[column] Pas je businessmodel tijdig aan!

Dit geeft gelijk de noodzaak van businessmodel innovatie aan en waarom ‘het goed scannen van veranderingen belangrijk is’ om überhaupt te kunnen reageren. Ik zie het scannen van veranderingen als een belangrijke competentie van een organisatie. Daarentegen zijn er gelukkig ook genoeg bedrijven die wel weten hoe zij hun businessmodel moeten vernieuwen, zoals Apple.

Maar wat is een businessmodel?

Uit de literatuur blijkt dat er geen specifieke definitie is voor het begrip businessmodel. Verschillende auteurs geven ieder hun eigen definitie van een businessmodel. Gary Hamel (2002) gebruikt de simpelste omschrijving voor een businessmodel. Hij omschrijft een businessmodel als ‘de manier waarop men zakendoet’. In recentere literatuur onderscheiden Henk Volberda, Frans van den Bosch en Kevin Heij (2013) op basis van de vele definities een businessmodel in drie gemeenschappelijke elementen:

1. Een businessmodel bestaat uit verschillende componenten en beschrijft de relaties tussen die componenten (architectuur). Ook beschrijft het de relaties met externe partijen, zoals klanten.

2. Een businessmodel analyseert hoe waardecreatie voor wie plaatsvindt en hoe een organisatie zich waarde toe-eigent.

3. Een businessmodel maakt inzichtelijk hoe de componenten en hun onderlinge relaties bijdragen aan de concurrentiestrategie.

Uit de definities van het begrip businessmodel is wel te herleiden dat elk businessmodel als doel heeft om waarde te creëren voor klanten. Dit blijkt uit ook recente literatuur van Jan Jonker (2014), die aangeeft dat de kern van een businessmodel de logica is van waardecreatie. Ook goed om te weten is dat een businessmodel ook een vertaling is van een strategie naar de operationalisering.

Voorbeeld businessmodel

Vanuit de literatuur zijn er best veel verschillende auteurs, met ook verschillende businessmodellen. Laat ik de meeste bekende toelichten, namelijk het Business Model Canvas van Osterwalder en Pigneur (2009). Zij omschrijven het Canvas-model volgens negen bouwstenen die samen het businessmodel vormen.

Business Model Canvas

Hieronder staan de negen bouwstenen kort beschreven.

1. Klantsegmenten beschrijven de verschillende groepen mensen of organisaties die een onderneming wil bereiken.

2. Waardepropositie beschrijft de bundel van producten en diensten die waarde creëert voor een specifiek klantsegment.

3. Kanalen beschrijven hoe een bedrijf met zijn klanten communiceert en ze bereikt om een waardepropositie te leveren.

4. Klantrelaties beschrijven de soorten relaties die een bedrijf aangaat met specifieke klantsegmenten.

5. Inkomstenstromen geven de cash aan die een bedrijf genereert uit elk klantsegment.

6. Key resources beschrijven de belangrijkste assets die nodig zijn om te zorgen dat een businessmodel goed werkt.

7. Kernactiviteiten beschrijven de belangrijkste dingen die een onderneming moet doen om te zorgen dat zijn businessmodel goed werkt.

8. Key partners beschrijven het netwerk van leveranciers en partners die zorgen dat het businessmodel werkt.

9. Kostenstructuur beschrijft alle kosten die worden gemaakt om een businessmodel te laten werken.

Waarom een waardevol businessmodel?

Zoals eerder beschreven wil iedere onderneming met haar businessmodel waarde (blijven) creëren. Het is tegenwoordig niet meer een kwestie van alleen waardevol willen blijven, maar het is ook noodzakelijk om het te blijven. Vanuit mijn opvatting denk ik dat bedrijven met verouderde businessmodellen niet levensvatbaar blijven. Dit kan al beginnen door met zelfreflectie naar je eigen businessmodel te kijken. In mijn volgende blog zal ik ingaan op mijn eigen ontwikkelde businessmodel assessment scan. De scan bestaat uit het beantwoorden van vragen die zijn gericht op zes verschillende perspectieven (hieronder weergegeven). De uitkomsten van de scan geven een beeld van de huidige situatie en van verbetermogelijkheden.