[column] Hoe ziet de toekomst van werken er uit?

In dit artikel ga ik, Alex Malone, in op zes ontwikkelingen die van invloed zijn op de toekomst van werken.
Voordat we in die ontwikkelingen duiken zal ik kort ingaan op de term ‘remote werken’. Zelf werk ik remote sinds 2014. Dit is een manier van werken, waarbij de output leidend is. Waar en wanneer je werkt, moet bijdragen aan je productiviteit. Kort gezegd: je werkt op de momenten dat je productief bent, en wanneer je niet productief bent, werk je niet. Die momenten gebruik je om te rusten en op te laden op een manier die bij jou past, bijvoorbeeld door te sporten, wandelen of lezen. Doordat je kwalitatief rust op de zelfgekozen momenten die je niet werkt, ben je productiever op de zelfgekozen momenten die je wél werkt. Zo creëer je een opwaartse spiraal van productiviteit, balans en vrijheid.
Thuiswerken is een vorm van remote werken. Om succesvol remote te kunnen werken, moet je jezelf goed kennen. Wanneer ben jij productief en wanneer juist niet? Waar krijg je energie van? Pas als je die antwoorden hebt, kun je remote werken inzetten als tool voor meer productiviteit, balans en vrijheid in je leven. Daarbij is het minstens zo belangrijk dat er op managementniveau veranderingen plaatsvinden. Op dit moment zijn er aan beide kanten nog enorme stappen te zetten om de effectiviteit en efficiëntie van de nieuwe manier van werken te optimaliseren.

6 grote ontwikkelingen op het gebied van thuiswerken

Hieronder ga ik dieper in op zes grote ontwikkelingen die ik voor de komende jaren voorzie en die van invloed zullen zijn op de manier waarop we ons werkleven gaan invullen.

1 Veranderde dynamiek tussen werkgever en werknemer: werkgever faciliteert in behoeftes van werknemer

De komende jaren zal de rol van de werkgever veranderen van ‘controlerend’ naar ‘coachend’. De belangrijkste taak van een werkgever of manager wordt het benutten van het volledige potentieel van de werknemer. De werknemer wordt op zijn beurt verantwoordelijk voor zijn ideale werkritme (en dus energiemanagement) en een optimale invulling van zijn functie. Daarvoor is het cruciaal dat de werkgever de controle durft los te laten, zodat de werknemer die verantwoordelijkheid daadwerkelijk naar zich toe kan trekken.
Doordat de werknemer zijn eigen werkritme kan aanhouden, houdt hij meer tijd over voor kwalitatieve rust en oplaadmomenten, waardoor hij productiever is in de uren die hij wel werkt. Een win-winsituatie voor beide kanten. Hiervoor is het essentieel dat de werknemer weet wat zijn behoeftes precies zijn, waar uitdagingen liggen en waar hij naartoe wil groeien, zodat de werkgever kan faciliteren in die behoeftes.
Om deze nieuwe dynamiek tussen werkgever en werknemer gestroomlijnd te laten verlopen raad ik de A-method uit het boek ‘WHO’ aan van Geoff Smart. In deze methodiek staat het opstellen van een persoonlijke missie voor de medewerker centraal, gebaseerd op zijn talenten en behoeftes. De A-method helpt je om die persoonlijke missie te koppelen aan de bedrijfsdoelstellingen en om wekelijkse of maandelijkse afspraken te maken over verwachte deliverables. Zo kan de manager enerzijds blijven sturen op tastbare resultaten en anderzijds de coachende rol pakken die nodig is om het volledige potentieel van de werknemer te kunnen benutten.

2 Verschuivingen: mensen switchen naar een baan die echt bij ze past

De lockdown geeft veel mensen de tijd en ruimte om te reflecteren. Hierdoor zullen meer mensen ontdekken dat de baan die ze hebben niet (meer) past bij dat wat zij echt belangrijk vinden. Er gaan verschuivingen plaatsvinden: mensen switchen van baan en zoeken een functie waarin zij meer van betekenis kunnen zijn. Daarnaast zijn er mensen die wel willen switchen, maar niet durven of geen mogelijkheden zien. Hierdoor zullen de burn-outcijfers opnieuw een piek laten zien.
Verschillende onderzoeken constateren dat het aantal burn-outs sinds het thuiswerken enorm is gestegen en onderzoek van PwC voorspelt zelfs dat de ontwikkeling van het thuiswerken de economie zo’n 375 miljoen euro kan gaan kosten. Zorgelijk en voor mij persoonlijk ook frustrerend, want de schade hoeft niet zo groot te zijn als we met zijn allen bewust worden van het feit hoe we het thuiswerken zo kunnen insteken dat het juist bijdraagt aan werkgeluk, balans en productiviteit.
Op het eerste gezicht zou je kunnen denken dat de verhoging van burn-outs en depressies te maken heeft met het ‘hoe’: veel mensen ervaren thuiswerken als minder prettig dan op kantoor werken met collega’s. Toch zit de oorzaak van het toenemende aantal burn-outs vaak dieper dan dat: bij de ‘wat’. Doordat mensen nu de tijd hebben om naar binnen te keren, stellen ze zichzelf vaker vragen als: wat maakt mij gelukkig en waar haal ik voldoening uit? Veel mensen komen er nu achter dat hun baan hen niet (meer) de voldoening geeft die ze zoeken. Omdat de grootste verandering de manier van werken is, wordt daar de oorzaak van het probleem gezocht. In werkelijkheid legt de lockdown als het ware een vergrootglas op problemen die er voorheen ook al waren (niet 100% gelukkig zijn in je werk en er geen energie van krijgen), maar die verdoezeld werden door de waan van de dag die nu is weggevallen.
Meer mensen zullen een baan zoeken die meer in lijn ligt met hun passie, een opleiding volgen om zich om te scholen, of de eerste stap zetten richting een eigen onderneming. Nu is daar immers tijd voor; we zitten met zijn allen in een soort ‘pauzestand’. De mensen die deze stap niet durven te zetten, belanden vroeg of laat in een burn-out, wat het stijgende aantal burn-outs verklaart.

3 24/7 maatschappij: 9-tot-5 werktijden verdwijnen

Bij remote werken werk je waar en wanneer jij dat wilt, zodat je tijdens je werkuren zoveel mogelijk output kunt leveren en tijdens je rustmomenten optimaal kunt uitrusten en opladen. Voor sommige mensen zal een 9-tot-5-ritme het beste werken, maar er zullen ook mensen ontdekken dat zij ’s avonds laat of juist vroeg in de ochtend het productiefst zijn. Daardoor wijken we langzaam af van de 9-tot-5-norm en groeien we naar een 24/7-maatschappij.
Nu denk je misschien: leuk, middenin de nacht werken, maar hoe zit dat met meetings? Om de teamdynamiek overeind te houden is het belangrijk om een aantal vaste contactmomenten per week te plannen. Daar omheen is ieder teamlid vrij in het indelen van zijn tijd. Ieder teamlid weet wat hem te doen staat en welke deliverables er aan het eind van de week of maand opgeleverd moeten worden. Hoe hij dat doet, én hoe hij dat op de best mogelijke manier doet, zodat zowel het resultaat als de productiviteit optimaal is, is geheel zijn eigen verantwoordelijkheid. Opnieuw een win-winsituatie.

4 Secundaire arbeidsvoorwaarden veranderen

Deze ontwikkeling sluit direct aan op het vorige punt. Doordat outputgericht werken de norm wordt en de eigen verantwoordelijkheid van de werknemer groeit, veranderen ook de secundaire arbeidsvoorwaarden. Werken waar en wanneer je wilt zorgt ervoor dat je productiever bent en dus meer output kunt leveren in minder tijd. Het wordt voor de werknemer interessanter om dat wat ‘ie doet zo optimaal mogelijk te doen. Domweg uren maken en de tijd uitzitten tot het einde van de werkdag is er daardoor niet meer bij; in loondienst heb je immers een vast maandsalaris dat niet minder wordt als je hetzelfde werk, of misschien zelfs méér, gedaan krijgt in een kortere tijd.
Daarnaast zullen steeds meer bedrijven afstappen van een vooraf bepaald aantal vakantiedagen. Remote werken heeft immers alles te maken met vrijheid en balans voor de werknemer, zodat die van optimale waarde is voor het bedrijf én meer in lijn leeft met zijn persoonlijke behoeftes. Doordat de rol van de werkgever verandert van ‘controlerend’ naar ‘coachend’ en dus vooral draait om het faciliteren van de behoeftes van de werknemer, zijn een onbeperkt aantal vakantiedagen en geen verplichte kantooruren logische gevolgen.

5 De functie van het kantoor verandert: kantoren worden ‘bases’

Omdat mensen kunnen werken waar en wanneer ze willen, zal ook de functie van het kantoor veranderen. Naar kantoor gaan moet een toegevoegde waarde krijgen en daarom moet het kantoor meer faciliteren dan alleen de mogelijkheid om te werken. Kantoren veranderen in totaalconcepten: plekken van verbinding en contact met anderen, met mogelijkheden om te sporten, yogalessen en mindfulness-sessies te volgen, goed en gezond te eten, te douchen, enzovoort. Natuurlijk kan er gewerkt worden, maar dat is niet meer het enige doel van het kantoor. Remote werken betekent immers dat je overal zou kunnen werken.
Een voorbeeld van zo’n base is Mama Gaia in Haarlem, opgericht door Merijn Everaarts. In Mama Gaia komen yogasessies, mindfulness, co-workingspaces en een vegan restaurant samen in een volledig duurzaam pand dat op zichzelf ook een missie heeft. En dat sluit weer aan op punt 2 in dit artikel: de groeiende behoefte om van betekenis te zijn.

6 Online verbinding wordt beter én steeds meer gewaardeerd

De laatste ontwikkeling heeft alles te maken met verbinding op afstand. We leren beter hoe we succesvol remote kunnen werken en dus ook hoe we op afstand in verbinding kunnen blijven met elkaar. Daardoor ontdekken we dat niet per se het contact ‘in real life’ zorgt voor verbinding, maar dat het gaat om goed luisteren, elkaar de ruimte geven, elkaar zien, echte interactie met elkaar. En dat kan ook op afstand.
Een goede manier om meer verbinding te creëren in online meetings én om hier productiever mee om te gaan is om als initiatiefnemer van een meeting jezelf vooraf vier vragen te stellen:

1 Wat wil ik na deze meeting bereikt hebben?
2 Wie zijn onmisbaar om dat resultaat te behalen?
3 Hoe kan ik er als initiatiefnemer voor zorgen dat de deelnemers hun input optimaal kunnen delen?
4 Met welk gevoel moet iedereen de meeting weer verlaten?

Zo veranderen online meetings in betekenisvolle contactmomenten waarin ieder teamlid echt van betekenis kan zijn en blijven alleen de nuttige meetings bestaan.

Alex Malone (foto header) is founder en brand strategist van Meetings in the Sun. Het is haar missie is om de wereld van werken blijvend te veranderen door mensen kennis te laten maken met andere manieren van werken die meer in lijn liggen met hun ideale ritme, behoeftes en kernkwaliteiten. Met haar bedrijf organiseert ze de Helweek from Home, waarin werkenden in 7 dagen hun routine breken en gaan ontdekken welke magie er buiten hun comfortzone ligt met als doelen efficiënter werken, meer productiviteit, focus, balans én vrijheid.