[onderzoek] De data-analyse tool van 2030…2040…2050

Wanneer er met een serieuze bril naar claims als dit wordt gekeken, kan er geconcludeerd worden dat deze scenario’s voorlopig nog geen werkelijkheid zullen worden. Zelfs de snelste supercomputer doet er nog lang over om patronen te vinden in extreem grote datasets en dat terwijl deze datasets alleen maar exponentieel zullen groeien - wet van Moore - en in een hogere frequentie gaan voorkomen; 90 procent van alle data is in de laatste twee jaar gecreëerd.

Quantumcomputer

Als de huidige ontwikkelingen van de toename in data en de toename in rekenkracht doorgaan - grote doorbraken daargelaten - zal het gebruik van data en de toepassingen daarvan gestaag toenemen. Het is echter ook mogelijk dat we een stroomversnelling gaan zien die de onderwerpen data science en AI volledig op zijn kop kan zetten.

90 procent van alle data is in de laatste twee jaar gecreëerd

Quantumcomputers zijn een product uit de quantummechanica. Het basisprincipe luidt als volgt: een standaardcomputer voert berekeningen uit met een bit die twee posities in kan nemen (0 of 1). Een normale computer met twee bits kan dus informatie opslaan op vier verschillende manieren 00, 01, 10 en 11. Een quantumcomputer maakt gebruik van qubits (quantum byts) die de mogelijkheid hebben om zowel de positie van 0 als van 1 tegelijkertijd in te nemen. Dit betekent dat een quantumcomputer met twee qubits vier keer zo snel kan rekenen als een normale computer met twee bits. Op zich is dat al een behoorlijke vooruitgang, maar stel je nu eens voor dat een quantumcomputer 30 qubits zou hebben die allemaal een 1 en een 0 kunnen zijn. Dit telt al snel op tot een miljard mogelijkheden waardoor de rekenkracht ook 1 miljard keer groter wordt. Voor een uitgebreidere uitleg van dit principe verwijs ik naar het boek De quantumcomputer van George van Hal.

Een quantumcomputer zou alle boeken tegelijk kunnen lezen en is dan net zo lang bezig als de leestijd van het langste boek

Om je een idee te geven van het verschil in kracht is er een voorbeeld dat erg tot de verbeelding spreekt: Stel je voor dat je alle boeken van een bibliotheek in een computer zou opslaan. Als je een normale computer de opdracht geeft om alle boeken te lezen, dan is de tijd die de computer hier mee bezig is gelijk aan de leestijd van alle boeken bij elkaar opgeteld. Een quantumcomputer zou alle boeken tegelijk kunnen lezen en is dus net zo lang bezig als de leestijd van het langste boek.

Rekenkracht

De ongelofelijke rekenkracht van de quantumcomputer zou grote gevolgen kunnen hebben. Een klein voorbeeld: een encryptie wordt nu vaak gemaakt door twee grote priemgetallen met elkaar te vermenigvuldigen. Een quantumcomputer zou dit in een paar minuten kunnen kraken. Daarnaast maakt de quantumcomputer het mogelijk om datasets te analyseren waar onze huidige computers jaren over zouden doen. De quantumcomputer zou voor een echte stroomversnelling kunnen zorgen binnen data science en daaropvolgend AI. Marketeers zouden dus de mogelijkheid hebben om personalisatie toe te passen op een schaal die we nog niet eerder gezien hebben en ons ook nog niet voor kunnen stellen. Het kunnen zien wat de online zoek/koop/oriëntatie-geschiedenis is van een klant brengt ons tot redelijk relevante content, maar het kunnen berekenen wat daar de daadwerkelijke behoefte achter is, blijkt vaak nog lastig. Het analyseren van die behoeftes zorgt ervoor dat, in combinatie met goede marketing automation, klanten op een manier benaderd kunnen worden die vele malen efficiënter is dan we nu doen. Zeg nou zelf, hoe vaak krijg je niet een advertentie te zien van iets wat je net hebt gekocht of waar je juist net van hebt besloten dat je het niet gaat kopen? Nu is daarvoor op zich nog geen quantumcomputer nodig, maar een quantumcomputer maakt dit type probleem wel extreem makkelijk om op te lossen. De quantumcomputer moet dan ook gezien worden als een nieuw apparaat en niet als een betere computer. Je krijgt geen quantumcomputer door de huidige computer steeds maar te verbeteren. Net als met een paard: hoe goed je het ook traint, een paard zal nooit zo hard kunnen lopen als een auto kan rijden.

Instabiel

De huidige quantumcomputers zijn echter nog instabiel, nemen veel ruimte in beslag en moeten bijna tot het absolute nulpunt gekoeld worden om de qubits te laten werken. Om je een idee te geven: dat is 180 keer kouder dan de ruimte. Gartner heeft becijferd dat het zeker nog langer dan tien jaar gaat duren voordat dit apparaat gebruikt kan gaan worden; andere onderzoekers noemen zelfs periodes van 30 tot 50 jaar.

Dit artikel is geschreven door Stijn Toonen, consultant Business Strategy EY VODW, en stond in MarketingTribune 05, 2020.