[column] Voorbij de tirannie van het nu

Waarom kunnen we zo moeilijk nadenken over de toekomst? Dat vraagt Krznaric zich af in zijn boek De goede voorouder. Ons begrip van tijd gaat vaak niet verder dan onze eigen levensduur en mensen zijn bovendien vaak zo in beslag genomen door het hier en nu dat reflectie erbij inschiet. Dat geldt voor het individu en voor organisaties. Politici zijn gefixeerd op opiniepeilingen en de eerstvolgende verkiezingen en bij veel bedrijven prevaleren de kortetermijndoelstellingen. Om daadwerkelijk antwoorden te vinden op de grote uitdagingen voor de toekomst - zoals klimaatverandering, biodiversiteitsverlies - moeten we ons langetermijndenken ontwikkelen.

Urgentie
Hoe kijken jonge mensen naar deze vraag. Jonge mensen, die aan de vooravond of het begin van hun carrière staan en zich grote zorgen maken over die toekomst. Speciaal voor de inspiratiesessie organiseerde Youngworks een ontmoeting tussen generaties. Bij de communitydeelnemers - een netwerk van strategen, marketeers en innovators uit het Nederlandse bedrijfsleven - schoven drie jonge twintigers aan, nog aan het studeren of net klaar en ieder volop actief bij initiatieven rondom duurzaamheid en rechtvaardigheid. Welke inzichten leverde het op?
De urgentie van langetermijnuitdagingen wordt breed gevoeld. Of het nu gaat om plastic soup, de energietransitie, gezondere voeding of sociale ongelijkheid; de kop in het zand steken kan als organisatie niet meer. De tijdgeest vraagt om andere producten en anders stellen strengere overheidsregels de norm.
Susanne Euser, actief bij de Jonge Klimaatbeweging, vertelde dat jongeren vaak anders tegen problemen aankijken dan gedacht wordt. Zo kun je veel tijd en geld stoppen in het verduurzamen van auto’s, maar wat als jongeren een auto minder als statussymbool zien en net zo lief het OV of de fiets nemen? Een langetermijnperspectief biedt ruimte voor systeemverandering waarin je echt buiten de gebaande paden kunt denken.

Doelen stellen helpt
Als organisatie langetermijndoelen delen is spannend, maar nodig. Uit onderzoek blijkt dat doelen stellen helpt namelijk. Eenderde van de grootste beursgenoteerde bedrijven in Europa stelt zichzelf bijvoorbeeld ten doel om in 2050 volledig CO2-neutraal te zijn. Deze bedrijven hebben hun uitstoot de afgelopen jaren zien dalen, terwijl de uitstoot van bedrijven zonder duidelijke targets juist is gestegen. Tot zover het goede nieuws trouwens, want de huidige aanpak is nog lang niet effectief genoeg. In dit tempo haalt minder dan 10 procent in 2050 het gestelde doel, zo is de verwachting.
De ontmoeting tussen de generatie van de toekomst en de deelnemers van de community was inspirerend. Duidelijk werd dat het betrekken van de jongste generatie energie geeft, maar dat dit binnen organisaties nog weinig gebeurt. Eigenlijk zou elk bedrijf iemand onder de 35 in de boardroom moeten hebben, concludeerde iemand, want jongeren kunnen het kortetermijndenken challengen en zij begrijpen de mindset van de jongste generatie.
Een betekenisvolle uitwisseling draait verder om transparantie. Je komt als bedrijf alleen verder in de langetermijnstrategie als je in het hier en nu open deelt waar je staat, wat je hebt bereikt en waar je nog aan werkt. Coca-Cola deelde hier een mooie case over. In stakeholdersessies delen zij sinds een paar jaar op vaste momenten hun inspanningen rondom verpakkingen, voedingswaarde en andere thema’s.
En tot slot, de inspiratie gaat uit van de mensen die dóen. De mensen, jong én oud, die langetermijndoelstellingen omzetten in actie in het hier en nu en daar dagelijks aan werken. Daarin begint die betere wereld dus tóch bij jezelf.

Dit artikel is geschreven door Yvonne van Sark, Adviseur & Partner bij Youngworks, en Niels Hansen is Futurise Maestro bij Lunar Institute, en verscheen eerder in MarketingTribune 06, 2022.