[update] '7 op 10 klanten wisselt van winkel bij weigering lege blikjes'

[update] zie onderop bericht

Dit blijkt uit een enquête (n=1000) uitgevoerd door Norstat. De enquête wijst uit dat zo’n 68 procent zou overstappen naar een andere winkelier die wel ingeleverde blikjes aanneemt als onderdeel van het statiegeldsysteem. Vanaf 31 december 2023 komt er statiegeld op blikjes.

Retailers accepteren zoals bekend al grote en kleine plastic PET-flessen, evenals herbruikbare glazen bierflesjes als onderdeel van het statiegeldsysteem. Uit gegevens van het 'Afvalfonds' blijkt dat inzameling van lege blikjes nog achterblijft.

De Norstat-peiling is een voortzetting van een enquête die eerder dit jaar werd uitgevoerd door de Consumentenbond, waaruit blijkt dat 89 procent van de Nederlandse consumenten hun plastic flessen en blikjes op dezelfde plaats willen inleveren als op het punt waar ze gekocht werden. Omdat de supermarkten echter hardnekkig weigeren om lege blikjes in te nemen binnen, stelt Afvalfonds, de organisatie die verantwoordelijk is voor de producenten, voor om verzamelpunten op te zetten in de nabijheid van winkelpanden waar je ze koopt. Critici waarschuwen dat het ongemak van gescheiden inzamelpunten het enthousiaste voor het hele statiegeldsysteem kan ondermijnen en daarmee het gewenste effect op vermindering van afval zal verzwakken.

Te weinig inzamelpunten voor blikjes
Met het voorstel van het Afvalfonds (namelijk: meer externe verzamelpunten) zullen er slechts 3000 locaties beschikbaar zijn waar klanten hun lege blikjes kwijt kunnen. Dit is volgens critici van het plan veel lager aantal is dan de 5500 inzamelpunten die in de supermarkten zelf voor recycling van alle PET-flessen in Nederland aanwezig zijn. De peiling wijst uit dat zo’n 70 procent van de respondenten ook zouden vermijden om hun favoriete drank in een blikje te kopen als de supermarkt weigerde om ze terug te nemen. Elk jaar worden er in Nederland ongeveer twee miljard blikjes verkocht.

Echter, als winkelbezoekers ervoor kiezen om blikjes te vermijden zullen ze waarschijnlijk overschakelen op PET-flessen. In Nederland worden elk jaar al ongeveer 900 miljoen kleine plastic flesjes en 600 miljoen grote plastic flessen verkocht. Er zijn 11 andere landen met statiegeldsystemen in de Europese Unie, die al tientallen jaren succesvol opereren, en allemaal bieden ze klanten het gemak om hun flessen en blikjes terug te brengen naar de supermarkten.

Driekwart vertrekt
Mensen van 25 tot 34 jaar veranderen waarschijnlijk het meest van supermarkt en 75 procent van de respondenten zegt dat ze waarschijnlijk een andere winkel zouden kiezen. Acht van de tien inwoners van Overijssel gaat bijvoorbeeld waarschijnlijk naar een andere supermarkt als de winkel van hun voorkeur niet alle retourmaterialen zou accepteren, driekwart van de inwoners van Noord Holland en 70  procent van de inwoners van Limburg zegt ook elders zouden gaan winkelen.

'De resultaten van de peiling zijn duidelijk. Het publiek wil hun drankverpakkingen op een enkel punt kunnen inleveren. Andere opties hebben het risico dat de inleverpercentages afenemen, of erger nog: zullen de mensen ertoe dwingen om zeer vervuilende items zoals plastic flessen of drankkartonnetjes (zoals Tetra, red.) te kopen', reageert de Plastic Soup Foundation. De woordvoerder van Recycling Netwerk Benelux vult aan: 'Nederlanders ondersteunen volledig het statiegeld op plastic flessen en blikjes. Maar, behalve de supermarkten Ekoplaza en Marqt, weigeren de grote supermarkten om de blikjes in te nemen via hun winkels. Het alternatieve voorstel door het Afvalfonds is helemaal niet klantvriendelijk en ondermijnt zo de werking van het statiegeldsysteem en de potentiele voordelen ervan. De uitkomst van deze peiling geeft de supermarkten een extra reden om hun weerstand op te geven en om vanaf 31 december 2023 blikjes in te nemen samen met de plastic flessen.'
(PvWK, bronnen: Jacob Metcalf / Higginson Strategy Manchester en Norstat | foto: Ron Lach / Pexels)  

UPDATE: Supermarkten zamelen blikjes toch in eigen winkel in
Supermarkten gaan per 2023 aanstaande toch zelf blikjes inzamelen, dat maakt Centraal Bureau Levensmiddelen (CBL) bekend. Op de blikjes komt vijftien cent statiegeld. De belangenbehartiger stelt dat de supermarkten hiermee hun maatschappelijke verantwoordelijkheid nemen. 'De supermarkten ontvangen een adequate vergoeding voor het verwerken van de blikjes die voor een groot deel ook elders zijn gekocht.' Het bericht van CBL is een overwinning voor gemeenten, Recycling Netwerk Benelux, Statiegeldalliantie, Metalen Verpakkingen Nederland (MVN) en andere tegenstanders van het voornemen van het CBL en de partijen die verenigd zijn in Afvalfonds Verpakkingen), om een alternatief inzamelsysteem te introduceren. Het gaat om de zogenoemde 'circular hubs', zo'n 3200 innamepunten in de openbare ruimte, niet al te ver van de supermarkten vandaan. 'Omdat supermarkten de groei van retourverpakkingen niet blijvend in de winkel kunnen opvangen, wil het CBL – samen met alle stakeholders – een nieuw, landelijk inzamelsysteem opzetten waarmee in de toekomst ook andere verpakkingen en producten kunnen worden ingezameld. Een dergelijk systeem is noodzakelijk in de transitie naar een circulaire economie', aldus het CBL.