. In die tijd heb ik de tekst ingesproken en aan een kleine groep “voorluisteraars” gepresenteerd, aan vrienden vooral. Dit leverde veel goede kritische reacties op.’

Online winkel
Uitgeverij Signatuur, onderdeel van Uitgeverij A.W. Bruna, bracht de voltooide titel op de markt, waarmee lovende recensies en nummer één posities in verschillende boekenlijstjes werden geoogst. Vanwege de toen nog spelende lockdown met gesloten boekhandels, bedacht de moeder van zijn dochter het ‘online gesigneerd bestellen’ met op verzoek een persoonlijke, handgeschreven opdracht van Nadav. Dit bleek wel een slim idee en leverde veel extra verkoop op.
De gerenommeerde boekhandel Van Rossum plaatste op eigen initiatief een advertentie voor Vissels boek en er kwamen -en komen, nu het weer kan- nog een aantal praatsessies aan door het land. Intussen brak de auteur zich zijn hoofd over het verder uitbouwen van ‘zijn’ personal brand.

Warm aan de koude kant
Tegenwoordig laten immers veel uitgeverijen de boekmarketing over aan de auteur zelf. ‘Het moeilijke qua merkbouwen is: hoe treed je buiten je eigen cirkel? Met andere woorden: hoe word je warm aan de koude kant? En hoe blijf je mensen bereiken die het werk al gekocht hebben? Hoe behoud je de band? Bijvoorbeeld door op de laatste pagina een emailadres af te drukken, met de oproep je te abonneren op een nieuwsbrief. Ik ben daar nu mee bezig… als er iets is, dan kun je zo altijd je fan schare oproepen. Je moet inderdaad veel zelf doen qua PR. BN-ers kunnen helpen je boek te promoten door het er op social media of op tv over te hebben. De Instagram-pagina “Omdenken” heeft bijvoorbeeld een half miljoen volgers, als die je noemen heeft het echt effect. Zo ontstond ook het idee van theater. De Kleine Komedie was zoals gezegd wat hoog gegrepen. Toen koos ik voor twee kleinere: Mascini en Torpedo in hartje Amsterdam. De thematiek van de voorstelling: zonder taboes naar de wereld kijken.’

Uitverkochte theatershows
Kan hij al leven van zijn merk? Vissel: ‘Ik had dankzij mijn agent een goed, niet terugvorderbaar voorschot gekregen voor “Het grote Niets”. Dat wordt van de verdiende royalties afgetrokken. Voor er iets overblijft zal nog wel even duren.'

De theatershows waren snel allevier uitverkocht. 'Ik heb na de voorstellingen elf en een half boek verkocht: twee mensen kochten er eentje samen. Ik ben nog in de lanceringsfase. En nu? Moet ik naakt gaan op Instagram? Ik bekwaam me verder met stand up-cursussen en door zangles te nemen. In het Mascini-theater op de Zeedijk was al een voorproefje van mijn zangkunst te horen: “ik geloof in mij”, vrij naar André Hazes. Met Torpedo breid ik nu de theatertour verder uit onder het motto: “Frans Bauer begon in het Ahoy.” Die had alle theatertjes opgeteld die hij zou kunnen vullen en wist toen: ik krijg Ahoy dus ook vol. Aldus geschiedde. Met mijn stand up-show “Optreden om niet gek te worden” ga ik nu al die theatertjes aan elkaar rijgen.'
Hoe? Vissel sprak ter oriëntatie met het impressariaat van Hans Teeuwen. 'Zij vertelden mij dat stand up comedy een struggle is. Je moet meters maken voordat je in grotere theaters geboekt wordt. Ik moet leren loslaten om “normaal” te willen zijn. Om een wereldmerk te worden moet je lef hebben en creativiteit. Ik heb nu een stunt nodig, niet a la Derksen of via gedoe op Talpa. Niet door de stomste dingen te zeggen. Maar zo opvallend dat ik daar word geboekt en mijn droom uitkomt... en ik via een boot de Kleine Komedie kan binnenvaren. Daarna volgt de rest van de wereld.’
(PvWK, foto: Mariel Kolmschot voor Uitgeverij Signatuur)

Het Grote Niets
(boekbespreking)

'Naff is zeven geworden. Op zijn verjaardag is er veel familiebezoek!
Hij vindt een fotoboek met vreselijke foto's van Auschwitz. Zijn moeder pakt het meteen af, maar hij vindt het spoedig terug. Hij groeit op in een liberaal Joods gezin, de familie van moeder heeft in Jappenkampen in Indonesia gezeten. Oma noemt hij Boma.

Er mag helemaal nooit over het verleden gesproken of gevraagd worden. Het verleden is voor Naff "Het Ding". Of "Het Grote Niets" (de titel van het boek).

We maken zijn jeugd mee, waarin hij als jood opvalt. Hij schrijft verhalen en tekent veel. Creatief en humoristisch. Veel gebruikte woorden in het boek zijn:

nebbisj = zielig (b.v. een kind dat genoemd wordt: sam-nebbisj, d.w.z. niet-teruggekomen)
loeftments = praatjesmaker ('luchtmens')
sjiksjes = meisjes / vrouwen

Naff wil als hij iets ouder is en barmitswe gaat doen "mensen-uit-het volk-helpen".

Op het einde van het boek zegt hij dat "het grote niets" een toestand is tussen slapen en waken.

De Naff uit het boek is een verhalenverteller. Hij wil verder kijken "over de berg" en zijn volk verder helpen om van de oorlog af te komen.' 

Ans Staverman
Neerlandica en oud-conrector Hervormd Lyceum Zuid (Amsterdam)
Abcoude, 14 juni 2022

Het boek Het Grote Niets is te bestellen via deze link. De persoonlijke website van Nadav vind je hier.