Genetisch gemanipuleerde soja in EU toegelaten

De specifieke toelating betreft de sojasoorten MON 87708, MON 89788, MON 87705, MON 89788 en FG 72. De eerste vier zijn ontwikkeld door Monsanto en de laatste door Bayer. Ze hebben met elkaar gemeen, dat er genen geïntroduceerd zijn waardoor bestrijdingsmiddelen minder vat hebben op de plant. Hierdoor kunnen vele malen meer bestrijdingsmiddelen worden gespoten, zonder dat de plant doodgaat. Dat is ook meteen het grote probleem van GMO (genetisch gemanipuleerde organismen, red.): ze bevatten residuen van bestrijdingsmiddelen. De nieuwe sojabonen van Monsanto dragen de commerciële naam Roundup Ready 2 Xtend. Dat betekent dat ze niet alleen resistent zijn voor glyfosaat, maar ook voor het gif Dicamba. De IARC (International Agency for Research on Cancer, red.) vermoedt dat glyfosaat bijdraagt aan het ontstaan van kanker. 

Europa meldt, dat de EFSA deze GMO-sojasoorten heeft goedgekeurd na een uitgebreid wetenschappelijk onderzoek. Helaas blijkt, dat meer dan de helft van de panelleden van deze organisatie banden heeft met de industrie. Volgens het British Medical Journal heeft de EFSA belastende bewijzen genegeerd van meerdere studies.

De WHO (de Wereld Gezondheid Organisatie) heeft eerder dit jaar de link tussen glyfosaat en kanker naar het rijk der fabelen verwezen. Hier bleek dat de voorzitter ruim een half miljoen dollar had aangenomen van Monsanto.

Het is schrikbarend dat de politiek en het bedrijfsleven op vele vlakken zo nauw samenwerken. De betrouwbaarheid van experts zegt eigenlijk weinig. Er is zoveel verdeeldheid in de wereld, dat je altijd wel een expert kunt vinden die je standpunten wil bevestigen. Daarom is het beter om zelf logisch na te denken. Wat zijn dan de problemen van GMO-soja?

* Ze bevatten per definitie bestrijdingsmiddelen. 

* Het is onbekend wat het effect is op onze gezondheid op de langere termijn.

* Wereldwijde monoculturen zijn zeer kwetsbaar voor ziekten. 

* GMO-genen kunnen in wilde soorten terecht komen, met een mogelijk gevaar voor het milieu. 

* We geven ons zaad weg aan multinationals. Zaden zijn de bron van het leven en waren altijd voor iedereen beschikbaar. Willen wij de bron van ons eten weggeven aan op-geld-beluste megacorporaties?

* Bij GMO-gewassen zijn allergische reacties niet meer te voorspellen. Wanneer er een pinda-gen wordt ingebracht in een meloen, kan iemand met een allergie voor pinda’s overlijden na het eten van een GMO-meloen.

* GMO-zaden zijn erg duur in aanschaf en de boer zal deze kosten moeten doorberekenen aan de consument. De kans is dus groot dat ons eten duurder wordt op de lange termijn. In het begin is het goedkoper als lokkertje voor de boeren, maar naderhand zal de prijs steeds verder worden opgedreven.

* Als een plant sterker wordt, worden bacteriën en virussen dat naar verloop van tijd ook, met alle mogelijke gevaren voor de gezondheid. Ook resistentie tegen bijvoorbeeld antibiotica kan hierdoor ontstaan. 

Veel onderzoeken naar GMO zijn kortlopende studies. De Franse wetenschapper Séralini heeft een langdurig onderzoek gedaan naar de veiligheid van GMO en zijn conclusie was dat ratten op de langere termijn wel degelijk tumoren ontwikkelen. Deze studie is naderhand weer teruggetrokken, mogelijk onder druk van de industrie en de politiek. Het standpunt van Rusland is duidelijk: in dat land is GMO niet welkom, Monsanto wordt buiten de deur gehouden.

Wetenschappers hebben recent ontdekt, dat het lichaam glyfosaat ziet als het aminozuur glycine. De lange ketens van eiwitten worden in het lichaam hierdoor naderhand afgekeurd en het lichaam moet het eiwit opnieuw produceren. Dit belast de cellen en heeft mogelijk op de lange termijn ziekte als gevolg. Wetenschappers brengen glyfosaat daarom met vele ziekten in verband. Deze kennis is zo nieuw, dat er nog geen definitief oordeel over bekend is. Zelf hanteer ik het better-safe-than-sorry standpunt en vermijd GMO daar waar mogelijk is. 

In Nederland moet er op de verpakking worden aangegeven dat er GMO-grondstoffen gebruikt zijn wanneer het percentage hiervan boven de 0,9 ligt. In Amerika hoeft dat niet. Het ligt in de lijn der verwachting dat met het aanstaande TTIP-handelsverdrag met Amerika ook de meldingsplicht van GMO op de verpakking in Nederland zal verdwijnen. Het enige voordeel dat ik kan bedenken, is dat er meer mensen voor biologisch zullen kiezen. Bij biologische voedingsmiddelen is GMO beslist niet toegestaan.

Gelukkig is er deze week ook goed nieuws. Albert Heijn en Jumbo hebben beloofd om groenten en fruit te gaan verkopen met minder bestrijdingsmiddelen. Hoewel het bizar is dat supermarktketens de macht hebben om te bepalen hoeveel bestrijdingsmiddelen er op ons eten komen, is het wel mooi om dit nadeel in te zetten in ons voordeel. Wij stemmen met onze portemonnee. Hoe meer eerlijke en biologische producten we kopen, hoe meer er hiervan in de supermarkten zal verschijnen.

Een gezonde week,

Juglen Zwaan
oprichter en eigenaar aHealthylife.nl