Het einde van de supermarkt?

De belangrijkste usp’s van Picnic:
• Laagste prijsgarantie
• Bezorging van compleet assortiment (vers, a-merken en huismerk)
• Versere producten vanwege kortere bezorglijnen met leveranciers
• Thuisbezorgd op een half uur nauwkeurig
• ‘Groene’ (elektronische) bezorgbussen

Supermarkten hebben niet alleen concurrentie van Picnic. Bezorgboxen zoals Hello Fresh, Beebox, Streekbox, Odin, de Krat, Van ’t land, Beter Bio, Marley spoon of Mathijs Maaltijdbox schieten als paddenstoelen uit de grond. Sommigen bezorgen thuis, andere pakketten kunnen afgehaald worden op een van de verkooppunten. Usp’s van de maaltijdboxen zijn:
• Elke week afwisselende maaltijden die makkelijk te bereiden zijn
• Verse ingrediënten
• Verrassende recepten
• Van eigen bodem, lokaal
• Flexibel lidmaatschap (zelf kiezen wanneer wel of geen box bezorgd wordt)
• (Biologisch)

Los van deze initiatieven komen ook nieuwe kleine supermarkten op met andere formules, die trekken aan de consument. Zo heb je in Amsterdam Gekke Gerrit die zich richt op de onderkant van de markt. A-merken tegen lage prijzen, maar wel met een wekelijks wisselend assortiment. In Groningen heb je de eerste verpakkingsvrije winkel Opgeweckt en hotelketen Van der Valk biedt sinds kort in Voorschoten producten met restaurantkwaliteit aan. In Rotterdam heb je de Markthal, een foodwalhalla in de vorm van een overdekte markt met verse, eerlijke producten, maar ook de mogelijkheid tot een hapje of drankje in een van de cafés of restaurants. En ook in Amsterdam komt een markthal voor publiek.

Is het eigenlijk nog wel nodig om zelf te koken? Waar je vroeger bij afhaalmaaltijden alleen de keuze had tussen chinees of pizza, zijn er tegenwoordig overal gezonde (afhaal)maaltijden te krijgen. Zo richt Stach zich op seizoensgerechten uit lokale keukens met gezonde, gevarieerde maaltijden, soepen en salades. Sla is gespecialiseerd in salades en bezorgen de maaltijden thuis. Het enige wat je zelf hoeft te doen is zelf de ingrediënten voor je salade te selecteren. Smulders Kookt is een ander voorbeeld van een kleinschalig initiatief met gezonde maaltijden. Deze bakfiets staat in Utrecht onderaan de roltrap tegenover het Beatrix theater. Dagelijks kun je uit je werk een huisgemaakte maaltijd afhalen. Verse ingrediënten en elke dag wat anders.

Maar waarom zou je een gezonde (afhaal)maaltijd kopen als je in feite ook gezellig met vrienden of het hele gezin naar een Food Festival kan gaan of naar de overdekte Foodhallen in Amsterdam? Foodtruck Festival Trek, Taste of Amsterdam, Rollende keukens, Amsterdam Kookt, Lepeltje Lepeltje, Culy Food Festival, Bourgonisch Den Bosch, Foodstock, Preuvenemint; als je wil kan je er de hele lente, zomer en herfst elk weekend mee vullen. Is het geen food festival, dan is het wel een andere Feel Good markt, Streekmarkt, Swan Market of ander lokaal evenement waar niet food de hoofdact is, maar wel een zeer relevante bijzaak. De opkomst van deze food festivals concurreren flink met de uitgebreide etentjes en weekend bbq’s, waarvan de boodschappen normaliter bij de supermarkt vandaan komen.

Overigens denk ik niet dat de supermarkten gaan verdwijnen, maar het feit is dat de concurrentie groot is en steeds vaker uit onverwachte hoek komt. Dat de kleine lokale, verantwoorde en eerlijke initiatieven zo omarmt worden heeft te maken met de behoefte aan transparantie. Programma’s als de Keuringsdienst van Waarde, Kassa, Radar, Rambam en de diverse voedselschandalen laten ons zien dat we niet alles moeten geloven wat ons wordt voorgespiegeld. De schade die dit soort programma’s heeft aangericht vertaalt zich onder andere in de kritische houding van consumenten ten aanzien van voedsel. Iets waar kleine ondernemers goed op inspringen en iets dat wij consumenten relatief goed zelf kunnen controleren in tegenstelling tot financiële instellingen of prefab food. Grote supermarktketens hebben wat dat betreft hun naam tegen. De verantwoordelijkheid om een volledig assortiment te voeren in alle kwaliteits- en prijsklasses maakt het heel lastig om wat met deze trend te doen. Ik ben benieuwd of en welke supermarkt hier als eerste succesvol in slaagt. Misschien is het Albert Heijn die binnenkort de eerste compleet biologische supermarkt opent. Misschien ook niet. Als onderzoeker ben ik benieuwd naar de geluiden van consumenten op deze eerste initiatieven. En de eerste geluiden die ik heb gehoord zijn gematigd positief, de Eko Plaza iets verderop en de lokale middenstanders dichtbij lijken vooralsnog de voorkeur te genieten. Persoonlijk hoop ik dat dat zo blijft, want het zijn juist die kleine, lokale middenstanders die winkelen zo leuk maken.

Sanne Kempers
Ruigrok | Netpanel

foto: nieuwe AH biologische pop-up store