[column] Wijs of alleen maar eigenwijs?

In mijn advieswerkzaamheden kom ik veel verschillende consultants, experts en bureaus tegen uit het vakgebied. Stuk voor stuk slimme mensen en allemaal even eigenwijs. Hun waarheid is vaak de enige waarheid en alles wat daar niet binnen past, wordt al snel gezien als irrelevant of zelfs onzin. Er is veelal sprake van de zogenaamde ‘confirmation bias’, waarin mensen zo geloven in hun eigen gelijk dat ze alleen nog maar open staan voor data, informatie of meningen die aansluiten bij hun eigen overtuiging. Dit maakt hen vaak overtuigende ‘communicators’, in sommige gevallen zelfs inspirerende leiders, maar het maakt hen niet per definitie wijzer.

Waarheid, maar niet jouw waarheid
Ik zie dit bijvoorbeeld regelmatig terugkomen bij onderzoekstrajecten. Als de uitkomst niet overeenkomt met de verwachte - en veelal gewenste - uitkomst dan wordt het onderzoek al snel in twijfel getrokken. Het onderzoeksbureau is niet correct gebrieft, de vraagstelling is niet zorgvuldig genoeg omschreven, de doelgroep is niet scherp genoeg geselecteerd en de uitkomsten zijn niet voldoende onderbouwd. Ja, soms is de waarheid niet jouw eigen waarheid, maar het is nog altijd de waarheid. Openstaan voor andere uitkomsten, conclusies of meningen is jezelf openstellen voor nog meer informatie, nog meer kennis, nog meer inzicht en daarmee nog meer wijsheid. Helaas blijft het in veel gevallen beperkt tot nog meer eigenwijsheid, zeker als de ontvanger zichzelf graag ziet en omschrijft als ‘expert’.

Beter weten dan de doelgroep
De afgelopen periode hebben we dit soort gedrag weer regelmatig voorbij zien komen. Een aantal campagnes sloeg de plank flink mis door sentimenten in de maatschappij of bij de specifieke doelgroep verkeerd in te schatten. Dat kan de beste overkomen, soms sta je gewoon te ver af van de doelgroep of veranderen sentimenten door actuele gebeurtenissen. En soms is er simpelweg sprake van een verkeerde inschatting of een verkeerde oplossing. Maar als je dan nog steeds denkt dat je het beter weet dan de doelgroep, dan heb je het niet goed begrepen. In plaats van te luisteren en vervolgens te leren van eventuele fouten of verkeerde inschattingen, blijft men eigenwijs vasthouden aan het eigen gelijk. Kortom, de doelgroep of zelfs de maatschappij snapt het niet en jij snapt het als enige wel. Dat doet me weer denken aan de oude, beroemde uitspraak van de legendarische David Ogilvy: ‘The consumer is not an idiot. she is your wife.’

Wij van WC-Eend
Misschien is deze overtuiging van het eigen gelijk een probleem dat marketeers zelf veroorzaken. Met alle prijzen die worden uitgereikt - van Lampen tot Effies en van bureau van het jaar tot adverteerder, creatief, marketeer of CMO van het jaar - gaan we ook steeds meer geloven in ons eigen gelijk. Prijzen die veelal ook nog eens door vakgenoten worden toegekend: ‘Wij van WC-Eend adviseren… WC-Eend.’ Dat maakt marketeers zelfverzekerd, overtuigd van hun eigen gelijk en uiteindelijk eigenwijs. Toch is het juist wijs om je meer open te stellen voor andere opvattingen, andere invalshoeken en andere meningen. Want alleen door op te houden met eigenwijs zijn, zul je uiteindelijk wijzer worden.

Julian Stevense is oprichter van Brandgurus. Dagelijks laat hij opdrachtgevers zien hoe zij hun merk strategisch kunnen inzetten als oplossing voor merk-, marketing- en organisatievraagstukken. Naast zijn liefde voor merken heeft hij een grote liefde voor complexe problemen. In zijn maandelijkse column ‘Marketing Affairs’ houdt hij marketeers een spiegel voor en omschrijft hij de problemen waar marketeers vaak tegenaan lopen. Dit artikel verscheen eerder in MarketingTribune 10, 2025.

julian@brandgurus.nl

Lees ook:
Kleine denkers
Waardevolle marketing
Merkvoorkeur voor marketing
Marketingnonsens
Relatieproblemen.
Alleskunners
Keuzestress
Teamprestatie
Duurzame oplossingen
Vlijmscherpe marketeers
Keep it simple, stupid!
Nieuwe marketeer? Nieuwe campagne!
De perfecte business-case
Merkoplossingen voor organisatieproblemen
Marketeer als perfecte strateeg
Marketing als groeiversneller
Marketing als oplossing
De meerwaarde van marketing
Veeleisende marketeers
Intelligente marketeers
Segmenteren kun je leren
Doe het juiste
Marketing masterminds
Marketeers luisteren niet
De sterkste merken hebben een daadkrachtige en overtuigende merkambassadeur in de boardroom
Positioneer jezelf