Zijn we klaar voor Gen Z?

Het aantal dagelijkse actieve users op Twitter in Nederland daalt sterk. Op Facebook groeit het aantal dagelijkse actieve users amper, vooral tieners haken helemaal af. Het aantal Snapchatgebruikers daarentegen groeit snel, en wat is de USP van Snapchat? Dat elke post maximaal 24 uur beschikbaar blijft, dan is het niet meer publiek. Kennelijk vinden we het steeds minder prettig om voortdurend door trolls uitgescholden te worden. Of dat die ene ongelukkige uitdrukking voor altijd door iedereen tegen ons zal worden gebruikt.

Door de uitkomsten van het Brexit-referendum en de Amerikaanse presidentsverkiezing zijn we bewust geworden dat sociale netwerken niet de echte wereld weerspiegelen, maar een bevestigend beeld van wat we zelf willen zien, gevoed door de meedogenloze werking van algoritmes die steeds meer gebruikmaken van AI, artificial intelligence: de laatste scheidingsmuur tussen mensheid en robots. Over robots gesproken, we zijn ons er ook steeds meer van bewust dat Kees van de Vodafone online klantenservice geen echt mens is. Ja, we zijn erin getrapt, tot het duidelijk werd dat geen klantenservicemedewerker in het echte leven op die manier ons verzoek zou beantwoorden en door de steeds toenemende interactie met allerlei e-platformen door onze smartphone, zijn we ook geschrokken van de hoeveelheid aan informatie waarmee we vrijwillig of onbewust AI en de algoritmes voeden én wat zij er vervolgens mee doen.

Mijn generatie is opgegroeid in de schaduw van de Big Brother van 1984 en de perikelen van de dubbelzinnige robots van Asimov. Echter, nooit hadden we ons kunnen voorstellen (niet eens William Gibson) dat we vrijwillig onze meest intieme details aan Big Brother en zijn kwaadaardige AI zouden geven, maar toch doen we dat dagelijks, elke minuut dat we zorgeloos ons mobiel gebruiken om te appen. De resultaten hiervan zien we nu pas.

Ik schreef eerder een column over het feit dat ik niet gecharmeerd was van de Zalando-banners van rode pumps die ik bleef ontvangen, weken na de aanschaf van een paar rode pumps bij Zalando. Na het online aanschaffen van een Triumph-beha was ik nog minder gecharmeerd. Een maand geleden schrok ik van een Facebookbericht over een aantal foto’s die ik met mijn mobiel had gemaakt: voor een paar secondes dacht ik dat ik ze per ongeluk op Facebook had gepubliceerd, maar nee, Facebook vroeg mij vriendelijk of ik ze op Facebook wilde zetten. De aanname van het algoritme achter dit bizarre verzoek was dat ik dat graag zou willen doen, aangezien dat ik mijn mobiel had gebruikt om de foto’s te maken (en inmiddels al verwijderd, maar toch waren ze in het Facebook fotoarchief wél te vinden). Persoonlijk was dit voor mij de druppel. Sindsdien maak ik geen foto’s meer met mijn mobiel en shop ik liever in de stad, zeker voor bepaalde artikelen. Als je denkt dat dit een geïsoleerde overreactie is, moet je met de Z-generatie praten. Zij zijn de echte digital natives: ze kennen geen wereld zonder smartphone en internet, daardoor zijn ze veel bewuster van wat online mag worden gedeeld en wat niet. Zo gebruiken ze geen echte foto’s van zichzelf op sociale platformen, zij zitten op Instagram puur om zichzelf te showcasen, op Snapchat gaan ze in gesprek, maar willen ze een eerlijk gesprek met hun vrienden voeren, dan doen ze dat liever off the grid: face to face. Gewoon ouderwets praten, op het schoolplein of op een bank in het park.

Gen Z is cynisch en ontgoocheld en ze hebben ons door. Ze ontrafelen elke reclamespot, van elk bedrijf achter de merken kennen ze de meest onverkwikkelijke feiten: per definitie vertrouwen ze niemand die op tv en online verschijnt. Althans, niemand behalve hun favoriete YouTube-vloggers, van wie ze precies weten met welk bedrijf ze een reclamecontract hebben. En Lubach, omdat hij een soort luxevlogger is.

Gen Z zit nu nog in de schoolbanken en de door ons opgevoede Gen-X ouders bepalen nog steeds het grootste deel van hun aankopen. Over een paar jaar betreden de eerste Z’s de arbeidsmarkt en gaan voor zichzelf beslissen. Off the grid. Zijn we klaar voor ze? 

---

Paola Cassone is Performance Strategy Director bij Initiative.