Steden zorgen voor economisch herstel

Steden zijn bij uitstek de plekken in Nederland waar daadkracht, toekomstgerichtheid en optimisme samenkomen. Het zit 'm vaak in de kleine dingen, niet in de grote gebaren. Een paar voorbeelden van steden waar in mijn perspectief de details het verschil maken.

Een stad als Amsterdam heeft los van de prachtige musea en grachtengordel echt goud in handen met een warmbloedige burgervader die altijd klaar staat voor zijn burgers. Van der Laan is de best denkbare burgemeester in oorlogstijd. Leeuwarden heeft door heel hard werken gewoon terecht de titel ‘Culturele Hoofdstad van Europa 2018’ in de wacht gesleept. De gemeente heeft de afgelopen jaren echt een gedaanteverwisseling ondergaan die de ‘mienskip’ heeft versterkt en voor de niet-Friezen genoeg redenen biedt om de stad te herontdekken. In Arnhem is deze maand de nieuwe bibliotheek geopend dat zichzelf presenteert als De Rozet. Wat een klasse en bescheidenheid voor een gebouw met een publiek karakter. Eens te meer het bewijs dat het woord ambitie en lef niet gelijk staat aan groot en pompeus. De Rozet is echt een aanwinst voor de stad, al is het alleen maar omdat bewoners voor het eerst over de daken van hun eigen stad heen kunnen kijken. En dan zien ze dat ze op het dak staan van een parel in een zee van stedenbouwkundige lelijkheid. Hoog tijd voor de gemeente om het uitgestelde masterplan Rijnboog tussen de Rijn, het station en de binnenstad in aangepaste vorm uit te voeren. Wat zullen ze daar jaloers zijn op een stad als Zwolle, dat zoetjesaan een van de mooiste middelgrote steden van Nederland aan het worden is. Ontdek het vernieuwde Museum De Fundatie en naar het gedurfde Waanders in de Broeren dat de overtreffende trap is van de boekhandel in de Dominicanenkerk in Maastricht. Eigenlijk vreemd dat de hoofdstad van Overijssel niet is genomineerd voor de ‘Beste Binnenstad 2013-2015’.

Een dezer dagen wordt bekend welke van de tien genomineerde steden zullen afvallen voor de finale, die op 21 november in Eindhoven zijn hoogtepunt zal beleven. Twee middelgrote en twee grote steden blijven over. Zoals ik in juni op deze plek schreef, is de prijs de afgelopen tien jaar in positieve zin geëvolueerd. Met de uitverkiezing van Eindhoven twee jaar geleden is de lat veel hoger gelegd. De strijd om de ‘Beste Binnenstad’ klinkt natuurlijk als een beauty contest, maar de verkiezing heeft echt aan betekenis gewonnen. Het bezitten van een leuke historische binnenstad met een gevarieerd winkelaanbod en een scala aan activiteiten is niet langer genoeg om kans te maken op de hoofdprijs. Je moet als binnenstad echt kunnen aantonen dat je wat voor elkaar hebt gekregen. De jury kijkt onder meer of het nastreven van een gezamenlijk doel voor het centrum een positieve invloed heeft op de ontwikkeling van het aantal bezoekers, de totale winkelvloeroppervlakte, het beperken van leegstand, publiek-privaat samenwerkingsverbanden en investeringen in beeldbepalende ingrepen. Daarom doet een stad als Groningen voor deze editie uitdrukkelijk niet mee. De stad heeft de ambitie om pas in 2015 te laten zien wat er bereikt is met een ontwikkeling als het Groninger Forum, de komst van Primark daargelaten. De ‘Beste Binnenstad 2003-2005’ is bezig zichzelf opnieuw op de kaart te zetten. Daarover organiseert het NRW, partner van de verkiezing Beste Binnenstad, op 3 oktober een City Masterclass samen met Retail Visie.

Ik ben er trots op dat ik deel uit mag maken van de vakjury van experts die in de week van 7 oktober gedurende twee dagen per bus de vier finalisten zal bezoeken. Een bijzondere ervaring die mij in elk geval nog meer inzicht zal geven in waarom steden echt in deze moeilijke tijden economisch, cultureel en qua leefklimaat het verschil maken. Steden krijgen natuurlijk vanaf 1 januari 2014 nog meer taken erbij en moeten meer doen voor minder geld. En in maart gaan we met z’n allen naar de stembus voor de gemeenteraadsverkiezingen. Deze zaken zullen allemaal voor onrust zorgen. Maar gelukkig heeft de politiek een beperkte impact op de vitaliteit en veerkracht van steden. Of het nou goede tijden of slechte tijden zijn, steden zorgen voor de groei, gemeenschapszin en het geluk van mensen. Moge de beste binnensteden winnen.